2025 / Mart-Haziran Dönemi Özelgeleri

Şirketin havacılık sektöründe faaliyet gösterdiği, aktifte öteden beri muhtelif sektörlerde faaliyette bulunan şirketlerin iştirak hisselerinin bulunduğu, iki yıldan fazla süredir aktifinizde bulunan iştirak hisselerinden birinin … yılında satıldığı ve satış bedelinin tamamının nakit olarak tahsil edildiği, iştirak hissesi satış tarihinden önce verilen borçlardan kaynaklı olarak ilişkili grup şirketinden alacağın bulunduğu, söz konusu şirketin, yatırımın finansmanında kullanılmak üzere Şirketten borç aldığı, alacaklı olduğunuz grup şirketinden olan bu alacaklarınızın söz konusu şirketin gerçek kişi ortağına temliki karşılığında, bu şirketin iştirak hisselerini devralınacağı ve hisse devir işlemi sonucu grup şirketinden olan alacağın kapanacağı, ortağa nakit olarak herhangi bir ödeme yapılmayacağı belirtilerek, alacağın temliki yoluyla … yılındaki iştirak hissesi alımının, … yılında gerçekleştirilen iştirak hissesi satışından elde edilen kazancın 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamındaki istisnadan yararlanılmasına engel teşkil edip etmeyeceği hususunda görüş talep edilmektedir.

Şirket aktifinde bulunan gerek grup şirketlerinin gerekse grup dışı şirketlerin iştirak hisselerinin, nakde dönüştürülmesi suretiyle şirket mali yapısının güçlendirilmesi amacıyla, üçüncü kişilere satışından elde edilen kazançların istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün olup, söz konusu hisselerin Şirket tarafından grup içi şirketlere satışından elde edilen kazançların ise istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Yine, iştirak hissesi satışından elde edilen hasılatın, sektör veya faaliyet alanı değişikliği, bir şirketin hisse çoğunluğuna sahip olma ve benzeri ekonomik fayda sağlamaya yönelik amaçlarla, yeni iştirak hisseleri satın alınması için kullanılması durumunda da istisnadan yararlanılması mümkündür.

Bu bağlamda, … yılında satılan iştirak hisselerinin yukarıda belirtildiği şekilde istisnanın amacına uygun bir şekilde satışının yapılmış olması, nakde dönüştürülmesi suretiyle şirketiniz mali yapısının güçlendirilmesine katkı sağlanmış olması, alacağın temliki karşılığı diğer grup şirketinin ortağından …yılında devralınan hisse senetlerinin … yılında satışı yapılan hisse senetlerinden bağımsız bir satış işlemi olması kaydıyla, anılan istisnadan faydalanılması mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, aynı grup içerisinde gerçekleşen alış-satış işlemlerinde bedelin Kurumlar Vergisi Kanununun 13’üncü maddesi kapsamında emsallerine uygun olması gerektiği tabiidir.

Pos Cihazı veya Cep Telefonu Uygulaması Üzerinden Alınan Bahşişlerin Vergilendirilmesi Hakkında (03.02.2025 Tarih ve 125[6-2024/] Sayılı Özelge)

Şirkette çalışan personele müşteriler tarafından nakit ve pos cihazları üzerinden bahşiş ödemesinde bulunulduğu ve ...'nin geliştirdiği yazılım kullanılarak garsonların bahşişlerinin pos cihazları ve/veya ayrı bir cep telefonu uygulaması üzerinden teslim ve hizmet bedelinden ayrı olarak tahsil edileceği belirtilerek, pos cihazları ve/veya cep telefonu uygulaması kullanılarak işletmenin diğer kazançlarından bağımsız olarak tahsil edilen bahşişlerin vergilendirilmesi hususunda görüş talep edilmektedir.

Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden

Şirkete ait otellerde çalışan personele müşteriler tarafından bazen bahşiş kutusuna bırakılmak suretiyle veya doğrudan verilmek suretiyle bazen de kredi kartına ödeme yapılmak suretiyle verilen bahşişlerin ücret olarak kabul edilerek, çalışanların restorandan aldıkları ücretlerle birleştirilmesi ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 61, 94, 103 ve 104’üncü maddeleri uyarınca gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir.

Öte yandan, nakden, pos cihazı veya cep telefonu üzerinden yapılması söz konusu bahşiş ödemelerinin ücret niteliğini değiştirmeyecek olup bir ay içerisinde alınan bahşiş gelirleri ve ücret niteliğindeki diğer ödemeler de dahil olmak üzere ücret gelirleri toplamına, 193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde yer alan gelir vergisi istisnasının ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablosunda yer alan damga vergisi istisnasının uygulanması mümkün bulunmaktadır.

Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden

Teslim ve hizmet bedelinden ayrı olarak, pos cihazı ve/veya cep telefonu uygulaması üzerinden ödemesi yapılan bahşişler, herhangi bir teslim ya da hizmet bedeli olarak değerlendirilemeyeceğinden KDV'ye tabi tutulmayacaktır.

Bununla birlikte, alınan bahşiş tutarının yapılan teslim ya da ifa edilen hizmet bedeline eklenmesi halinde, KDV Kanununun 24/c maddesi gereğinde KDV matrahına dahil edilmesi gerektiği tabiidir.

Süt Üreticileri Birliği Kurumlar Vergisi İstisnası Hakkında (23.01.2025 Tarih ve 31435689-125 Sayılı Özelge)

29/6/2004 tarihli ve 5200 Sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanununa göre kurulmuş Tarımsal Üretici Birliği olunduğu, birlik olarak unvanın … Süt Üreticileri Birliği olduğu ancak üyelerinizle yapılan ticaretin … tarihinde birlik bünyesinde kurulan … vergi kimlik numaralı … Süt Üreticileri Birliği İktisadi İşletmesi üzerinden yapıldığı, iktisadi işletmenizin üyelerden süt alıp toptan pazarladığı ve toptan yem alıp üyelerine indirimli sattığı belirtilerek bu işlemlerden kaynaklanan kazançların Kurumlar Vergisi Kanununun risturn istisnası kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususunda görüş talep edilmektedir.

Birlik üyelerinden süt alıp toptan pazarlaması ve toptan yem alıp üyelere indirimli satması faaliyetinin iktisadi işletme tarafından yürütülen bir faaliyet olması nedeniyle Birliğinize ait iktisadi işletmenin Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde tanımlanan risturn istisnasından ve 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanununun "Muafiyet" başlıklı 19 uncu maddesi kapsamında muafiyet hükümlerinden yararlanması mümkün değildir.

GELİR VERGİSİ KANUNU İLE İLGİLİ ÖZELGELER

Kaldıraçlı Alım Satım İşlemlerinde Tevkifat Matrahının Tespiti Hakkında (27.01.2025 Tarih ve 136762 Sayılı Özelge)

6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca sermaye piyasası faaliyetleri ile iştigal eden Kurumun kaldıraçlı işlemlere aracılık ettiği, söz konusu işlemlere ilişkin tevkifat matrahının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67’nci maddesi hükümleri çerçevesinde kur farkının ne şekilde dikkate alınması gerektiği hususunda tereddütte düşüldüğünden konuya ilişkin görüş talep edilmektedir.

Pozisyon açılması ve ters işlemle pozisyon kapatılması esasına göre çalışan kaldıraçlı alım satım işlemlerinin karla sonuçlanması durumunda, yukarıda yer verilen esaslar çerçevesinde tespit edilecek tevkifat matrahı üzerinden aracı kurumlarca 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67. maddesi kapsamında %10 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.

