517 Sıra No.Lu VUK Genel Tebliği İle Kanun Yolundan Vazgeçme Müessesinin Uygulama Usul ve Esasları Belirlenmiştir

07.12.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7194 sayılı Kanun ile Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 379. maddesi başlığıyla birlikte yeniden düzenlenmek suretiyle, vergi sistemimizde “Kanun yolundan vazgeçme” ismiyle yeni bir müessese ihdas edilmiş ve konuya ilişkin açıklamalarımız 09.12.2019 tarihinde yayınladığımız Rehber’de yer almıştı. Sözü edilen düzenlemeyle, Vergi İdaresi ile mükellefler arasında vergi ve cezalara ilişkin olarak ortaya çıkan ihtilafların yargı aşamasında da mükelleflerin tercihlerine bağlı olarak sonlandırılabilmesi, yargı mercilerinin iş yüklerinin azaltılması ile uyuşmazlık konusu vergi ve cezaların indirimli şekilde tahakkuk ve tahsilinin sağlanması amaçlanmaktadır.

Bu defa, 20.02.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “517 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği” ile, VUK’un 379. maddesinde yer alan ve mükelleflere devam eden davalarda belli şartlar altında kanun yolundan vazgeçilmesi kaydıyla, vergi, ceza ve faizlerin indirimli olarak ödenebilmesi imkanı tanıyan sözü edilen düzenlemeye ilişkin açıklamalar yapılmış ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.

Yukarıda belirtilen Tebliğ’de yer alan düzenlemeler, özetle aşağıdaki gibidir:

1. YASAL DÜZENLEME

7194 sayılı Kanun ile VUK’un 379. maddesi “Kanun yolundan vazgeçme” başlığı altında aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir: 

“Vergi/ceza ihbarnamesine karşı süresinde açılan davalarda, vergi mahkemesince verilen istinaf yolu açık kararlar ile bölge idare mahkemesince verilen temyiz yolu açık kararlarda (Danıştayın bozma kararı üzerine verilen kararlar hariç);

1. Kaldırılan vergi tutarının %60’ı, tasdik edilen vergi tutarının tamamı ile tasdik edilen vergi tutarına ilişkin vergi ziyaı cezasının %75’i,
2. Bağlı olduğu vergi aslı dava konusu yapılmayan veya 359 uncu maddede yazılı fiillere iştirak nedeniyle kesilen vergi ziyaı cezaları ile usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının kaldırılan tutarının %25’i ve tasdik edilen tutarının %75’i,

mükellef için geçerli olan kanun yoluna başvuru süresi içerisinde, dava konusu vergi ve/veya vergi cezalarının tümü için kanun yolundan vazgeçildiğine ilişkin dilekçenin ilgili vergi dairesine verilmesi şartıyla kanun yolundan vazgeçme dilekçesinin verildiği tarih itibarıyla başkaca bir işleme gerek kalmaksızın tahakkuk eder.

Bu şekilde tahakkuk eden tutarlar tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Bu maddeye göre tahakkuk eden vergi ve/veya vergi cezalarının %80’inin, hesaplanacak gecikme faizi ile birlikte bu sürede tamamen ödenmesi şartıyla, vergi ve ceza tutarından %20 oranında indirim yapılır. Şu kadar ki, tasdik edilerek tahakkuk eden vergi tutarında indirim yapılmaz. İndirim hükmünden yararlanılabilmesi için dava konusu yapılan ve bu maddeye göre tahakkuk eden vergi ve/veya vergi cezaları ile gecikme faizlerinin birlikte bu fıkra kapsamında ödenmesi şarttır.

Kanun yolundan vazgeçme dilekçesi vergi dairesince ilgili yargı merciine gönderilir ve bu dilekçenin vergi dairesine verildiği tarih kanun yolundan vazgeçme tarihi olarak kabul edilir. Kanun yolundan vazgeçilmesi hâlinde idarece de ihtilaf sürdürülmez. Kanun yolundan vazgeçildiği hâlde istinaf veya temyiz yoluna başvurulması durumunda ise bu başvurular incelenmez.

Kanun yolundan vazgeçilen vergi ve vergi ziyaı cezası için bu maddeye göre yapılan tahakkuktan önce ödenen gecikme faizi ve gecikme zammı da dâhil tutarlar, bu madde hükmüne göre ödenecek tutarlara mahsup edilir.

