Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlara İlişkin Gelir İdaresi Başkanlığı Duyurusu

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde yayımlanan 19.08.2020 tarihli “Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Uygulamasına İlişkin Duyuru” ile, uygulamanın başladığı tarihten itibaren mükelleflerden gelen soruların ve geri bildirimlerin değerlendirilmesi sonucunda, benzer hususları bulunabilecek diğer mükelleflerin de bilgilendirilmesi ve uygulamaya uyumun artırılması amaçlanmıştır.

Sözü edilen duyuruda açıklanan konular özetle aşağıdaki gibidir:

Zirai Tevkifat Yapmayanlar ile Çalıştırdıkları Hizmet Erbabı Sayısı 10 ve Daha Az Olanlarda Vergilendirme Dönemi

Çalışanı bulunmayan mükellefler ile zirai tevkifat yapmayan mükellefler üç aylık vergilendirme dönemleri itibariyle beyanname vermeye devam edebileceklerdir. En az bir sigortalı çalışanı bulunan mükellefler ise aylık mükellefiyete dönmek zorundadırlar. Haziran ayına ilişkin muhtasar beyannamesinde işçi çalıştırdığını beyan eden ve vergilendirme dönemi 3 aylık olan mükelleflerin vergilendirme dönemi sistem tarafından aylık döneme çevrilmiştir.

1 ila 10 sigortalı çalışanı bulunan mükellefler, beyannamenin vergi tevkifatlarına ilişkin kısmının doldurulması sırasında aşağıdaki iki yöntemden birisini seçebileceklerdir:

• 1. Yöntem: 10 ve daha az işçi çalıştırılıyorsa, üç aylık dönemin birinci ve ikinci aylarında beyannamenin sadece “SGK Bildirimleri” bölümü, üçüncü ayda ise hem “SGK Bildirimleri” hem de vergi tevkifatlarına ilişkin bölümleri doldurularak beyanname gönderilebilir.
• 2. Yöntem: 10 ve daha az sigortalı çalışanı bulunan mükellefler “SGK Bildirimleri” ile birlikte vergi tevkifatlarını da aylık dönemler halinde beyan edebilirler. Bu durumda tahakkuk eden vergilerin beyan edildiği ayda ödenmesi gerekmektedir.

1 ila 10 sigortalı çalışanı bulunan mükelleflerin bu yöntemleri uygulamak için vergi dairesine herhangi bir bildirimde bulunmasına gerek bulunmamaktadır.

1003A ve 1003B Kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Kullanımı

1003A Kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi: 

1003A kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi vergi kesintileri ile sigorta primlerinin birlikte bildirilmesine mahsus genel kullanıma açık beyannamedir. Hem tüm vergi kesintileri hem de çalıştırılan sigortalıların prim ve hizmet bilgileri bu beyanname ile beyan edilecektir. Vergi kesintisi yapma yükümlülüğü bulunmayan, sadece çalıştırdıkları sigortalıların prim ve hizmet bildirimlerini yapmak amacıyla 0003 gelir stopajı mükellefiyeti açtıranlar da 1003A kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini kullanacaklardır.

1003B Kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi:

1003B kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi 340 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine göre beyannamelerini kendileri gönderebilen mükelleflerin çalıştırdıkları sigortalılara ilişkin hem vergi kesintileri hem de sigorta primlerini, kurum politikaları gereği, ücret ödemeleri dışında kalan diğer vergi kesintilerinden ayrı olarak beyan etmek istemeleri halinde kullanabilecekleri beyannamedir. Bunun için vergi dairesinden 0095 vergi türünden mükellefiyet açtırmaları ve “MuhSGK Özel Yetki” kullanıcısı tanımlı şifre almaları gerekmektedir. Bu şifreyi alan mükelleflerin, 1003A kodlu beyannamede çalıştırdıkları sigortalılara ilişkin prim ve hizmet bilgileri ile ücretlere ilişkin vergi kesintilerini beyan etmelerine Sistem tarafından izin verilmeyecektir. 

