6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Geçici 13. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ Yayımlanmıştır

17.04.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7244 sayılı Kanunla Türk Ticaret Kanunu’na “geçici 13. madde” eklenerek, devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin pay sahibi olduğu şirketler ile sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait olan fonlar hariç olmak üzere; 

• Sermaye şirketlerinin 30.09.2020 tarihine kadar dağıtabilecekleri nakit kar payı tutarı 2019 yılı net dönem karının yüzde yirmi beşini aşamayacağı ve
• Genel kurulca yönetim kuruluna kar payı avansı dağıtımı yetkisi verilemeyeceği 

hükme bağlanmış ve konuya ilişkin açıklamalarımız 17.04.2020 tarihinde yayımladığımız Rehberde yer almıştı. 

Bu defa, 17.05.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Geçici 13. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Tebliğ” ile, devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler dışındaki sermaye şirketlerine yönelik geçici süreyle getirilen yukarıda belirtilen kar dağıtımı sınırlamasına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.

Söz konusu Tebliğ’de yer alan düzenlemeler, aşağıdaki gibidir.

I- KAR PAYI VE KAR PAYI AVANSI DAĞITIM ESASLARI

Sermaye şirketlerinde, Türk Ticaret Kanunu (TTK)’nun geçici 13. maddesinin yürürlüğe girdiği 17.04.2020 tarihinden 30.09.2020 tarihine kadar 2019 yılı net dönem karının, yalnızca yüzde yirmi beşine kadarının nakden dağıtımına karar verilebilecek ve geçmiş yıl karları ile serbest yedek akçeler dağıtıma konu edilemeyecektir. Bu sınırlama, TTK’nın 462. maddesi uyarınca (2019 yılı ve/veya geçmiş yıllar karlarının sermayeye ilavesi gibi) iç kaynaklardan yapılacak olan sermaye artırımlarında uygulanmayacaktır.

Ayrıca, sermaye şirketlerinde genel kurul tarafından 30.09.2020 tarihinin sonuna kadar yönetim organına kar payı avansı dağıtımı yetkisi verilemeyecektir.

Bununla birlikte, 17.04.2020 tarihinden önce genel kurulca kar payı dağıtımı kararı alınmış;

• Ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, yüzde yirmi beş oranındaki dağıtılabilir kar sınırını aşan kısma ilişkin ödemeler ile
• Hesap döneminde zarar edilmiş olmasına karşın serbest yedek akçelerden dağıtım kararı alınmışsa henüz ödenmemiş kısma ilişkin tüm ödemeler

30.09.2020 gününün sonuna kadar ertelenecektir. Ertelenen ödemelere ilişkin olarak faiz tahakkuk ettirilmeyecektir. Ayrıca, genel kurulca yönetim organına kar payı avansı dağıtımı yetkisi verilmişse, bu kapsamdaki avans ödemeleri 30.09.2020 gününün sonuna kadar ertelenecektir.

Bu noktada, işbu Duyuru konusu Tebliğ ile dağıtım kararı alınmasına karşın henüz ödenmemiş karın ödenmesinin ertelenmesi yönündeki düzenlemenin kapsamının yasal düzenlemeye kıyasla genişletildiği görülmektedir. TTK’nın geçici 13/2. maddesinde, 17.04.2020 tarihinden önce gerçekleşen genel kurullarda dağıtım kararı alınan kar dağıtımı ödemelerinden sadece 2019 yılı karına ilişkin kısmın erteleneceği belirtilmektedir. Buna karşın, Tebliğ ile genel kurulca 17.04.2020 tarihinden önce dağıtım kararı alınmakla birlikte henüz ödenmemiş karların ödenmesinin ertelenmesi düzenlemesinin kapsamına, kayıtlarda serbest yedek akçeler olarak takip edilen ve 2019 yılı öncesi yıllara ilişkin karlar da alınmıştır.

Kanun lafzında geçen “Genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kar payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa” ibaresinde, sadece 2019 hesap dönemine ilişkin kardan söz edildiğinden Kanunun yürürlüğünden önce yapılan genel kurul toplantısında/toplantılarında geçmiş yıllara (2019 yılı öncesindeki yıllara) ilişkin karların dağıtılacağı kararı alınmışsa, bu kararın getirilen sınırlama kapsamında olmadığı ve dolayısıyla tamamının dağıtılabileceği/ödenebileceği ileri sürülebilir.

Düzenlemenin lafzından yola çıkıldığında bu görüşün haklılık payı görülse de, amaçsal yorumla aksi yönde bir sonuca ulaşılması da mümkündür. Nitekim 7244 sayılı Kanunun gerekçesinde, koronavirüs salgınının ekonomide yarattığı tehdit nedeniyle ve ihtiyatlılık politikasının bir gereği olarak, “şirket kaynaklarının nakit kâr dağıtımı yapılmak suretiyle azaltılmaması”, “şirketlerimizin mevcut özkaynak yapılarının korunması” ve “ilave finansman ihtiyacının doğmaması” nedenleriyle düzenleme yapıldığı belirtilmiş olup, şirketten ortaklara kar payı olarak nakit çıkışı yapılmaması yoluyla kayden ve ekonomik olarak sermayenin (özkaynakların) korunmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır. Bu bakımdan, dağıtımına karar verilen karların ödenmesinin sınırlanması kapsamına, 2019 yılı net dönem karıyla birlikte önceki dönemlere ilişkin geçmiş yıl karlarının da dahil edileceği sonucuna ulaşılmaktadır. Bizim de görüşümüz bu yöndedir.

