Hazine ve Maliye Bakanlığı Bünyesinde Risk Analizi Genel Müdürlüğü İle Mükellef Hakları Kurulu İhdas Edilmiş ve Vergi Denetim Kurulu Başkanlığının Teşkilat Yapısında Değişikliğe Gidilmiştir

18.04.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “60 sayılı Cumhurbaşkanı Kararnamesi” ile, “1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”nin Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın görevleri ve teşkilat yapısının düzenlendiği maddelerinde değişikliğe gidilerek;

• Hazine ve Maliye Bakanlığı bünyesinde “Risk Analizi Genel Müdürlüğü” kurulmuş,
• Vergi Denetim Kurulu Başkanlığının teşkilat yapısında değişikliğe gidilmiş,
• Hazine ve Maliye Bakanlığı bünyesinde "Mükellef Hakları Kurulu" ihdas edilmiş,
• Gelir İdaresi Başkanlığında "Gelir Bütçesi Daire Başkanlığı" adı altında yeni bir daire başkanlığı hayata geçirilmiştir.

Sözü edilen Kararname’de yer alan düzenlemeler aşağıda bilgilerinize sunulmaktadır. 

1. HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI BÜNYESİNDE “RİSK ANALİZİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ” KURULMUŞTUR

  A. BAKANLIK GÖREVLERİ ARASINA RİSK ANALİZİ YAPMAK GÖREVİ DE EKLENMİŞTİR

“1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”nin Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın görevlerinin düzenlendiği 217. maddesinde değişikliğe gidilerek, Bakanlığın görevleri arasına “vergi kayıp ve kaçağı ile kayıt dışı ekonomik faaliyetleri tespit etmek ve bunları önlemek amacıyla risk analizi yapmak” görevi de eklenmiştir.

  B. RİSK ANALİZİ YAPMAK GÖREVİNİ YÜRÜTMEK ÜZERE “RİSK ANALİZİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ” İHDAS EDİLMİŞTİR

1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 219/1. maddesine eklenen bent ile “Risk Analizi Genel Müdürlüğü” kurulmuş ve anılan Kararname’nin mülga 222. maddesi başlığıyla birlikte yeniden düzenlenerek bu Müdürlük’ün görevleri belirlenmiştir. Buna göre, Risk Analizi Genel Müdürlüğü’nün görev ve yetkileri aşağıdaki gibidir:

• Vergi kayıp ve kaçağı ile kayıt dışı ekonomik faaliyetleri araştırmak, bunların önlenmesine yönelik risk analiz ve değerlendirme çalışmalarını gerçekleştirmek,
• Vergi kayıp ve kaçağı ile kayıt dışı ekonomik faaliyetlerin önlenmesi amacıyla ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla koordinasyonu sağlamak,
• Risk analizi ve değerlendirme çalışmalarını, belirlenen plan ve programlar dahilinde tanımlanan risk senaryoları, veri modellemeleri ve elektronik ortamdakiler dahil olmak üzere ilgili mevzuatına göre temin edilen her türlü bilgi, belge ve bunlara ilişkin her türlü ortamdaki kayıtlar üzerinden çeşitli analiz araçlarını kullanmak suretiyle gerçekleştirmek,
• Risk analizi ve değerlendirme çalışmalarına ait sonuçları raporlara bağlayarak gerekli önlemlerin alınmasını teminen bu raporları ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına iletmek ve bu kurumlarca alınan önlemlerin sonuçlarını takip etmek, analiz etmek ve gerek görüldüğünde ilgili kurumlar ile paylaşmak,
• Risk analizi ve değerlendirme çalışmaları için kanunları veya faaliyet konuları gereğince ekonomik olaylara ilişkin kayıt tutan ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının bilgi işlem sistemlerine Bakanlık ve ilgili Bakanlığın veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının yetkili organlarının Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve ilgili diğer mevzuat hükümlerine uygun olarak birlikte belirleyeceği usul ve esaslar dahilinde erişim sistemi kurmak, bu kurumlarla birlikte gerekli çalışmaları yürütmek,
• Bakan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