Bu madde uyarınca istinaf ve temyiz yolundan vazgeçilen davaya ilişkin kararlarda hükmedilen yargılama giderleri, avukatlık ücretleri ve fer’ileri karşılıklı olarak talep edilmez ve bu alacaklar için icra takibi yapılamaz.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.”

Ayrıca, 7194 sayılı Kanunun 23. maddesiyle VUK’un 112. maddesinin gecikme faizinin hesaplanmasıyla ilgili (3) numaralı fıkrasına (b) bendinden sonra gelmek üzere; “379 uncu madde kapsamında kanun yolundan vazgeçilmesi durumunda söz konusu maddeye göre hesaplanacak vergilere, kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden itibaren, kanun yolundan vazgeçme dilekçesinin vergi dairesine verildiği tarihe kadar;” hükmünün yer aldığı (c) bendi eklenmiştir.

2. KANUN YOLUNDAN VAZGEÇME KAPSAMINDAKİ KARARLAR

Vergi/ceza ihbarnamesine karşı süresinde açılan davalarda;

• Vergi mahkemesince verilen istinaf yolu açık kararlar ile
• Bölge idare mahkemesince verilen temyiz yolu açık kararlar

kanun yolundan vazgeçme kapsamındadır. Ancak, Danıştay’ın bozma kararı üzerine verilen kararlar kapsam dışındadır. Dolayısıyla, bir yargı kararının kanun yolundan vazgeçme kapsamında olabilmesi için;

• Vergi/ceza ihbarnamesine karşı süresinde açılan dava sonucu verilen karar olması,
• Vergi mahkemesince verilen karara karşı istinaf veya bölge idare mahkemesince verilen karara karşı temyiz yolunun açık olması,
• Kararın Danıştay’ın bozma kararı üzerine verilmemiş olması

şartlarını birlikte taşıması gerekmektedir. Bu itibarla, aşağıda örnek olarak verilen kararlar ile buna benzer kararlar kanun yolundan vazgeçme müessesesi kapsamında değildir:

• Vergi/ceza ihbarnamesine karşı süresinde dava açılmaması nedeniyle davanın süre aşımı gerekçesiyle verilen ret kararları,
• Davanın ehliyet yönünden verilen ret kararları,
• İdari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olmadığı gerekçesiyle verilen davanın reddi kararları,
• Vergi mahkemesince verilip istinaf yolu açık olmayan kesin nitelikli kararlar,
• Bölge idare mahkemesince verilip temyiz yolu açık olmayan kesin nitelikli kararlar,
• Danıştay’ın bozma kararı üzerine verilen kararlar,
• Vergi/ceza ihbarnamesine karşı açılmamış olan davalarda verilen kararlar,
• Beyanname verilmesi üzerine tahakkuk fişi esasına göre yapılan tarhiyatlara açılan davalarda verilen kararlar (ihtirazi kayıtla beyan sonrasında açılan davalar gibi),
• VUK kapsamında yapılan şikayet yoluyla müracaatın reddi üzerine açılan davalarda verilen kararlar,
• Ödeme emrinin tebliği, haciz gibi takip ve tahsilat işlemlerine karşı açılan davalarda verilen kararlar.

3. KANUN YOLUNDAN VAZGEÇME MÜESSESESİNDEN YARARLANMAK İÇİN ŞARTLAR

Kanun yolundan vazgeçme müessesesinden yararlanabilmek için;

• Bu müessese kapsamında olan yargı kararının mahkemece mükellefe tebliği üzerine, mükellef için geçerli olan istinaf veya temyiz başvuru süresi içerisinde, kanun yolundan vazgeçildiğine ilişkin dilekçenin dava konusu edilen vergi/ceza ihbarnamesini düzenleyen vergi dairesine verilmesi,
• Kanun yolunun kullanılmasından vazgeçilen kararın mükellefe tebliğ edildiği tarihi gösteren belge (mahkemeden alınan belge, tebliğ tarihini gösteren tebligata ilişkin belge vs.) ile birlikte verilen karar örneğinin bu dilekçeye eklenmesi,
• Verilen dilekçede dava konusu vergi ve/veya vergi cezalarının tümü için kanun yolundan vazgeçildiğinin beyan edilmesi

gerekmektedir.