Nominal Bedelin Altında (İskontolu) Bedelle İktisap Edilen Eurobond Gelirinin Vergilendirilmesi Hakkında (24.12.2024 Tarih ve 755163 Sayılı Özelge)

İtfa tarihleri 14/10/2025 ile 15/01/2031 olan iki adet Euro Bondu, 2022 takvim yılı içerisinde nominal değerinin altında (iskontolu) edinildiği belirterek, söz konusu Euro Bondları itfa tarihine kadar elden çıkarılması durumunda alıma ilişkin maliyet bedeli ile itfada tarafa ödenecek olan nominal bedel arasındaki farka tekabül eden meblağın gelir vergisine konu olup olmayacağı; konu olması halinde nasıl vergilendirileceği hususunda görüş talep edilmektedir.

Nominal değerin altında iktisap edilen Euro Bondları vade sonuna kadar elde tutulması halinde, satın alma bedeli (iskontolu) ile vadede yapılacak itfa ödemesi arasındaki fark menkul sermaye iradı (faiz) niteliğinde olup, ilgili döneme ilişkin Gelir Vergisi Kanunu 103’cü Maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarın aşılıp aşılmadığının tespitinde bu tutarın aynı takvim yılında yapılan kupon ödemeleri kaynaklı faiz gelirleri ile birlikte dikkate alınması ve beyan haddinin aşılması halinde Euro Bond faiz gelirlerinin tamamının beyanı gerekmektedir.

Yurt Dışı Borsalarından Elde Edilen Gelirlerin Beyanı Hakkında (24.12.2024 Tarih ve 130205 Sayılı Özelge)

Yurt dışı hisse senedi alım satımından gelir elde edilen, bu gelirleri elde etmek için çeşitli hisse senedi programları satın alındığı ve bazı sitelere üye olunduğu, üye olunan siteleri kullanarak hisse senedi alım satımı yapabilmek için bilgisayar ve gelişmiş cep telefonu alındığı belirtilerek yapılan söz konusu harcamaların yurt dışı hisse senedi alım satımından elde edilen kazancın tespitinde indirim konusu yapılıp yapılmayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

Yurt dışı borsalarda işlem gören hisse senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançların 193 sayılı Kanunun mükerrer 80. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi kapsamında değer artışı kazancı olarak değerlendirilerek, herhangi bir beyan haddi veya istisna uygulanmaksızın Gelir Vergisi Kanunu’nun değer artışı kazancının vergilendirilmesine ilişkin diğer hükümleri de dikkate alınmak suretiyle yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir

Elde dilen kazanca konu hisse alım satımı faaliyetini gerçekleştirebilmek adına satın alınan bilgisayar ve cep telefonuna ait harcamalar ile üye olunan sitelere veri temini amacıyla yapılan ödemelerin, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderler kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından safi kazancın tespitinde indirime konu edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

VERGİ USUL KANUNU İLE İLGİLİ ÖZELGELER

Enflasyon Düzeltmesinde Parasal Olmayan Kıymet Tespiti Hakkında (22.05.2024 Tarih ve 670927 Sayılı Özelge)

"256- Diğer Maddi Duran Varlıklar" hesabında izlediğiniz tablo ve maşrapa, çeşme musluğu, kazan, ibrik, bakraç vb. eski eşyaların enflasyon düzeltmesi uygulamasında parasal olmayan kıymet olarak dikkate alınıp alınmayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

Somut durumda, şirket tarafından "256- Diğer Maddi Duran Varlıklar" hesabında takip edildiği belirtilen bahse konu kıymetlerin, enflasyon düzeltmesi uygulamasında parasal olmayan kıymet olarak kabul edilmesi ve ilgili mevzuat/düzenlemeler dahilinde düzeltmeye tabi tutulması gerekmektedir.

7440 Sayılı Kanun’un 6. Maddesi Kapsamında Beyan Edilerek 525 No.lu Hesapta Takip Edilen Tutarın Enflasyon Muhasebesi Uygulaması Sonrasında Hangi Hesapta İzleneceği Hakkında (22.05.2024 Tarih ve 294972 Sayılı Özelge)

7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 6. maddesi kapsamında beyan edilerek 525 no.lu hesaba kaydedilen tutarın, ortaklara dağıtılabileceğinden hareketle, enflasyon muhasebesi uygulaması sonrasında hangi hesapta izleneceği konusunda Başkanlığımız görüşünün talep edilmektedir.