2. VERGİ DENETİM KURULU BAŞKANLIĞININ TEŞKİLAT YAPISI DEĞİŞTİRİLMİŞTİR

  A. SEKTÖREL VE FONKSİYONEL UZMANLAŞMA İÇİN GRUP BAŞKANLIKLARI YERİNE DAİRE BAŞKANLIKLARI İHDAS EDİLMİŞTİR

1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı başlıklı 228. maddesinin ilgili bölümlerinde yapılan değişiklikler ile Grup Başkanlıkları, Daire Başkanlıklarına dönüştürülmüş ve halihazırda “Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı (A Grup Başkanlığı)”, “Büyük Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı (B Grup Başkanlığı)”, “Organize Vergi Kaçakçılığı ile Mücadele Grup Başkanlığı (C Grup Başkanlığı)” ve “Örtülü Sermaye, Transfer Fiyatlandırması ve Yurtdışı Kazançlar Grup Başkanlığı (Ç Grup Başkanlığı)” şeklinde yapılan denetim birimi sınıflandırılmasında değişiklik yapılmıştır. Öngörülen yeni düzenlemeye göre, Vergi Denetim Kuruluna verilen görevlerin yerine getirilmesinde, sektörel ve fonksiyonel uzmanlaşma ile iş bölümünün sağlanması amacıyla uygun görülen yerlerde Hazine ve Maliye Bakanı onayı ile doğrudan Kurul Başkanlığına bağlı olmak üzere aşağıdaki daire başkanlıkları kurulabilecektir:

• Denetim Daire Başkanlığı
• Vergi Kaçakçılığı Denetim Daire Başkanlığı
• Vergi İadeleri Denetim Daire Başkanlığı
• Sektörel Denetim Daire Başkanlığı

Vergi Müfettişlerinin (Vergi Başmüfettişi, Vergi Müfettişi ve Vergi Müfettiş Yardımcısı) görev yapacakları daire başkanlıklarının belirlenmesine ve değiştirilmesine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenecektir.

Ayrıca, vergi inceleme görevlerinin yürütülmesinde uygulama birliğini sağlamak ve mevzuat hükümlerinin uygulanmasına ilişkin ortaya çıkan tereddütlü hususları gidermek amacıyla Vergi Denetim Kurulu Başkanlığına görüş bildirmek üzere “Danışma Komisyonu” kurulabilecektir. Danışma Komisyonunun oluşturulması ile çalışma usul ve esasları yönetmelikle belirlenecektir.

  B. HALEN GÖREV YAPAN VERGİ MÜFETTİŞLERİ İLE GRUP BAŞKANLIKLARININ FAALİYETLERİNE İLİŞKİN GEÇİCİ DÜZENLEME YAPILMIŞTIR

1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine eklenen geçici madde ile, yukarıda belirtilen daire başkanlıklarının kurulacağı tarihe kadar, daha önce bu görevleri yürütmekte olan grup başkanlıklarının faaliyetlerine devam etmesi sağlanmıştır. İlgili daire başkanlıklarının kurulduğu tarih itibarıyla;

• Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlıklarında görev yapanlar Denetim Daire Başkanlıklarında,
• Büyük Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı, Organize Vergi Kaçakçılığı ile Mücadele Grup Başkanlığı ve Örtülü Sermaye, Transfer Fiyatlandırması ve Yurtdışı Kazançlar Grup Başkanlığında görev yapanlar Vergi Kaçakçılığı Denetim Daire Başkanlığı, Vergi İadeleri Denetim Daire Başkanlığı ve Sektörel Denetim Daire Başkanlıklarında

Vergi Denetim Kurulu Başkanlığınca görevlendirilecektir.

