2025 TRANSFER FİYATLANDIRMASI REHBERİ

Giriş

Centrum Türkiye, Taxand & ETL network’ünün Türkiye’deki üye firmasıdır. Centrum, vergi, uluslararası vergi, bağımsız denetim, yönetim danışmanlığı, iç kontrol, iç denetim ve yarı zamanlı CFO hizmetleri gibi hizmetler sunarak müşterilerine uçtan uca stratejik finansal danışmanlık yapmaktadır.

2015 yılında kurulan Centrum, sadece 9 yıl içinde Türkiye'nin en hızlı büyüyen stratejik danışmanlık şirketlerinden biri haline gelmiştir. Şu anda şirket, 6 ortak ile 650'den fazla müşteriye hizmet vermekte ve İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa'daki 4 ayrı ofiste 85'ten fazla çalışan istihdam etmektedir.

Uluslararası vergi danışmanlığı ve transfer fiyatlandırması konusunda Türkiye'de uzmanlaşan ilk şirketlerden olan Centrum, sektörde kendine özgü bir yer edinmiştir.

Centrum, iki ana alanda aşağıdaki transfer fiyatlandırması hizmetlerini sunmaktadır.

1. Transfer fiyatlandırması dokümantasyon hizmetleri: Çokuluslu şirketlerin tüm dokümantasyon ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarlanmıştır. Hem Türkiye'de hem de faaliyet gösterilen diğer ülkelerde uyum süreçlerinde geçerli olacak transfer fiyatlandırması dokümantasyon çözümleri sunulmaktadır. Dokümantasyon hizmetleri kapsamında; ana dosya, yıllık transfer fiyatlandırması raporu (yerel dosya), ülke bazlı raporlama, emsal analiz çalışmaları ve transfer fiyatlandırması formu hazırlıkları yer almaktadır.
2. Transfer fiyatlandırması danışmanlık hizmetleri: Dokümantasyon hizmetlerine ek olarak, transfer fiyatlandırmasıyla ilgili yaşanan tüm sorunlara ve uyuşmazlıklara yönelik danışmanlık hizmetleri de sunmaktayız. Danışmanlık hizmetleri kapsamında; transfer fiyatlandırması due diligence çalışmaları, transfer fiyatlandırması Check-Up hizmeti, risk analizi hizmetleri, transfer fiyatlandırması yeniden yapılandırma çalışmaları, transfer fiyatlandırması politika belirleme çalışmaları, grup içi hizmet analizleri ve fayda testleri, transfer fiyatlandırması inceleme ve uzlaşma süreçlerine destek, Karşılıklı Anlaşma Usulleri (APA), transfer fiyatlandırması ve gümrük kıymetlendirme hizmetleri yer almaktadır.

Türkiye’deki Transfer Fiyatlandırması Çerçevesi

Transfer fiyatlandırması düzenlemeleri, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun (KVK) 13. maddesi kapsamında yer almakta olup, 2007 yılından bu yana uygulanmaktadır. Söz konusu transfer fiyatlandırması mevzuatı, uluslararası gelişmeler ve özellikle OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberleri dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Türkiye’deki transfer fiyatlandırması düzenlemelerine göre, ilişkili kişiler arasındaki işlemlerin emsallere uygunluk ilkesi çerçevesinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda, ilişkili kişiler arasında yapılan ticari ve ticari olmayan tüm işlemlerde piyasa koşullarına uygun bedellerin esas alınması gerekmektedir.

Eğer mükellef, ilişkili kişilerle gerçekleştirdiği işlemlerde fiyatları emsallere uygunluk ilkesine göre belirlemezse, bu durumda ilgili kazanç, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı olarak kabul edilmektedir. Transfer fiyatlandırması yoluyla yapılan örtülü kazanç olarak yapılan işlem ve tutarlar, kurum kazancının tespitinde vergi matrahından indirilemez.

Transfer fiyatlandırması hükümlerinin uygulanabilmesi için, ilişkili kişiler ile doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunması halinde, en az %10 oranında bir pay sahipliği şartı aranmaktadır. Ancak, herhangi bir ortaklık ilişkisi bulunmaksızın doğrudan veya dolaylı olarak %10 veya daha fazla oy veya kâr payı hakkı bulunan durumlarda da, taraflar yine de ilişkili kişi olarak kabul edilmektedir.

