Hoşgeldin ‘Süper Vergili’ Lig!

Süper Lig’de 2020-2021 sezonu, 11 Eylül akşamı oynanan Çaykur Rizespor-Fenerbahçe maçıyla resmen başladı. Dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını sebebiyle, Türkiye Futbol Federasyonu’nun aldığı karar neticesinde bu yıl ilk defa 21 takımla oynanacak Süper Lig, birçok açıdan ilkleri de beraberinde getirecek gibi görünüyor.

Salgının etkilerinin devam etmesi ve bu doğrultuda alınan önlemler neticesinde 2020-2021 sezonunun ilk yarısının seyircisiz olarak oynanacağı duyurulmuştu. Bu durum, pek tabii, futbolseverleri her ne kadar üzecek ve futbolu, en önemli etmenlerinden birisi olan taraftarlardan bir süre daha mahrum bırakacak olsa da koruyucu önlemlerin, en azından bir süre daha sürecek olması oldukça kritik öneme sahip durumdadır. Taraftar unsurundan yoksun bir futbol, seyir zevki açısından buruk ve eksik bir tat bıraksa da son dönemlerin en popüler deyimlerinden olan ‘yeni normal’in futbol endüstrisine getirdiği büyük bir yenilik konumundadır. 

Seyircisiz maçlar, 2020-2021 sezonunun yeşil sahalara yansıyan ve futbolseverleri yakından ilgilendiren yeniliklerinden birisi olsa da bu sezonun en önemli değişikliklerinden bir tanesi de saha dışında gerçekleşecek ve profesyonel futbolcuları ve gelirlerini doğrudan etkileyecektir.

27 Mayıs 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 311 sayılı Gelir Vergisi Tebliği ile yapılan düzenlemeler neticesinde, profesyonel sporculara yapılan ücret ödemeleri ve futbolcuların elde ettikleri ücretler üzerinden doğan vergi yükümlülükleri çok büyük ölçüde değiştirilmiştir. Buna göre, 1 Kasım 2019 tarihi, profesyonel sporcularla yapılan sözleşmelerde adeta bir milat olarak belirlenmiş ve bu tarihten sonra imzalanan mukavelenamelere istinaden profesyonel sporculara yapılacak ödemeler üzerindeki vergi uygulamaları tamamen değiştirilmiştir. Buna göre yeni Gelir Vergisi Tebliği ile getirilen düzenlemeler ve profesyonel futbolcular için vergi etkileri şu şekilde olacaktır:

• Spor kulüpleri tarafından profesyonel sporculara yapılan tüm ödemeler (aylık sabit ücret, maç başı primi, başarı primi, imza parası, imaj hakkı ve diğer menfaatler) ücret kapsamında değerlendirilmektedir.
• Geçmiş yıllarda, Süper Lig’de mücadele eden takımlar tarafından sözleşmeli futbolcularına yapılan ödemeler, ödeme esnasında 15% oranında tevkifata tabi tutulmakta ve bu vergi kesintileri de futbolcular için nihai vergileme olarak kabul edilmekteydi. Böylelikle de ne futbolcuların ne de kulübün vergisel olarak ilave bir yükümlülüğü bulunmamaktaydı. Ancak 311 sayılı Gelir Vergisi Tebliği ile, 1 Kasım 2019 tarihinden sonra imzalanan sözleşmelere ilişkin olarak yapılacak ücret ödemeleri üzerine uygulanan tevkifat oranı 15%’ten 20%’ye yükseltilmiştir.Sözleşmesi 1 Kasım 2019 tarihinden önce olan futbolculara yapılacak ödemeler, eski yöntemle 15% oranında stopaja tabi tutulmaya devam edecektir. 
• 1 Kasım 2019 tarihinden sonra akdedilen sözleşmelere ilişkin olarak gelir elde eden futbolcuların, bir takvim yılı içerisinde elde ettikleri (brüt) gelirlerinin 600,000 TL’yi aşması durumunda, futbolcuların yıllık beyanname verme yükümlülüğü olacaktır ve bu futbolcuların toplam vergi yükü, elde ettikleri ücret gelirleri üzerinden yeni gelir vergisi tarifesine göre 40% (en yüksek dilim) oranında olacaktır.Futbol endüstrisinin bugün geldiği noktayı, Süper Lig’te mücadele eden profesyonel futbolcuların gelir düzeylerini ve yabancı para kurlarını da dikkate aldığımızda, 1 Kasım 2019 tarihinden sonra akdedilen tüm sözleşmelere mukabil yapılacak ödemelerin (çok istisnai örnekler haricinde) bu kapsamda olacağını rahatlıkla söyleyebiliriz. 
• Bununla birlikte, futbolcuların toplamda 40% olarak yıllık beyanda bulunacakları gelirleri üzerinden doğacak vergilerin ödeme noktasında, Süper Lig kulüpleri tarafından yapılan kesintilerin (20%) mahsup edilmesi mümkün olacaktır. Ancak bunun da tebliğ ile “ilgili verginin sporcunun kulübü tarafından vergi dairesine yatırılmış olması şartı”na bağlandığını belirtmemiz gerekir. Diğer bir deyişle, eğer kulüp vergi dairesine ilgili vergiyi yatırmadıysa, vergi dairesi 40% oranında vergiyi doğrudan futbolcudan tahsil edebilecektir. Bu da ilerleyen süreçlerde futbolcularla olası bir ihtilaf yaşanmaması adına çok önemli bir noktadır. 
• Profesyonel futbolcuların (ve menajerlerin) kulüplerle olan resmi görüşmeleri aşamasında ‘vergiden arındırılmış net ücret’ üzerinde anlaşma konusundaki niyeti göz önünde bulundurulduğunda, ilerde doğabilecek olası anlaşmazlıklar bakımından, tüm bu detayların en başta konuşulması ve yazılı kontrata bağlanması tüm tarafların menfaatine olacaktır. Özellikle, spor kulüpleri tarafından yapılacak ödemeler üzerine uygulanacak 20%lik tevkifat sonrasında, futbolcunun kendi vergi yükümlülüğü olarak kalacak olan 20%lik kısmın da (toplam 40%-tevkif edilen 20%) hangi tarafça karşılanacağı konusu, sözleşme üzerine açıkça belirtilmeli ve böylelikle ilerleyen süreçlerde doğabilecek olası ihtilafların önüne geçilmelidir.
• Yabancı futbolcular için durumun biraz daha karmaşık hale gelebildiği bir nokta var ki o da özellikle futbolcunun transferinden sonra mukim olduğu ülkenin Türkiye haline gelecek olması sebebiyle, tüm dünya üzerinden elde ettiği gelirlerin artık Türkiye’de vergi beyanına konu edilmesi gerekeceğidir.Bu durumda da futbolcunun başka ülkelerde yatırımları varsa onların da yıllık beyannameye konu edilerek, (varsa) kaynak ülkede yapılan kesintilerin değerlendirilmeye alınarak yıllık beyanlarının oluşturulması gerekecektir. Bu da diğer ülkelerde bulunan portföy yöneticileriyle ayrıca koordine edilmesi gereken bir süreç konumundadır.  

Özetle, yeni Gelir Vergisi düzenlemeleriyle oluşan bu durum özellikle Türk futbolcular ve belli bir süredir Süper Lig’te oynamakta olup 1 Kasım  2019  tarihinden sonra  kulüp değişikliği gibi farklı nedenlerle sözleşme yenileyen yabancı futbolcular için büyük bir devrim niteliğindedir. Bu düzenlemelerle birlikte, artık Türkiye, profesyonel futbolcular için düşük vergili ya da vergi anlamında cazip bir ülke konumunda olmaktan da çıkacaktır. Christiano Ronaldo ya da Lionel Messi’nin İspanya’daki vergi otoriteleriyle karşı karşıya gelmesine benzer durumlar Türkiye’de de ilerleyen zamanlarda olur mu bilemeyiz ama yeni düzenlemelerin bu gibi durumlar için kapıyı ardına kadar aralayacağı çok açıktır.

Türkiye’de mukim gerçek kişiler için vergilendirmeye tabi mali yıl, normal takvim yılı (1 Ocak-31 Aralık) olarak kabul edilmekte ve yıllık beyanname verme süresi de takip eden yılın Mart ayı sonuna (31 Mart) kadar yapılmaktadır. Ancak her ne kadar durum böyle olsa da kulüp yöneticileri için futbolculara yeni sezon için yapılacak ücret ödemeleri yakın zamanda başlayacağından ve yapılan yasal düzenlemelerin, bugüne kadar Süper Lig kulüpleri ve futbolcular için süregelen vergileme pratiklerini kökten değiştirecek yapıda olması sebebiyle, özellikle bu yıl en baştan mukavele ve ödeme süreçlerinde yukarıdaki hususlara dikkat etmenin en optimum çözüm olacağı aşikardır.

Tüm takımlara ve futbolculara bu bol yenilikli ve vergili sezonda sonsuz başarılar!