Kurumlar Vergisi Mükellefleri ile Bazı Kişi ve Kurumlara Gerçek Faydalanıcı Bilgisi (Ultimate Beneficial Owner) Bildirimi Verme Zorunluluğu Getirilmiştir

Ülkemizin de üyesi bulunduğu Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) Vergi Amaçlarına Yönelik Şeffaflık ve Bilgi Değişimi Küresel Forumu (Küresel Forum), vergi kaçakçılığıyla mücadele amacına yönelik olarak çalışmalar yürütmektedir. Bu bağlamda, Küresel Forum, faaliyetleri gereği şeffaflık ve bilgi değişimi konusunda ülkelerin uyması gereken uluslararası asgari standartlar oluşturmuş olup, tüzel kişiliklerin ve tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin gerçek faydalanıcısının bilinmesi hususu standardın unsurlarından biridir. Bu konu, suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanının önlenmesi amacıyla Mali Eylem Görev Gücü tarafından belirlenen tavsiyelerde de karşılık bulmaktadır.

Küresel Forum ve Mali Eylem Görev Gücü tarafından yürütülen söz konusu çalışmalar ve alınan tavsiye kararlarına uyum sağlama ve bilhassa Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK) tarafından yürütülen çalışmalara dayanak teşkil etmesi açısından, “529 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu (VUK) Genel Tebliği” ile kurumlar vergisi mükellefleri ve Tebliğ'de belirtilen diğer kişi ve kurumlara, gerçek faydalanıcı bilgilerini Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB)’e bildirme zorunluluğu getirilmiştir.

Söz konusu Tebliğ’de yer alan düzenlemenin detayları aşağıda yer almaktadır.

GERÇEK FAYDALANICI'NIN TANIMI VE KAPSAMI

"Gerçek Faydalanıcı (Ultimate Beneficial Owner)", tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran ya da bunlar üzerinde nihai nüfuz sahibi olan gerçek kişi veya kişiler olarak tanımlanmıştır.

Tüzel kişilerde;

• Tüzel kişiliğin yüzde yirmi beşi aşan hissesine sahip gerçek kişi ortakları,
• Tüzel kişiliğin yüzde yirmi beşi aşan hissesine sahip gerçek kişi ortağının gerçek faydalanıcı olmadığından şüphelenilmesi veya bu oranda hisseye sahip gerçek kişi ortak bulunmaması durumunda, tüzel kişiliği nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişiler,
• Yukarıdaki şekilde gerçek faydalanıcının tespit edilemediği durumlarda, en üst düzey icra yetkisine sahip gerçek kişi ya da kişiler

gerçek faydalanıcı olarak kabul edilerek bildirime konu edilecektir.

Tüzel kişiliği olmayan iş ortaklıkları gibi teşekküllerde ise;

• Tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişiler,
• Bu şekilde gerçek faydalanıcının tespit edilememesi halinde ise tüzel kişiliği olmayan teşekkül nezdinde en üst düzeyde icra yetkisine sahip gerçek kişi ya da kişiler üst düzey yönetici sıfatıyla

gerçek faydalanıcı olarak kabul edilerek bildirime konu edilmesi gerekecektir.

Trust ve benzeri teşekküllerde ise, kurucular, mütevelli, yönetici, denetçi veya faydalanıcı sıfatını haiz olanlar ya da bu teşekküller üzerinde nüfuz sahibi olanlar gerçek faydalanıcı olarak kabul edilerek bildirime konu edilecektir.

GERÇEK FAYDALANICI BİLGİSİ BİLDİRİMİ VERME ZORUNLULUĞU GETİRİLENLER

Gerçek faydalanıcı bilgisi bildirimini, bildirim verme süresinin başladığı 01.08.2021 tarihi itibarıyla faal olan (tasfiye işlemi devam edenler dahil);

• Kurumlar vergisi mükellefleri,
• Kollektif şirketlerde şirketi temsile yetkili kimse veya ortak,
• Eshamsız komandit şirketlerde komandite ortaklardan biri,
• Adi ortaklıklar adına en yüksek ortaklık payına sahip kişi,
• Türkiye'de yönetim merkezi olan veya Türkiye'de mukim yöneticisi olan yabancı ülkede kurulmuş trust ve benzeri teşekküllerin yöneticileri, mütevellileri veya temsilcileri

söz konusu bildirimi vermek zorunda olacaktır.