7440 sayılı Kanunun mezkûr fıkrası uygulamasına ilişkin olarak, bahse konu Tebliğde yapılan açıklamalar çerçevesinde, işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtianın kayda alınmasına ilişkin olarak pasifte oluşturulması gereken karşılık hesabı olarak kullanılan "525" no.lu hesabın, parasal olmayan kıymet olarak kabul edilerek enflasyon düzeltmesine tabi tutulması ve düzeltilmiş bilançoda düzeltilmiş değerleriyle yer alması gerekmektedir.

Aktif Nitelikli Geçici Hesabın Enflasyon Düzeltmesine Tabi Olup Olmadığı Hakkında (03.06.2024 Tarih ve 11574 Sayılı Özelge)

Likit petrol gazının (LPG) tüplere doldurularak abonelere teslimi, taşınması, muhtelif gaz tüpleri, LPG tüpü, tank, dedantör, LPG soba üretimi ve pazarlama faaliyetleriyle iştigal eden şirketin 2 yıldan uzun süreyle bilânçosunda yer alan iştirak hisselerini mevcut bir şirkete 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19 ve 20. maddeleri kapsamında kısmi bölünme ile devrettiği, kısmi bölünmede devredilen iştirak hisselerine karşılık edinilen devralan şirket hisselerinin şirket tarafından kalmayıp doğrudan ortaklarınıza verildiği, her ne kadar bölünmeye konu olan varlıklar kayıtlı değerleri üzerinden devralan şirkete intikal ettirilse de halka açık şirketin Sermaye Piyasası Kanunu ve düzenlemeleri gereği beher hisse fiyatının değişmemesi için azaltılacak sermaye tutarının şirketinizin ve bölünmeye konu iştirak hisselerinin gerçek değeri dikkate alınarak belirlendiği, bölünmeye konu iştirak hisselerinin aktifteki değeri ile azaltılan sermaye arasındaki farkın, bilançonun aktif ve pasifini eşitlemek için gerçek bir aktif varlığı temsil etmeyen, geçici nitelikteki denkleştirme hesabına kaydedildiği, şirket bilançosunda yer alan söz konusu denkleştirme hesabının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun geçici 33. maddesi ve mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrası uyarınca enflasyon düzeltmesine tabi tutulup tutulmayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

İki (2) yıldan uzun süreyle şirketiniz bilânçosunda yer alan iştirak hisselerinin Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19. maddesi kapsamında kısmi bölünme ile devredilmesi üzerine devralan şirket hisselerinin şirketinizin ortaklarına verilmesi ile sermaye azaltımı yapılması dolayısıyla bilançonun aktif ve pasifini denkleştirmek için geçici nitelikteki kullanılan hesabın enflasyon düzeltmesinde dikkate alınmaması gerekmektedir.

Amortismana Tabi Tutulan Sürücü Kursu Eğitim Araçlarının Satışında Enflasyon Düzeltme Farklarının Durumu Hakkında (02.07.2024 Tarih ve 37733 Sayılı Özelge)

Şirketin özel sürücü kursu olarak faaliyet gösterdiği, 2023 yılı enflasyon düzeltmesi yapılan faaliyetinizde kullanılan amortismana tabi iktisadi kıymetlerden, bilançonuzun "254-Taşıtlar" hesabında yer alan sürücü kursu eğitim araçlarının, 2024 yılında enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan değerden daha düşük değere satışının gerçekleştiği, aradaki satış zarar farkının ticari kâr matrahından mı indirileceği, yoksa kanunen kabul edilmeyen gider olarak mı dikkate alınacağı hususunda Defterdarlığımız görüşünün talep edilmektedir.

