Sizi Arayalım
OECD Tarafından COVID-19 Pandemisinin Transfer Fiyatlandırması Uygulamalarına Etkilerini Konu Alan Rehber Yayımlanmıştır

Uluslararası Vergi Bülteni: 31.12.2020/40

OECD Tarafından COVID-19 Pandemisinin Transfer Fiyatlandırması Uygulamalarına Etkilerini Konu Alan Rehber Yayımlanmıştır

Transfer Fiyatlandırması uygulamalarını da etkileyen pandemi koşulları nedeniyle Covid-19 etkisinde gerçekleştirilecek olan transfer fiyatlandırması işlemlerine ilişkin OECD tarafından yapılacak olan düzenlemeler kamuoyu tarafından merakla beklenmekteydi. Nihayet, 18 Aralık 2020 tarihinde OECD tarafından konuyla ilgili bir Rehber yayımlanmıştır. Pandemi etkisi süren yıllar için transfer fiyatlandırması kurallarını uygulamakta zorluk çeken dünya çapındaki işletmeler ile farklı yaklaşımlar sergilemesi muhtemel vergi idareleri açısından yararlı olabilecek olan söz konusu Rehber ile ilgili bültenimizaşağıda yer almaktadır.

Tüm dünyayı etkisi altında alan Covid-19 pandemisi nedeniyle çoğu işletme nakit akışlarında önemli ölçüde düşüş yaşamış, tedarik zincirleri sekteye uğramış ve işletmelerin kayda değer bir bölümü faaliyetlerini geçici veya kalıcı olarak kapatmak zorunda kalmıştır.

Bu kapsamda, Transfer Fiyatlandırması uygulamalarını da etkileyen pandemi koşulları nedeniyle Covid-19 etkisinde gerçekleştirilecek olan transfer fiyatlandırması uygulamalarına ilişkin OECD tarafından yapılacak olan düzenlemeler kamuoyu tarafından beklenmekteydi. Nihayet, 18 Aralık 2020 tarihinde OECD tarafından konuyla ilgili bir Rehber yayımlanmıştır.

Pandemi etkisi süren yıllar için transfer fiyatlandırması kurallarını uygulamakta zorluk çeken dünya çapındaki işletmeler ile farklı yaklaşımlarda bulunabilecek vergi idareleri için faydalı olabilecek söz konusu Rehberde yer alan hususlar bu bültenimizin konusunu oluşturmaktadır.

Covid-19 Pandemisi Etkisinde Transfer Fiyatlandırması Uygulamalarını İçeren Rehber

Söz konusu rehber, OECD’nin Transfer Fiyatlandırması Rehberi (“OECD TFR”)’nin pandemi ile bağlantılı olarak ortaya çıkabilecek hususlar açısından açıklayıcı bir uygulaması sayılabilmektedir. Ancak bu rehber, halihazırdaki OECD TFR’nin revizyonu ya da genişletilmesi anlamına gelmemektedir.

OECD Rehberi temel olarak öncelikli 4 konuya değinmektedir:

  • Karşılaştırılabilirlik analizi,
  • Zarar ve Covid-19 etkisiyle ortaya çıkan maliyetlerin şirketler arası dağıtımı,
  • Devlet destekleri,
  • Peşin Fiyatlandırma Anlaşmaları (APA)

Karşılaştırılabilirlik Analizi

Bağımsız işletmeler arasındaki işlemleri azalması nedeniyle mevcut ilişkili kişi işlemlerinde uygulanacak, geçmiş yıl verilerine dayalı karşılaştırılabilirlik analizlerinin pandemi açısından incelendiği OECD Rehberi’nde verilerin alınacağı zaman ve karşılaştırılabilirlik analizinin uygulanmasıyla ilgili zorluklara yer verilmiştir.

Buna göre, karşılaştırılabilirlik analizinde satış hacmi, kapasite kullanımı, istisnai maliyetler, devletin müdahalesi, makroekonomiye ilişkin göstergeler veya regresyon-varyans analizi gibi diğer istatistik metotların kullanımı OECD Rehberi’nde tavsiye edilmiştir. İşletmelerin gelir ve giderlerinde meydana gelen farklılıkları gösteren karlılık analizi yapması, pandemi şartlarından arındırılmış ortaya çıkacak karlılık oranlarını dikkate alması gerekmektedir. Böylece, Covid-19 özelinde, yapılacak emsal çalışmalarında 2020 yılına dair verilerin transfer fiyatlandırması uygulamasında kullanılması mümkün olacaktır.