Aile Sağlığı Merkezlerinin SGK Kayıtlarındaki NACE Kodlarının Kontrolü

Aile Sağlığı Merkezleri SGK mevzuatına göre adi ortaklık veya gerçek kişi olarak tescil edilmektedir. Hazine ve Maliye Bakanlığınca yapılan düzenlemelere göre ise Aile Sağlığı Merkezindeki doktorlardan birisi adına 0003 gelir stopaj mükellefiyeti tesis edilmesi gerekmektedir.

Bu konuda dikkat etmesi gereken en önemli husus, bağlı oldukları Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünde Aile Sağlığı Merkezi tescilinde yer alan NACE kodunun “8621.02-Aile ve toplum sağlığı merkezleri tarafından sağlanan yatılı olmayan genel hekimlik uygulama faaliyetleri (yatılı hastane faaliyetleri ile ebeler, hemşireler ve fizyoterapistlerce gerçekleştirilen paramedikal faaliyetler hariç)” olmasını sağlamalarıdır. Aile Sağlığı Merkezlerinin NACE kodlarının farklı olması durumunda beyanname gönderilemeyecektir. Bu nedenle Aile hekimliklerinin NACE kodunun doğru olması önem arz etmektedir 

Kazancı Basit Usulde Vergilendirilen Mükelleflerin Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Gönderilmesi İçin Yapılması Gerekenler

Vergi kesintisi yapma zorunluluğu olmamakla birlikte 5510 sayılı Kanun uyarınca çalıştırdıkları sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini beyan etme zorunluluğu bulunan basit usulde vergilendirilen mükellefler, bağlı bulundukları vergi dairesine başvurarak 0003 Gelir Stopaj mükellefiyeti tesis ettirmek zorundadırlar.

0003 Gelir Vergisi Stopajı mükellefiyeti vergi dairesine bizzat başvurularak talep edilebileceği gibi, https://ivd.gib.gov.tr adresinde yer alan İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden de başvuru yapılabilir. Bunun için;

• İnteraktif Vergi Dairesine kullanıcı kodu / vergi kimlik no / T.C. kimlik no ve şifre bilgileri ile giriş yapılır.
• Sisteme giriş yapıldıktan sonra “İşlem Başlat / Mükellefiyet İşlemleri / Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Gelir Stopaj Mükellefiyeti Açılış Dilekçesi” ile başvuruda bulunulur.

Dilekçenin verilmesine ilişkin ayrıntılı bilgilere aşağıda belirtilen adreste yer alan Kılavuzdan da ulaşılabilir: https://ebeyanname.gib.gov.tr/muphb3.pdf 

Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Vergilendirme Dönem Değişikliğinin Yapılması

Vergilendirme dönemi 3 aylık olan mükelleflerden Nisan-Haziran/2020 dönemi Muhtasar Beyannamesinde 3. ay (Haziran ayı) için asgari ücretli veya diğer ücretli çalıştırdığını beyan edenlerin vergilendirme dönemi Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından “aylık” olarak değiştirilmiştir. Bu mükelleflerimiz İnteraktif Vergi Dairesinden durumlarını kontrol etmeleri gerekmektedir.

Mükellefler tarafından İnteraktif Vergi Dairesinde yapılan kontrol sonucunda dönem değişikliği yapılmadığı anlaşılanlar ile Haziran ayında çalışanı bulunmayan ancak Temmuz ayında sigortalı istihdam etmeye başlayan mükelleflerin İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden “Dönem Değişikliği Dilekçesi” vermeleri gerekmektedir. Konuya ilişkin ayrıntılı bilgilere  aşağıdaki adreste yer alan Kılavuzdan ulaşılabilir: https://ebeyanname.gib.gov.tr/muphb4.pdf 