Transfer fiyatlandırması uygulamasına ilişkin usul ve esaslar, 1, 2, 3 ve 4 No’lu Transfer Fiyatlandırması Genel Tebliğleri ile belirlenmiştir. Bu Genel Tebliğlerde, transfer fiyatlandırması yöntemlerinin nasıl uygulanacağı, dokümantasyon yükümlülükleri, Türkiye Mali İdare’sinin uyguladığı PFA (Peşin Fiyatlandırma Anlaşması) başvuru ve uygulamaları programı ve KVK madde 13’te yer alan diğer esaslara ilişkin detaylı açıklamalara yer verilmektedir.

Kabul Edilen Transfer Fiyatlandırması Yöntemleri

Türkiye’deki düzenlemelere göre transfer fiyatlandırmasında uygulanması kabul edilen yöntemler şunlardır:

• Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (KFY),
• Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi (YSFY),
• Maliyet Artı Yöntemi (MAY),
• İşlem Bazlı Net Kâr Marjı Yöntemi (İBNKMY),
• Kâr Bölüşüm Yöntemi (KBY).

İlişkili kişilere uygulanacak fiyatı bu yöntemler ile tespit etmek mümkün değilse, mükellefler şirket içi işlemlerin doğasına uygun diğer yöntemleri de kullanabilirler (Mükellefçe Belirlenen Yöntem).

Transfer Fiyatlandırması Belgelendirme Yükümlülükleri

Türkiye'de kapsamlı transfer fiyatlandırması belgelendirme gereklilikleri bulunmaktadır.

1. Genel Rapor: 500 milyon Türk Lirası veya daha fazla net satış ve varlık büyüklüğüne sahip kurumlar vergisi mükellefleri tarafından hazırlanır. İlgili mali yılı takip eden yılın sonuna kadar hazırlanmalıdır. Rapor kapsamında herhangi bir işlem hacmi eşiği bulunmamaktadır. Talep üzerine Türk Mali İdaresine veya yetkililerine sunulmalıdır.
2. Yıllık transfer fiyatlandırması raporu (Yerel dosya): İstanbul Büyük Mükellefler Vergi Dairesi'ne kayıtlı olan kurumlar vergisi mükellefleri, yurt dışı ve yurt içi işlemler için, diğer tüm mükellefler ise yalnızca yurt dışı işlemler için bu raporu hazırlamak zorundadır. Serbest Bölge mükellefleri de yurt içi işlemler için yıllık transfer fiyatlandırması raporu kapsamına girmektedir. Rapor, Türkiye'deki Mali İdare’nin veya yetkililerinin talebi üzerine sunulmalıdır.
3. Transfer Fiyatlandırması Bilgi Formu: Formun adı Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Şirket ve Örtülü Sermaye Formu'dur. Bu form, yıllık Kurumlar Vergisi beyannamesinin bir eki olarak ilgili vergi dairesine elektronik ortamda sunulmalıdır. Toplam işlem hacmi için belirlenen eşik 30.000 TL'dir.
4. Ülke Bazlı Raporlama ve Bildirim: Türkiye'de yerleşik ve toplam konsolide grup geliri 750 milyon Euro'yu aşan tüm çok uluslu şirketler, ÜBR'larını (CBCR) ilgili mali yılın bitiminden sonraki on ikinci ayın sonuna kadar raporlamalıdır. ÜBR, xml şema formatında raporlanır ve elektronik olarak iletilir. Çok uluslu şirketin üyeleri ayrıca, Türk vergi otoritelerine, nihai ana şirket veya vekil ana şirket olup olmadıklarını ya da Grup adına ve mali yılını belirterek ÜBR’ı hangi şirketin raporlayacağını bildirmelidir. Bildirim, her yıl, raporlama mali yılından sonraki Haziran ayı sonuna kadar, İnternet Vergi Dairesi üzerinden elektronik olarak yapılmalıdır.

Genel olarak, Türkiye Mali İdaresi ya da yetkilileri transfer fiyatlandırması belgelendirmesini talep ettiklerinde, dosyalama için 15 gün süre verir. Transfer fiyatlandırması belgelendirmesi Türkçe olarak hazırlanmalıdır.

Emsal Karşılaştırmaları

Türk transfer fiyatlandırması mevzuatında emsal karşılaştırma çalışmalarıyla ilgili özel bir detay bulunmamaktadır. Yabancı veritabanları vasıtasıyla karşılaştırma çalışması yapılması ve yabancı şirketlerin sonuçlarının kullanılması yasak değildir. Uygulamada, yerel şirketlerden karşılaştırma verisi yoksa Pan-Avrupa karşılaştırmaları kullanılmaktadır, ancak test edilen taraf Avrupa bölgesi dışında yer alıyorsa bu geçerli değildir.