Bu itibarla, başvuruların, geçerli olan istinaf ve temyiz süreleri içerisinde yapılması gerekmekte olup, bu sürelerden sonra yapılan başvurular için VUK’un 379. maddesi hükümlerinin uygulanması mümkün bulunmamaktadır. Yapılan başvuruların taahhütlü posta veya APS ile gönderilmesi halinde postaya verildiği tarih, adi posta ile gönderilmesi veya özel dağıtım şirketleri tarafından getirilmesi halinde ise vergi dairesinin kayıtlarına intikal ettiği tarih başvuru tarihi olarak dikkate alınacaktır.

Dava konusu edilen vergi ve/veya cezaların bir kısmı için veya birden fazla ihbarnamenin tek davaya konu olması durumunda ihbarnamelerin biri ya da bir kısmı için başvuru yapılmış olması halinde söz konusu madde hükmünden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

Kanun yolundan vazgeçme başvurusu, mükellefin veya vekilinin ya da temsilcisinin ad ve soyadları veya unvanları ile imzalı olarak ve dava konusu vergi/ceza ihbarnamesini düzenleyen vergi dairesine hitaben yazılan dilekçe ile yapılacaktır. Kanun yolundan vazgeçilen her bir karar için ayrı ayrı dilekçe verilecektir.

4. KANUN YOLUNDAN VAZGEÇME DURUMUNDA TAHAKKUK EDECEK VERGİ VE/VEYA CEZALAR

Kanun yolundan vazgeçilmesi hâlinde, tahakkuk edecek vergi ve/veya cezaların hesaplanmasında istinaf veya temyiz yolu kullanılmayan yargı kararı dikkate alınacaktır. Örneğin, vergi mahkemesince verilen karara karşı bölge idare mahkemesine istinaf başvurusunda bulunulmuş ve bunun üzerine bölge idare mahkemesince verilen temyiz yolu açık olan karara karşı kanun yolundan vazgeçilmiş olması hâlinde, kaldırılan ve/veya tasdik edilen vergi ve/veya ceza tutarı üzerinden tahakkuk edecek vergi ve cezaların hesaplanmasında, vergi mahkemesince verilen karar değil bölge idare mahkemesince verilen karar esas alınacaktır.

Kanun yolundan vazgeçilmesi hâlinde, istinaf veya temyiz yolu kullanılmayan yargı kararına göre;

• Konusu sadece vergi olan davalarda, bu verginin kaldırılması durumunda verginin %60’ı tahakkuk edecek, verginin kalan %40’ı terkin edilecek, bu verginin tasdik edilmesi durumunda ise verginin tamamı tahakkuk edecek,
• Vergi ve buna bağlı vergi ziyaı cezasının kaldırılması durumunda, verginin %60’ı tahakkuk edecek, verginin kalan %40’ı ve vergi ziyaı cezasının tamamı terkin edilecek,
• Vergi ve buna bağlı vergi ziyaı cezasının tasdik edilmesi durumunda, verginin tamamı ve vergi ziyaı cezasının %75’i tahakkuk edecek, vergi ziyaı cezasının kalan %25’i terkin edilecek,
• Bağlı olduğu vergi aslı dava konusu yapılmayan veya VUK’un 359. maddesinde yazılı fiillere iştirak nedeniyle kesilen vergi ziyaı cezaları ile usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının kaldırılması durumunda, bu cezaların %25’i tahakkuk edecek, kalan %75’i terkin edilecek, bu kapsamdaki cezaların tasdik edilmesi hâlinde ise cezaların %75’i tahakkuk edecek, kalan %25’i terkin edilecektir.

Yargı mercilerince vergi ve/veya cezaların kısmen tasdik edilmesi kısmen kaldırılması durumunda da vergi ve/veya cezalar, tasdik edilen ve kaldırılan kısmına göre yukarıda yer verilen oranlarda tahakkuk edeceğinden tahakkuk edecek kısımlar dışında kalan tutarlar terkin edilecektir.

Aşağıdaki tabloda ilgili yargı kararı çerçevesinde verginin/cezanın kaldırılması ya da tasdik edilmesi sonuçlarına ilişkin verginin/cezanın tahakkuk edecek oranları özet şekilde gösterilmiştir.

5. VERGİ DAİRESİNCE YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER

Kanun yolundan vazgeçmeye ilişkin dilekçenin verilmesi üzerine vergi dairesince, dilekçe;

• Başvuruya ilişkin yargı kararının, kararın mükellefe tebliğ edildiği tarihi gösteren belgeyle birlikte dilekçeye eklenip eklenmediği,
• Başvuruya ilişkin yargı kararının kanun yolundan vazgeçme kapsamında olup olmadığı,
• Başvurunun ilgisine göre İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 8, maddesi de dikkate alınarak istinaf veya temyiz süresinde yapılıp yapılmadığı

yönlerinden incelenecektir.