II- KAR PAYI DAĞITIMINA İLİŞKİN İSTİSNALAR

Aşağıda belirtilen şartlan sağlayan şirketler hakkında, kar dağıtımı kararı öncesinde Ticaret Bakanlığından uygun görüşünün alınması kaydıyla, kar dağıtımı sınırlamasına yönelik esaslar uygulanmayacaktır:

• Aşağıda sayılanlar hariç olmak üzere, 120.000 Türk Lirası ve altında kar payı dağıtımı kararı alınan şirketler: (Dolayısıyla, aşağıda sayılan şirketler kar dağıtımı tutarına bakılmaksızın 30.09.2020 tarihine kadar kar payı dağıtamayacaktır.)
  • İşsizlik Sigortası Kanunu’nun ek 2. ve geçici 23. maddeleri uyarınca koronavirüs kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle kısa çalışma ödeneğinden ve/veya ücretsiz izne ayrılanlardan 4447 sayılı Kanunun geçici 24. maddesi uyarınca nakdi ücret desteğinden yararlandırılanlar,
  • Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun geçici 20. maddesi ve ilgili Kararlar uyarınca Hazine destekli kredi kefaleti kullanan ve halen kapanmamış kredi borcu bulunanlar.
• Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kar payının yarısından fazlasının başka bir sermaye şirketine olan sermaye taahhüt borcunun nakden ve defaten ifasında kullanılması şartıyla, kar payı dağıtımı kararı alınan şirketler,
• Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kar payının, imzalanan kredi sözleşmeleri veya proje finansman sözleşmeleri kapsamında 30.09.2020 tarihinin sonuna kadar muaccel hale gelen yükümlülüklerin ifasında nakden kullanılması şartıyla,kar payı dağıtımı kararı alınan şirketler. Bu kapsamda kar payı dağıtımı kararı alan şirketlerde, pay sahiplerinin ifa yükümlülüklerini aşan tutara ilişkin ödemeler 30.09.2020 gününün sonuna kadar ertelenecektir.

III- TİCARET BAKANLIĞINDAN UYGUN GÖRÜŞ ALMA ZORUNLULUĞU

Kar dağıtımı sınırlamasına yönelik istisna teşkil eden yukarıda belirtilen kar dağıtımlarının genel kurulda görüşülebilmesi için Ticaret Bakanlığı’ndan uygun görüş alınması zorunlu olacaktır. Başvurularda genel kurula ilişkin yönetim organı kararının noter onaylı örneği, şirketin hesap dönemine ilişkin finansal durum tablosu ile kar veya zarar tablosuna ek olarak aşağıdaki belgelerin de İç Ticaret Genel Müdürlüğüne sunulması gerekmektedir:

• 120.000 Türk Lirası ve altında kar payı dağıtımı yapılacak şirketlerde; çalışanlarca kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteğinden yararlanılmadığına ilişkin ilgili kurumlardan alınacak tevsik edici belge,
• Başka bir sermaye şirketine olan sermaye taahhüt borcunun ifasında kullanılması için kar payı dağıtımı yapılacak şirketlerde; dağıtılacak olan kar payının yarısından fazlasını alma hakkı olanların başka bir sermaye şirketine olan sermaye taahhüt yükümlülüğünü tevsik eden belge,
• Kredi sözleşmeleri ve proje finansman sözleşmeleri kapsamında ifanın sağlanması için kar payı dağıtımı yapılacak olan şirketlerde; kredi sözleşmeleri ve proje finansman sözleşmeleri kapsamındaki ifa yükümlülüklerini tevsik eden belge.

IV- ESAS ALINACAK FİNANSAL TABLOLAR

Kar payının tutarının hesaplanmasında;

• Finansal tablolarını Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından belirlenen standartlara uygun hazırlamak zorunda olanlar tarafından TTK’nın 88. maddesine göre hazırlanan söz konusu tablolar,
• Bunlar dışında kalanlar tarafından ise Vergi Usul Kanununa göre hazırlanan finansal tablolar

esas alınacaktır. Dağıtılması öngörülen kar payı tutarı, Vergi Usul Kanununa göre tutulan kayıtlarda bulunan kar dağıtımına konu kaynakların toplam tutarını aşamayacaktır. Kar payının hesabında üst limit olarak VUK tablolarının esas alınmasını öngören bu düzenlemenin, finansal tablolarını KGK tarafından belirlenen standartlara göre hazırlayan şirketler bakımından, 30.09.2020 tarihine kadar geçerlilik taşıyacak olan TTK’nın geçici 13. maddesi kapsamındaki kar dağıtımları için uygulanabileceği ve geçici 13. madde haricindeki durumlarda genel uygulama olarak kabul edilemeyeceği görüşündeyiz.

V- YÜRÜRLÜK TARİHİ

İşbu Duyuru konusu Tebliğ, Resmi Gazete’de yayımlandığı 17.05.2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Saygılarımızla.