7292 Sayılı Kanun (Mali Düzenlemeler)

07.03.2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “7292 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, ve Finansman Şirketleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile, tasarruf finansman faaliyetlerinin çerçevesi ile bu faaliyetlerin denetlenmesine ilişkin düzenlemeler başta olmak üzere, finans piyasası aktörlerine ilişkin önemli düzenlemeler yapılmıştır.

Sözü edilen Kanun’da yer alan düzenlemeler, özetle aşağıdaki gibidir.

Yasal Düzenleme Kapsamında İlgili Kanuna Eklenen Tanımlar

Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu'na, yasal çerçevesi kurulması öngörülen tasarruf finansman faaliyetine ilişkin çeşitli kavramların tanımları eklenmiş olup, bu tanımlar aşağıdaki gibidir.

• Organizasyon Ücreti: Müşterilerin tasarruf finansman sözleşmesi kapsamında tasarruf finansman faaliyeti ve tasarruf fon havuzunun yönetimi karşılığında ödeyecekleri tutardır.
• Tahsisat: Tasarruf finansman sözleşmesi uyarınca, tahsisata hak kazanılmasına ilişkin koşulların yerine gelmesi şartı ile müşterinin tasarruf birikimlerinin ve sözleşme kapsamında taahhüt edilen finansman tutarının müşterinin, mirasçısının veya vekilinin konut, çatılı iş yeri veya taşıt edinmesi amacıyla satıcı konumundaki üçüncü kişilere hesaben ödenmesi işlemidir.
• Tasarruf Finansman Faaliyeti: Bir sözleşme kapsamında önceden belirlenmiş koşulların gerçekleşmesi şartıyla konut, çatılı iş yeri veya taşıtın edinimi için faizsiz finansman esaslarına göre belirli bir süre tasarruf edilmesi, müşterilere finansman kullandırılması ve toplanan tasarrufların yönetimi faaliyetini ifade etmektedir.
• Tasarruf Fon Havuzu: Belirli bir dönemde tasarruf finansman şirketi nezdindeki birikmiş tasarruflar ve finansman geri ödemelerinden oluşan tutarlar toplamından, tahsisat olarak verilmiş tutarlar ile tasarruf geri ödemelerinin düşülmesinden sonra kalan tutardır.

Tasarruf Finansmanı Piyasasını Düzenleyici Nitelikteki Hükümler

Tasarruf finansman şirketlerinin kuruluşları ile birleşme, devir, bölünme ve iradi tasfiyeleri, belirli usul ve esaslar çerçevesinde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK)’nun iznine tabi olacaktır. Bu kapsamda, BDDK tarafından lisans verilenler dışındaki kişi veya kurumların sistemi izinsiz ve lisansız şekilde icra etmeleri yasaklanmakta ve yaptırıma bağlanmaktadır.

Tasarruf finansman faaliyetleri ile tasarruf fon havuzu varlıklarının kullanma usul ve esasları belirtilmiş olup, bunun yanı sıra;  

• Tasarruf finansman şirketleri için asgari ödenmiş sermaye tutarının en az 100 milyon lira olacağı,  
• Tasarruf finansman şirketlerinin sadece belirlenen alanlarda finansman sağlama faaliyeti yapabileceği,
• Anılan şirketlerin faizsiz esaslara göre çalışacağı ve buna ilişkin kurumsal uygulamaların tesis edilmesi gerektiği,
• Şirketlerin aktif kalitesi ile gelir-gider dengesinin bozulması ve benzeri hallerde BDDK tarafından ilave tedbirlerin alınmasının istenebileceği, 
• Tasarruf finansman şirketi yönetim kurulu başkan, üyeleri ile diğer mensuplarının zimmete para geçirme durumları ve zimmet suçundan dolayı verilebilecek cezalar, 
• Şirketlerce sağlanacak finansmana karşılık teminat olarak gösterilen taşınmazların ipotek işlemlerinin tarafların istemesi halinde tapuya tescil edilebileceği

hususlarında düzenlemeler yapılmıştır.