Ayrıca, ilgili yönetmelik yürürlüğe girinceye kadar Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı, Denetim Daire Başkanlığında görev yapan Vergi Müfettişlerini ihtiyaç duyulan denetim kapasitesine göre diğer daire başkanlıklarında görevlendirmeye yetkili olacaktır. Sözü edilen yönetmelikler en geç bir yıl içerisinde yürürlüğe konulacak olup, bu tarihe kadar mevcut düzenlemelerin anılan maddeye aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilecektir.

3. HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI BÜNYESİNDE "MÜKELLEF HAKLARI KURULU" İHDAS EDİLMİŞTİR

1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine eklenen "Mükellef Hakları Kurulu” başlıklı 238/A maddesi ile;

• Mükellef haklarının korunmasına yönelik temel ilke ve kuralları belirlemek,
• Bu ilke ve kuralların benimsenmesi ve uygulanmasını sağlamak,
• Mükellef haklarına yönelik başvuruları değerlendirmek ve
• Hazine ve Maliye Bakanlığına önerilerde bulunmak

üzere “Mükellef Hakları Kurulu” oluşturulmuştur.

Mükellef Hakları Kurulu’nun oluşumu, üyelerin seçimi, görevlendirilmesi ve görev süreleri ile çalışma usul ve esasları yönetmelikle düzenlenecektir. Kurul, görevleri ile ilgili olarak gerekli olan bilgileri bütün kamu kurum ve kuruluşlarından istemeye yetkili olacaktır. Kendilerinden bilgi istenen kamu kurum ve kuruluşları bu bilgileri vermekle yükümlüdürler. Bu şekilde elde edilen bilgilerden vergi mahremiyeti kapsamında olanların gizliliğine uyulacaktır.

Mükellef Hakları Kurulu’nun Başkan ve üyeleri ile Kurulda görevlendirilen personel, görevlerini yerine getirmeleri sırasında edindikleri, kamuya, ilgililere ve üçüncü kişilere ait gizlilik taşıyan bilgileri, kişisel verileri, ticari sırlan ve bunlara ait belgeleri, bu konuda mevzuat gereği yetkili kılınan mercilerden başkasına açıklayamayacak ve kendilerinin veya üçüncü kişilerin yararına kullanamayacaktır. Bu yükümlülük görevden ayrılmalarından sonra da devam edecektir.

4. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞINDA "GELİR BÜTÇESİ DAİRE BAŞKANLIĞI" ADI ALTINDA YENİ BİR DAİRE BAŞKANLIĞI OLUŞTURULMUŞTUR

  A. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞININ AMACI GENİŞLETİLMİŞTİR

“4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”nin Gelir İdaresi Başkanlığına ilişkin 134. maddesinde değişikliğe gidilerek, adı geçen Başkanlığın kurulma amaçları arasına, “Devlet gelirleri politikasının belirlenmesi ile gelir tahminlerine ilişkin çalışmaları yapmak" da eklenmiştir.

  B. GELİR TAHMİNLERİNE YÖNELİK ÇALIŞMALAR YAPMAK ÜZERE GELİR BÜTÇESİ DAİRE BAŞKANLIĞI İHDAS EDİLMİŞTİR

4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine eklenen “Gelir Bütçesi Daire Başkanlığı” başlıklı 145/A maddesi ile, Gelir İdaresi Başkanlığı bünyesinde adı geçen Daire Başkanlığı kurulmuş ve ilgili Daire Başkanlığının görevleri aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:

• Devlet gelirleri politikasının oluşturulmasına ilişkin çalışmalar yapmak ve bununla ilgili plan, program, genel ekonomik politika ve stratejiler oluşturulmasına ilişkin çalışmalara katılmak
• Vergi yükü ve gelir tahminlerine yönelik genel ve sektörel analizler yapmak
• Vergi kanunlarında veya diğer mali kanunlarda yer alan her türlü istisna, muaflık ve indirimlerin maliyetlerini ölçmek, ekonomik ve sosyal etkilerini analiz etmek
• Devlet gelirleri ile ilgili istatistikleri toplamak, değerlendirmek ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla paylaşmak
• Devletin gelirlerini etkileyen her türlü kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, Cumhurbaşkanı kararı, yönetmelik ve benzeri düzenleme değişikliklerinin sonuçlarını analiz etmek
• Gelir İdaresi Başkanlığınca verilecek diğer görevleri yerine getirmek

5. DİĞER DÜZENLEMELER

  A. TEFTİŞ BAŞKANLIĞI BİRİMİNE BAŞKAN YARDIMCILIĞI KADROSU İHDAS EDİLMİŞTİR

Hazine ve Maliye Bakanlığı Teftiş Başkanlığı bünyesinde Başkan Yardımcılığı kadrosu oluşturulmuştur. Ayrıca, Teftiş Başkanı ile yardımcılarının mali haklarına ilişkin belirleme yapılarak mali ve sosyal hak ve yardımlar ile diğer özlük hakları bakımından Teftiş Başkanının, Bakanlık Rehberlik ve Teftiş Başkanına; Teftiş Başkan Yardımcısının Vergi Denetim Kurulu Başkan Yardımcısına denk olduğu belirtilmiştir.

  B. HAZİNE KONTROLÖRLERİ KURULU BAŞKANLIĞINDA BAŞKAN YARDIMCILIĞI KADROSU OLUŞTURULMUŞTUR

Teftiş Başkanlığındaki yapıya paralel olarak, Hazine ve Maliye Bakanlığı Hazine Kontrolörleri Kurulu Başkanlığı bünyesinde de Başkan Yardımcılığı kadrosu ihdas edilmiştir. Başkan ve Başkan Yardımcılarının mali haklarına ilişkin belirleme de yapılarak, mali ve sosyal hak ve yardımlar ile diğer özlük hakları bakımından Kurul Başkanının, Bakanlık Rehberlik ve Teftiş Başkanına; Kurulu Başkan Yardımcısının Vergi Denetim Kurulu Başkan Yardımcısına denk olduğu ifade edilmiştir.

  C. VERGİ MÜFETTİŞİ VE HAZİNE KONTROLÖRÜ KÖKENLİ OLUP, HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞININ İDARİ ÇEVRESİNDE GÖREV YAPMAKTA OLANLARIN HAZİNE VE MALİYE MÜFETTİŞİ KADROSUNA ATANABİLMESİNE İMKAN SAĞLANMIŞTIR

Hazine ve Maliye Bakanınca, Hazine ve Maliye Müfettişi kadrolarına atanacak olanların kapsamına ilişkin düzenleme yapılmıştır. Buna göre,

• Hazine ve Maliye Bakanlığında vergi başmüfettişi, vergi müfettişi ve yeterlik sınavında başarı göstermiş olmak kaydıyla vergi müfettiş yardımcısı kadrolarında bulunanlardan uygun görülenler,
• Vergi başmüfettişi ve vergi müfettişi unvanını ihraz etmiş olanlardan Hazine ve Maliye Bakanlığının merkez, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlarının kadrolarında bulunanlardan uygun görülenler,
• Hazine kontrolörü kadrolarında bulunanlardan uygun görülenler ve
• 02.11.2011 tarihinden önce Hazine ve Maliye Bakanlığında mesleğe stajyer kontrolör olarak başlayıp yeterlik sınavında başarı göstermiş olanlardan 18.04.2020 tarihinde Hazine ve Maliye Bakanlığı ile bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlarının kadrolarında bulunanlardan uygun görülenler

31.12.2020 tarihine kadar (bu tarih dahil) Hazine ve Maliye Bakanınca hazine ve maliye başmüfettişi, hazine ve maliye müfettişi ya da hazine ve maliye müfettiş yardımcısı olarak atanabilecektir.

Saygılarımızla.