Zarar ve Covid-19 Etkisiyle Ortaya Çıkan Maliyetlerin Dağıtımına İlişkin Açıklamalar

Covid-19 sürecinde çokuluslu birçok işletme, talepte yaşanan azalma yahut pandemi nedeniyle ortaya çıkan istisnai işletme maliyetleri nedeniyle mal veya hizmet arzını gerçekleştiremez duruma gelmiştir. OECD Rehberi’nde, ortaya çıkan zararların dağıtımının, var olan risklerle paralel olması gerektiği vurgulanmış ve adı geçen, tekrarlanması beklenmeyen istisnai işletme maliyetlerinin ilişkili kişiler arasında nasıl dağılacağı ele alınmıştır.

Bunun yanında Covid-19 pandemisinin yarattığı koşullarla ilişkili kişilerin force majeure (mücbir sebep) uygulamalarına başvurmak, sözleşmeleri feshetmek veya revize etmek gibi çözüm yollarının olup olmadığını değerlendirmeleri gerekmektedir. OECD Rehberi söz konusu uygulamalara ilişkin detaylı açıklamaları içerisinde barındırmaktadır.

Devlet Yardımlarına İlişkin Transfer Fiyatlandırması Uygulamaları

Devlet yardımları, kısmen veya tamamen işlerini durduran işletmelerin azalan ticari işlemlere rağmen faaliyetini sürdürebilmesi için istihdam ve ücret ödemeleri bakımından çeşitli destekleri yahut daha kapsamlı finansal yardımları kapsamaktadır.

Çok uluslu şirket topluluklarının aldığı devlet yardımlarının transfer fiyatlandırmasını etkileyip etkilemeyeceği, kapsamlı bir karşılaştırılabilirlik analizini zorunlu kılmakta olup, bu yardımların doğrudan bir etkisinin olmayabileceği de değerlendirilmelidir.

Peşin Fiyatlandırma Anlaşmaları

Mükellefler ve vergi idarelerinin, mevcut peşin fiyatlandırma anlaşmalarının revizyonu veya iptali gerçekleşmedikçe, bu anlaşma ve koşullarla bağlı oldukları tabiidir. Bunun yanında Covid-19 pandemisinin getirdiği olumsuz koşullar, pandemi öncesinde yapılan peşin fiyatlandırma anlaşmalarının yerine getirilmesini, örneğin idareyle anlaşılan transfer fiyatlandırmasına konu karlılık oranının yakalanmasının çok zor olması gibi sebeplerle, engelleyebilmektedir.

OECD Rehberi, bu bakımdan mükellefler ve vergi idarelerine değişen koşulara uygun olarak daha önceden imzalanan peşin fiyatlandırma anlaşmalarının değiştirilebileceği, tekrardan müzakere edilebileceği veya yürürlükten kaldırılabileceği gibi konulara değinmektedir.

Sonuç ve Değerlendirmelerimiz

OCD Rehberi, birçok yönden OECD’nin Transfer Fiyatlandırması Rehberi’nde kabul edilmiş olan ilkeleri tekrar etmektedir. Bu nedenle, özellikle sınırlı riskli iştiraklerin zararları veya sıfır karlılık göstermesi, üzerinde durulması gereken bir mesele olacak, buna ilişkin açıklamaların transfer fiyatlandırması dokümantasyonunda dikkatli bir şekilde hazırlanması gerekecektir.

Covid-19 pandemisinin küresel anlamda ticarete ve işletmelere negatif etkisi olmuştur, fakat Covid-19 sürecinde transfer fiyatlandırması uygulamasında dikkat edilmesi gereken hususların göz ardı edilmesi, Covid-19 sonrasında mükelleflerin transfer fiyatlandırması yönünden vergi idaresiyle çeşitli zorluklar yaşanmasına neden olacaktır.  Global ölçekte önemi gittikçe artan transfer fiyatlandırması çalışmalarının gereken özenle gerçekleştirilmesini, daha önceki tarihlerde transfer fiyatlandırması politikası belirleyen yahut peşin fiyatlandırma anlaşması yapan mükelleflerin COVID-19 etkisine istinaden durumlarını gözden geçirmelerini ve gerekmesi halinde uzman görüşüne başvurmalarını tavsiye etmekteyiz.

Saygılarımızla.

Dosyalar