Ayrıca, tasarruf finansman şirketlerinin faaliyet izninin kaldırılması ve tasfiyesine karar verilmesi durumlarına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Buna göre;

• Mali durumlarının bozulması nedeniyle BDDK kararıyla tasfiyesine karar verilen şirketler hakkında tasfiye sürecinin etkin şekilde gerçekleştirilebilmesi ve tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin mümkün olan en üst seviyede korunabilmesi amacıyla şirket yöneticilerinin sorumluluğunu da içerecek şekilde 5411 sayılı Bankacılık Kanununda Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından tasfiyeye tabi tutulan bankalar hakkında getirilen belirli hükümlerin, tasarruf finansman şirketleri hakkında da uygulanacağı,
• Faaliyette bulunan firmaların iradi tasfiye haricinde BDDK tarafından yapılan denetimler sonucunda;
  • Yükümlülüklerini sürdüremeyecek şekilde mali durumlarının bozulduğunun tespiti ile
  • Düzeltici, iyileştirici veya kısıtlayıcı önlemlerden sonuç alınamaması halinde en az üç üyeden oluşan ve BDDK ile TMSF tarafından bildirilecek üyelerden oluşan bir tasfiye kurulu tarafından tasfiyelerin yapılacağı

hükme bağlanmıştır.

Tasarruf Sahiplerinin Haklarını Koruyucu Nitelikteki Hükümler

Tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunmasına yönelik olarak tasfiye sürecine yönelik belirlemelerin yanı sıra;

• Tasarruf finansman şirketleri tarafından tasfiye halinde tasarruf sahiplerine ödenmek üzere organizasyon ücretlerinin binde 5’inin ayrılmak zorunda olduğu hükmedilmiş ve 
• Tasarruf finansman sözleşmesinin tanımı ile usul ve esasları belirlenerek, müşterilere cayma hakkı ile sözleşmeyi fesih hakkı sağlanmıştır.

Ayrıca, tasarruf finansman müşterilerinin cayma ve sözleşmeyi fesih haklarını kullanmaları durumunda birikimlerinin iade edilmesini engelleyen kişilere ve zimmet suçu işleyen tasarruf finansman şirketi yönetici ve mensuplarına yönelik adli ceza hükümleri düzenlenmiştir.

Diğer Finansal Şirketlere İlişkin Hükümler ve Geçiş Hükümleri

Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Birliği’nin unvanının “Finansal Kurumlar Birliği” olarak değiştirilmesi öngörülürken, Kanunun yayımlandığı 07.03.2021 tarihinden önce faaliyet izni almış olan varlık yönetim şirketlerinin 1 ay içinde anılan birliğe üye olmaları zorunlu tutulmuştur.   

Diğer taraftan, finansal kiralama ve finansman şirketleri için asgari ödenmiş sermaye tutarları en az 50 milyon Türk Lirasına çıkarılmış olup, 07.03.2021 tarihinde faaliyette bulunan;

• Faktoring şirketlerinin bu tarihten itibaren bir yıl içinde,
• Finansal kiralama ve finansman şirketlerinin ise altı ay içinde

ödenmiş sermayeye ilişkin asgari şartı sağlamalarının gerektiği hükme bağlanmıştır.

İşbu Duyuru konusu Kanunun yürürlüğe girdiği 07.03.2021 tarihinde tasarruf finansman faaliyeti yürütenler, bu tarihten itibaren bir ay içinde BDDK’ya başvuruda bulunarak;

• Başvuru sırasında durumlarını en geç altı ay içinde Kanun hükümlerine uygun hâle getireceklerine veya
• Müşteri hak ve menfaatlerini zarara uğratmadan tasfiye olacaklarına

dair bir plan sunacaklar ve planın uygun görülmesi halinde gereken işlemleri planda belirlenen süreler içerisinde yerine getireceklerdir.

Yürürlük Tarihi

İşbu Kanun, Resmi Gazete’de yayımlandığı 07.03.2021 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

Saygılarımızla,