Apartman Yönetimlerinin Durumu ve Kolay İşverenlik Uygulaması

Apartman yönetimlerinin de genel esaslar çerçevesinde, yönetimlerine bağlı olarak istihdam ettikleri sigortalı çalışanları için Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini (vergi bölümü boş ve SGK bilgileri bölümü dolu olacak şekilde) vermeleri esastır.  Ancak  SGK “Kolay İşverenlik Uygulaması”na geçen Apartman Yönetimlerinin Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi göndermelerine gerek bulunmamaktadır.  Bu yöntemden yararlanmak isteyen apartman yönetimleri e-bildirge şifreleri ile aşağıdaki adresten giriş yaptıktan sonra başvurularını tamamlayabilirler:

https://e.sgk.gov.tr/wps/portal/isveren/Ilgili+Diger+Uygulamalar/isveren_sistemi

Bu işverenler için e-Bildirge v.2 uygulaması açık tutulacaktır. Bu işverenler geriye yönelik belge düzeltmelerini ve yasal süresi dışındaki aylık prim ve hizmet belgelerini e-Bildirge v.2 uygulaması vasıtasıyla gönderebileceklerdir. Yine, bu işverenler için tahakkuklar otomatik oluşturulmakla birlikte cari aya ilişkin belgelerini gönderebilmeleri ya da otomatik olarak oluşan tahakkuklarında değişiklik yapabilmeleri için ilgili dönemi takip eden ayın 21’i ila 23’ü arasında e-Bildirge v.2 uygulaması açılacaktır. Bu tarih aralığı dışında cari ay bildirimleri için e-Bildirge v.2 uygulaması kapalı olacaktır.

Kolay işverenliğe geçmemiş apartman yönetimleri ise Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini e-Beyanname uygulaması üzerinden göndereceklerdir. Kolay işverenlik yöntemini seçmeyen apartman yönetimlerinin öncelikle apartmanın bulunduğu yere göre yetkili vergi dairesine başvurarak 0003 Gelir Vergisi Stopaj mükellefiyeti tesis ettirmeleri gerekmektedir. Ayrıca bu işverenlerin vergi numaralarının SGK sistemlerinde tescile işlenmiş olması gerekmektedir. Tescil kütüklerinde vergi numaralarının bulunmaması halinde beyanname verilemeyeceğinden vergi kimlik numaralarının kayıtlı olup olmadığı ile doğru olup olmadığı kontrol edilmelidir.

0003 Gelir Vergisi Stopajı mükellefiyeti vergi dairesine bizzat başvurularak talep edilebileceği gibi, https://ivd.gib.gov.tr  adresinde yer alan İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden de başvuru yapılabilir. Bunun için;

• İnteraktif Vergi Dairesine kullanıcı kodu / vergi kimlik no / T.C. kimlik no ve şifre bilgileri ile giriş yapılır.
• Sisteme giriş yapıldıktan sonra “İşlem Başlat / Mükellefiyet İşlemleri / Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Gelir Stopaj Mükellefiyeti Açılış Dilekçesi” ile başvuruda bulunulur.

Dilekçenin verilmesine ilişkin ayrıntılı bilgilere  aşağıdaki adreste yer alan Kılavuzdan da ulaşılabilir: https://ebeyanname.gib.gov.tr/muphb3.pdf

Apartman yönetimlerinden Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerini e-Beyanname veya İnternet Vergi Dairesi uygulaması (intvrg.gib.gov.tr) üzerinden kendileri göndermek isteyenlerin bağlı oldukları vergi dairesine başvurarak e-Beyanname gönderme yetkisini haiz şifre almaları gerekmektedir. Beyannamelerini 3568 Sayılı Kanunda belirtilen meslek mensupları aracılığıyla göndermek isteyen apartman yönetimlerinin meslek mensubu ile aracılık sözleşmesi imzalamaları gerekmektedir.

Ev Hizmetlerinde Sigortalı Çalışanlarının Durumu

5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında ev hizmetlerinde sigortalı çalıştırmakta iken 5510 sayılı Kanunun Ek 9. maddesi kapsamına geçen işverenlere ait tahakkuklar otomatik olarak oluşturulduğundan bu işverenler Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Göndermeyecektir. 

Ancak, 5510 sayılı Kanunun Ek 9. maddesi kapsamına geçmeksizin işyeri sicil numarası üzerinden ev hizmetlerinde çalışan sigortalılarını e-Bildirge sisteminden SGK’ya bildiren işverenler, sigortalı bildirimlerini 2020/Temmuz ayından itibaren Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesiyle yapacaklardır.