Aşağıda belirtilen kişi ve kurumlar da GİB tarafından talep edildiğinde müşterileri tarafından gerçekleştirilen işlemlerin gerçek faydalanıcı bilgisini GİB’e bildirmek zorundadır:

• Bankalar
• Bankalar dışında banka kartı veya kredi kartı düzenleme yetkisini haiz kuruluşlar
• Kambiyo mevzuatında belirtilen yetkili müesseseler
• Finansman ve faktoring şirketleri
• Sermaye piyasası aracı kurumları ve portföy yönetim şirketleri
• Ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşları
• Yatırım ortaklıkları
• Sigorta, reasurans ve emeklilik şirketleri ile sigorta ve reasurans brokerleri
• Finansal kiralama şirketleri
• Sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde takas ve saklama hizmeti veren kuruluşlar
• Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasına ilişkin saklama hizmeti ile sınırlı olmak üzere Borsa İstanbul Anonim Şirketi
• Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi ile kargo şirketleri
• Varlık yönetim şirketleri
• Kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanlar ile bu işlemlere aracılık edenler
• Cumhuriyet altın sikkeleri ile Cumhuriyet ziynet altınlarını basma faaliyeti ile sınırlı olmak üzere Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü
• Kıymetli madenler aracı kuruluşları
• Ticaret amacıyla taşınmaz alım satımıyla uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler
• İş makineleri dahil her türlü deniz, hava ve kara nakil vasıtalarının alım satımı ile uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler
• Tarihi eser, antika ve sanat eseri alım satımı ile uğraşanlar veya bunların müzayedeciliğini yapanlar
• Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, Türkiye Jokey Kulübü ve Spor Toto Teşkilat Başkanlığı dâhil talih ve bahis oyunları alanında faaliyet gösterenler
• Spor kulüpleri
• Noterler
• Savunma hakkı bakımından diğer kanun hükümlerine aykırı olmamak ve Avukatlık Kanunu’nun 35/1. maddesi ile alternatif uyuşmazlık çözüm yolları kapsamında ifa edilen mesleki çalışmalar nedeniyle edinilen bilgiler hariç olmak üzere; taşınmaz alım satımı, sınırlı ayni hak kurulması ve kaldırılması, şirket, vakıf ve dernek kurulması, birleştirilmesi ile bunların idaresi, devredilmesi ve tasfiyesi işlerine ilişkin finansal işlemlerin gerçekleştirilmesi, banka, menkul kıymet ve her türlü hesaplar ile bu hesaplarda yer alan varlıkların idaresi işleriyle sınırlı olmak üzere serbest avukatlar
• Bir işverene bağlı olmaksızın çalışan serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler
• Finansal piyasalarda denetim yapmakla yetkili bağımsız denetim kuruluşları
• Kripto varlık hizmet sağlayıcılar
• Tasarruf finansman şirketleri
• Yukarıda sayılanların tamamının şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri ile benzeri bağlı birimleri

Merkezi yurtdışında bulunan yükümlülerin şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri ile benzeri bağlı birimleri de (kendilerinden talep edildiğinde) müşterileri tarafından gerçekleştirilen işlemlerin gerçek faydalanıcı bilgisini GİB’e bildirmek zorunda olacaktır.

Buna göre, yukarıda belirtilen kişi ve kurumların, müşterilerine ilişkin gerçek faydalanıcı bilgilerini talep etmeleri gerekeceği sonucuna ulaşılmaktadır.

BİLDİRİMİN DÖNEMİ VE VERİLME ZAMANI

Kurumlar vergisi mükellefleri, gerçek faydalanıcı bilgisini geçici vergi beyannameleri ve yıllık kurumlar vergisi beyannamesi ekinde bildirecek, kurumlar vergisi mükellefleri dışında kalan diğer mükellefler ile diğer kişiler ise sözü edilen bilgileri her yılın Ağustos ayı sonuna kadar GİB’e bir form ile elektronik ortamda sunacaklardır.