Bazı veri tabanlarında sınırlı da olsa yerel yani Türkiye’den karşılaştırma verileri bulunmaktadır.

Vergi inceleme elemanları, test edilen tarafları gizli/örtülü karşılaştırmalarla kıyaslama eğilimindedir. İncelemeler sırasında Türkiye’deki diğer mükelleflerden anonim olarak kar oranları veya lisans ücretleri hakkında bilgi talep eder ve bu analizleri vergi inceleme raporlarında kullanırlar.

İleri Dönem Fiyatlandırma Anlaşması (APA) / Çift Taraflı İleri Dönem Fiyatlandırma Anlaşması (BAPA) Genel Bakış

Türkiye, tek taraflı, çift taraflı ve çok taraflı Peşin Fiyatlandırma Anlaşmaları (PFA) yapmasına olanak tanıyan resmi bir PFA programına sahiptir. PFA başvurusu için herhangi bir ücret alınmamaktadır. PFA'ların kapsamı, sınır ötesi ilişkili taraf işlemleriyle yanı yurtdışı işlemler ile sınırlıdır. PFA'lar en fazla beş yıl süreyle yapılmaktadır. PFA programı, uygun durumlarda çift taraflı PFA başvuruları için geriye dönük geçerlilik (roll-back) imkanını da içermektedir.

Çift taraflı bir PFA'nın geriye dönük geçerliliği, yerel zamanaşımı süresi altında hâlâ açık olan mali yıllar için mümkündür (daha evvelki yıllardaki ilgili transfer fiyatlandırmasına konu olaylar ve koşullar aynı olduğu takdirde).

Transfer Fiyatlandırması Denetimleri

Transfer fiyatlandırması, yaygın olarak denetlenen bir konudur. Genel olarak, Türkiye'de vergi denetimi riski %2-4 civarındadır. Ancak, belirli bir sektör veya meslek pratiği kamuoyu tarafından olumsuz şekilde dikkat çeker ve gündeme gelirse, bu konuda incelemeler başlayabilir.

Transfer Fiyatlandırması Cezaları

Transfer fiyatlandırması dokümantasyonu ile ilgili özel bir transfer fiyatlandırması cezası bulunmamaktadır. Vergi Usul Kanunu'ndaki usulsüzlük cezası hükümleri uygulanır.

Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 13. Maddesinin 8. fıkrasına göre, transfer fiyatlandırması belgelendirme yükümlülükleri zamanında ve doğru şekilde yerine getirilirse, örtülü kazanç dağıtımı nedeni ile vergi tarhiyatlarında vergi ziyaı cezası %50 oranında indirilecektir.

Önemli Yerel Konular ve Son Güncellemeler

Transfer fiyatlandırması, Türkiye'deki tüm vergi incelemelerinin ortak bir konusu olup, yabancı şirketlere yapılan her türlü ödemenin transfer fiyatlandırması yoluyla gizli bir kar dağıtımı olarak yapıldığı ve bu ödemelerin %15 temettü stopajına (çifte vergilendirme anlaşması yoksa) tabi olduğu iddia edilmektedir. Türkiye, OECD Transfer Fiyatlandırması Yönergelerini genel hatlarıyla uygulasa da, Türk vergi denetçileri hala transfer fiyatlandırmasını, Türk şirketinden kolayca elde edilebilecek anormal bir kazanç olarak görmekte ve bu da Türk şirketinin vergilendirilebilir matrahını doğrudan etkilemektedir.

Vergi denetçileri genellikle uzun ve resmi vergi tarh raporları hazırlamaktadır. İnceledikleri yaygın konular arasında, yabancı merkez ofislerden alınan grup içi hizmetler, yabancı şirketlere yapılan yüksek yönetim ücreti ve veya lisans ücreti ödemeleri, yıllarca sürekli zarar eden şirketler gibi unsurlar yer almaktadır. Geçmişteki vergi affı uygulamaları nedeniyle ise güçlü bir içtihat eksikliği bulunmaktadır.

Bu sebeple, transfer fiyatlandırması konusu, Türkiye'de faaliyet gösteren şirketler için hâlâ önemli bir risk teşkil etmektedir.

Dokümantasayon Eşiği

Teslim Tarihi

Ceza Hükümleri