Evde Bakıcı veya Temizlik İşçisi Çalıştıran, Yazlık Evinde Bekçi Çalıştıran, Özel Yatında Personel İstihdam Eden, Özel İnşaatlarda İşçi Çalıştıranların (Kolay İşverenlik ile Ek 9 Ev Hizmetlerine geçenler hariç) 0003 Türünden Vergi Mükellefiyeti Açılacak Vergi Dairesi (Yetkili Vergi Dairesi)

Başka işleri dolayısıyla 0003 Gelir Stopaj Vergisi mükellefiyeti bulunanlar:

Öteden beri mükellefiyeti bulunanlar verecekleri Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesine çalışan sigortalıların sigorta primleri ve kazançları toplamı, meslek adları ve kodları ile prim ödeme gün sayılarını da bu beyannameye ekleyerek beyanname vermek zorundadır.

Türkiye’de ikamet edenlerden vergi mükellefiyeti bulunmayanlar:

Gerçek kişiler ikametgâhının bulunduğu yer vergi dairesine 0003 Gelir Stopaj mükellefiyeti tesis ettirmek zorundadır. 0003 Gelir Vergisi Stopajı mükellefiyeti vergi dairesine bizzat başvurularak talep edilebileceği gibi,  İnteraktif Vergi Dairesi (https://ivd.gib.gov.tr)üzerinden de başvuru yapılabilir. Bunun için;

• İnteraktif Vergi Dairesine kullanıcı kodu / vergi kimlik no / T.C. kimlik no ve şifre bilgileri ile giriş yapılır.
• Sisteme giriş yapıldıktan sonra “İşlem Başlat / Mükellefiyet İşlemleri / Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Gelir Stopaj Mükellefiyeti Açılış Dilekçesi” ile başvuruda bulunulur.

Dilekçenin verilmesine ilişkin ayrıntılı bilgilere aşağıdaki  adreste yer alan Kılavuzdan ulaşılabilir: https://ebeyanname.gib.gov.tr/muphb3.pdf

Türkiye’de ikamet etmeyenlerden vergi mükellefiyeti bulunmayanlar:

Türkiye’de ikamet etmeyenler, Türkiye’de çalıştırdıkları sigortalının bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Merkezinin bulunduğu yer vergi dairesine mükellefiyet açtırmaları gerekmektedir.   

Kanun No - Belge Türü Gibi Nedenlerle Birden Fazla Satırda Yer Alması Gereken Sigortalılar İçin Gelir Vergisi ve Asgari Geçim İndirimi (AGİ) Alanlarının Doldurulması

Sigortalının bilgilerinin, SGK bildirimleri bölümünde birden fazla satırda yer almasının gerektiği durumlarda AGİ tek bir satıra yazılmalıdır. Gelir vergisi kesintisi ayrıştırılabiliyorsa ayrı ayrı, ayrıştırılamıyorsa tek bir satıra yazılarak beyanda bulunulmalıdır.

Sigorta Bildirimleri Bölümünde Gün Bilgisine İlişkin Hataların Giderilmesi

“Prim Ödeme Gün Sayısı”, ay/dönem içindeki çalışmaları tam olan için ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılmaksızın (ay/dönemin 28, 29, 30 veya 31 gün olması dikkate alınmaksızın) 30 gün olarak sisteme girilmelidir.

Bazı iş günlerinde çalışılmaması ve çalışılmayan günler için ücret alınmaması halinde çalışılmayan günler ayın kaç gün sürdüğüne göre ilgili ay/dönemdeki gün sayısından çıkartılarak prim ödeme gün sayısı belirlenecektir.

Konuyla ilgili olarak ayrıntılı bilgiler aşağıdaki adreste yer alan Kılavuzun 4.2.12 maddesinde yer almaktadır: https://ebeyanname.gib.gov.tr/muphb1.pdf

Eksik Adres Bilgisi Hatasının Düzeltimi

“UAVT adresi bulunamadı.” şeklinde hata alan işverenlerin aşağıdaki adresten sisteme girip adreslerini tanımlamaları gerekmektedir. Adresleri UAVT sisteminde kayıtlı değilse bir kereye mahsus “Ulusal Adres Veri Tabanında işyerinin adres bilgilerine ulaşılamamıştır.” kutucuğunu işaretlemeleri halinde  bu uyarı mesajını almayacaklardır.