Yukarıda belirtilenlerin yeni mükellefiyet tesis ettirmesi veya daha önce bildirime ekledikleri bilgilerde değişiklik olması halinde, yeni mükellefiyet tesisini veya bilgi değişikliğini, bunların gerçekleştiği tarihi takip eden bir ay içerisinde bildirmeleri gerekecektir.

Bildirim yükümlülüğü getirilen kurumlar vergisi mükellefleri dahil bütün mükellefler ile diğer kişilerin, ilk bildirimlerini, en geç 31.08.2021 günü sonuna kadar İnternet Vergi Dairesi üzerinden “gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu” ile elektronik ortamda GİB’e bildirmeleri gerekmektedir.

BİLDİRİMİN ŞEKLİ

Kurumlar vergisi mükellefleri yıllık ve geçici vergi beyannamelerinin ekinde, kurumlar vergisi mükellefleri dışında kalan mükellefler ile bildirim yapması gereken diğer kişiler ise yukarıda belirtilen “gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu” ile bildirimlerini yapacaktır. Bu durumda, kurumlar vergisi mükellefleri için geçici vergi ve kurumlar vergisi beyannamelerine ilgili formun GİB tarafından kısa süre içerisinde ekleneceği anlaşılmaktadır.

Bildirim yapma yükümlülüğü getirilen kurumlar vergisi mükellefleri söz konusu beyannameler aracılığıyla;

• Gerçek faydalanıcıların adı, soyadı,
• Vatandaşlıkları,
• Kimlik numaraları ve adresleri,
• Varsa telefon, faks ve elektronik posta bilgileri
• Gerçek faydalanıcılığın sebebini

bildirecektir.

Kapsama girenler tarafından bildirim, Internet Vergi Dairesinde yer alan açıklamalara uygun şekilde elektronik ortamda Internet Vergi Dairesi üzerinden "gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu" doldurularak verilecektir.

Kapsama giren mükellefler ve diğer kişilerin bağlı bulunduğu vergi dairesinden kullanıcı kodu, parola ve şifre almaları gerekmektedir. Kağıt ortamında (elden veya posta ile) bildirim formu kabul edilmeyecektir. Bildirim formunun elektronik ortamda verilmiş sayılabilmesi için sistem üzerinden onaylama işleminin yapılması şarttır. Onaylama işleminin en geç bildirimin verilmesi gereken sürenin son günü saat 23:59'a kadar tamamlanması gerekecektir.

"Gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu", mükellef tarafından bizzat gönderilebileceği gibi ilgili dönemde, aracılık ve sorumluluk sözleşmesi bulunan serbest muhasebeci mali müşavir veya gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi tasdik sözleşmesi (tam tasdik sözleşmesi) bulunan yeminli mali müşavirler aracılığıyla da gönderilebilecektir.

Bildirimin yapılmasının ardından bildirimin hatalı veya eksik olduğunun anlaşılması durumunda bildirimin yukarıda belirtilen usullerde yeniden verilmek suretiyle düzeltilmesi gerekmektedir.

CEZAİ YAPTIRIM

Gerçek faydalanıcı bilgisi bildirimine konu edilen bilgilerin mükellefler tarafından, bildirimin verildiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren 5 yıl süreyle muhafaza edilmesi gerekecektir.

Gerekli bildirimi yapmayan, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükellefler hakkında VUK'un ilgili ceza hükümleri tatbik olunacaktır. Bu durumda söz konusu bildirimin verilmemesi yahut hatalı verilmesi durumunda özel usulsüzlük cezası (2021 yılında şirketler açısından 2.500 TL) kesilmesi gerekmektedir.

Elektronik ortamda bildirim verilmesi mecburiyetine uyulmaması halinde kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası, bildirim veya formların belirlenen sürelerin sonundan başlayarak elektronik ortamda 3 gün içinde verilmesi halinde 1/10 oranında uygulanmaktadır. Elektronik ortamda verilme zorunluluğu getirilen bildirimlere ilişkin olarak süresinden sonra düzeltme amacıyla verilen bildirimlerin, belirlenen sürelerin sonundan itibaren 10 gün içinde verilmesi halinde özel usulsüzlük cezası kesilmemekte, takip eden 15 gün içinde verilmesi halinde ise kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası 1/5 oranında uygulanmaktadır.

Saygılarımızla.