Yapılan başvurunun gerekli şartları sağlaması halinde başvuru tarihi itibarıyla vergi ve/veya cezalar VUK’un 379. maddesinde belirlenen oranlarda tahakkuk edeceğinden, buna ilişkin tahakkuk fişi düzenlenecektir. Tahakkuk fişi ile ilgili olarak VUK ve diğer mevzuat uyarınca vergi dairesince gerekli işlemler yapılacaktır. Tahakkuk tarihinden başlamak üzere 1 aylık ödeme süresi esas alınmak suretiyle vade belirlenecektir. Kanun yolundan vazgeçilmesinden evvel mahkeme kararına göre tahakkuk eden tutarlar var ise terkin edilecektir.

Kanun yolundan vazgeçme kapsamında verilen dilekçeler, dilekçe ekinde verilmiş olan kararlar ve tebliğ tarihini gösteren belgelerle birlikte VUK’un 379. maddesinde yer alan hükümlere ve söz konusu madde kapsamında İdarece de ihtilafın sürdürülmeyeceğine ilişkin açıklamalara da yer verilmek suretiyle yazılacak üst yazıyla birlikte derhal ilgili yargı merciine gönderilecektir.

6. ÖDEME VE SÜRESİNDE ÖDEMEYE BAĞLI OLARAK YAPILACAK İNDİRİM

Kanun yolundan vazgeçme kapsamında tahakkuk eden tutarlar tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde ödenecektir. Tahakkuk eden tutarların vadesinde ödenmemesi kanun yolundan vazgeçilmediği anlamına gelmeyecektir. Vadesinde ödenmeyen tutarlar için Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanacaktır.

Tahakkuk eden vergilere VUK’un 112/3-c maddesi uyarınca, kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden kanun yolundan vazgeçme dilekçesinin vergi dairesine verildiği tarihe kadar gecikme faizi hesaplanacaktır.

Kanun yolundan vazgeçme kapsamında tahakkuk eden vergi ve cezaların %80’inin, hesaplanacak gecikme faizi ile birlikte bir ay içinde tamamen ödenmesi şartıyla vergi ve ceza tutarından %20 oranında indirim yapılacaktır. Bu durumda, gecikme faizi verginin indirimden sonra kalan %80’lik kısmı üzerinden hesaplanacaktır. Ancak, mahkeme kararında tasdik edilerek tahakkuk eden vergi tutarında bu indirim yapılmayacaktır. Dolayısıyla, vergide söz konusu indirim ancak, kanun yolundan vazgeçme kapsamındaki kararda verginin kısmen ya da tamamen kaldırılan kısmı üzerinden tahakkuk eden tutardan yapılabilecektir.

İndirim hükmünden yararlanılabilmesi için dava konusu yapılan ve bu maddeye göre tahakkuk eden vergi ve vergi cezaları ile gecikme faizinin birlikte ve tamamen (indirilen kısımları hariç) süresinde ödenmesi şarttır. Bu itibarla, ödemenin süresinde yapılmaması veya ödenmesi gereken gecikme faizi, vergi ve cezaların tamamı yerine bir kısmının ödenmesi durumunda söz konusu indirimden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

Kanun yolundan vazgeçilen vergi ve cezalar için 379. maddeye göre yapılan tahakkuktan önce ödenen gecikme faizi ve gecikme zammı da dahil tutarlar, kanun yolundan vazgeçme kapsamında ödenecek tutarlara mahsup edilecektir. Söz konusu mahsup işleminden dolayı iadesi gereken bir tutar bulunması halinde ise 6183 sayılı Kanun kapsamında ret ve iade işlemi yapılacaktır.

7. DİĞER HUSUSLAR

İstinaf ve temyiz yolundan vazgeçilen davaya ilişkin kararlarda hükmedilen yargılama giderleri, avukatlık ücretleri ve fer’ileri karşılıklı olarak talep edilemeyecek ve bu alacaklar için icra takibi yapılamayacaktır.

8. YÜRÜRLÜK TARİHİ

İşbu Duyuru konusu Tebliğ, 01.01.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, Resmi Gazete’de yayımlandığı 20.02.2020 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

Saygılarımızla.