https://uyg.sgk.gov.tr/isyeriadresguncelleme/Welcome.do

Sigorta Bilgileri Bölümünde Tescile İlişkin Alınan Hatalar ve Düzeltimi

Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin gönderilmesi sırasında işyeri sicil sıra numarası, eski şube kod, yeni şube kod, il kodu, sigortalı T.C. kimlik numarası, sigortalı adı/soyadı, gün, kazanç gibi zorunlu alanların eksiksiz ve doğru olarak sisteme kaydedilerek gönderilmesi gerekmektedir. Söz konusu bilgilerin hatalı girilmesi halinde beyannamenin onaylanması mümkün bulunmamaktadır. Bu gibi durumlarda mükelleflerimize/işverenlerimize hatalı girişlere ilişkin mesaj dönülmektedir.

Sıkça rastlanan;

• "Soyadı bilgileri hatalıdır."
• "Adı bilgileri hatalıdır."
• “TC Kimlik Numarası, Sicil Numarası bilgileri hatalıdır.” 

Gibi sigortalının tesciline ilişkin hatalar için aşağıdaki adresten gerekli düzeltmelerin yapılması gerekmektedir.

https://uyg.sgk.gov.tr/SigortaliTescil/amp/loginldap

Vergi Kimlik Numarası ile SGK İşyeri Sicil Numarasının Eşleştirilmesi Gereği

Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi verilirken sorun yaşanmaması için vergi kimlik numarası ile prim ve hizmet bilgileri bildirilecek SGK işyeri sicil numaralarının Gelir İdaresi Başkanlığı İnternet Vergi Dairesinde "Mükellef İşlemleri" modülünde "Mükellef Dosyası" altında yer alan "SGK 4/1-a İşyeri Sicil Bilgileri" bölümünden kontrol edilmesi ve eksik veya hatalı olan işyeri bilgileri için bağlı olunan Sosyal Güvenlik Merkezine başvurulması gerekmektedir.

Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesine İlişkin Diğer Hususlar

• Bankaların kayıtlı işyerlerinin SGK sistemindeki tescil bilgilerinin (faaliyette bulunulan sektör alanı) “BANKA” olarak güncellenmesi halinde banka merkezinden gönderilen beyannameler tüm şubeleri içerir şekilde gönderilebilecektir.
• e-Bildirge v.2 üzerinden sadece Genel Bütçe kapsamındaki kamu idareleri bildirge gönderebileceklerdir. Genel Bütçe kapsamındaki kamu idareleri dışında kalan işverenler ise e-Bildirge v.2 üzerinden bildirge gönderemeyecek olup e-Beyanname sistemi üzerinden muhtasar ve prim hizmet beyannamesi göndereceklerdir.
• Toplu İş Sözleşmesine (TİS) ilişkin belgeler e-Bildirge v.1’den verilmeye devam edilecektir.
• 2020/6 ve öncesi için geriye yönelik belgeler (B TAHAKKUK NEDENİ) e-Bildirge v.2 den gönderilecektir. Ancak 2020/7 ve sonrası dönemleri için Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi kullanılacaktır. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile gönderilen çalışanlara ilişkin geriye yönelik bilgiler işveren intrada ilgili Kurum ünitesinin onayına düşecektir.
• SGK sistemlerinde, tescilde genel bütçe olarak işaretlenmiş ve e-Bildirge v.2 uygulamasından Aylık Prim ve Hizmet Belgesi göndermiş ancak daha sonra tescildeki genel bütçe kodu kaldırılmış işyerleri için Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi gönderilmek istenildiğinde “Diğer ortamdan verilmiş belgeniz var belge veremezsiniz.” uyarısı verilmeksizin Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi gönderilmesine izin verilecektir.
• Beyannamenin vergi kesintileri ile ilgili bölümleri için Gelir İdaresi Başkanlığı adına, Vergi İletişim Merkezi (189) veya mphb@gelirler.gov.tr adresinden gerekli teknik ve mevzuat desteği verilmektedir. Beyannamenin “SGK Bildirimleri” bölümü ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu adına Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İletişim Merkezi (170) veya isverensistemi@sgk.gov.tr adresinden gerekli hizmetler verilmektedir.

Saygılarımızla.