Amortismana tabi olmayan kıymetlerin, düzeltilmiş değerlerinin altında bir bedelle satılması halinde, düzeltme sonrası değerle, düzeltme öncesi değer arasındaki farka isabet eden zararın, gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınması mümkün olmayıp, amortismana tabi kıymetlerin, düzeltilmiş değerlerinin altında bir bedelle satılması halinde oluşan zararın ise kurum kazancının tespitinde dikkate alınması mümkündür.

Şirket tarafından enflasyon düzeltmesine tabi tutulan amortismana konu araçlarınızın satışında, enflasyon düzeltmesi sonrası tutarın maliyet bedeli olarak dikkate alınması ve 213 sayılı Kanunun 328. maddesinde belirtilen şekilde hesaplanan satış zararının tamamının kurum kazancının tespitinde dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Enflasyon Düzeltmesi Yapıp Yapmayacağının Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Brüt Satış Tutarı Hakkında (11.11.2024 Tarih ve 209590 Sayılı Özelge)

14/12/2023 tarihinde nev'i değişikliği yaparak limited şirketten anonim şirkete dönüştüğünüz, 2023 yılına ait limited şirket gelir tablonuzdaki brüt satış tutarının … TL, anonim şirkete ait gelir tablonuzdaki brüt satış tutarının ise … TL olduğu belirtilerek, 563 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında 2024 hesap döneminin ikinci ve üçüncü geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi yapılıp yapılmayacağı belirlenmesinde hangi döneme ait gelir tablosunun (tür değişikliği öncesi/sonrası) esas alınacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

Anonim şirket türünde faaliyetine devam etmekte olan şirketiniz nev'i değişikliği öncesindeki limited şirketin devamı niteliğinde olduğundan, mezkur Tebliğ kapsamında 2024 hesap döneminin ikinci ve üçüncü geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi yapılıp yapılmayacağı belirlenmesine ilişkin olarak brüt satışlar toplamının hesabında, nev'i değişikliği yapmadan önceki limited şirketin 14/12/2023 tarihli gelir tablosundaki brüt satışları ile nev'i değişikliğinden sonraki anonim şirketin 31/12/2023 tarihli gelir tablosundaki brüt satışlarının toplamlarının dikkate alınması gerekmektedir.

Enflasyon Düzeltmesinde Öz Sermaye Kalemlerine Ait Enflasyon Farklarının Sermayeye Eklenmesi Hakkında (07.11.2024 Tarih ve 1577383 Sayılı Özelge)

Bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefi olunduğu, 213 Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesinin (A) fıkrasının 5. bendinde bulunan "... Ancak öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kâr dağıtımı sayılmaz..." hükmüne istinaden bilançonuzu enflasyon düzeltmesi tabi tutmanız sonucu oluşan öz sermaye kalemlerinize ait enflasyon farklarınızı sermayeye ilave edilip edilmeyeceği hususunda görüş talep edilmektedir.

Enflasyon düzeltmesi uygulamasında öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farklarının sermayeye ilave edilebilmesi sadece kurumlar vergisi mükellefleri için öngörülmüş olup, bilanço esasına tabi gerçek kişi mükellef olarak, enflasyon düzeltmesinden kaynaklı öz sermaye kalemlerinize ait enflasyon farklarının sermayeye ilave edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Esas Faaliyet Konusu İnşaat Malzemeleri Satışı Olan Şirketin Stoklarında Bulunan Emtiaları Yine İşletme Bünyesinde Yapılmakta Olan İnşaatlarında Kullanması Halinde Belge Düzeni Hakkında (28.10.2024 Tarih ve 621026 Sayılı Özelge)

Şirket ana faaliyet konusunun inşaat malzemeleri satışı olduğu, bu faaliyetin yanı sıra inşaat müteahhitliği faaliyetiyle de iştigal edildiği, söz konusu faaliyet kapsamında, şirket stoklarında yer alan emtialarını, yine şirket bünyesinde yapılmakta olan inşaatlarda kullanılması nedeniyle inşaatın maliyetini oluşturan söz konusu emtia bedellerinin şirket adına düzenlenecek olan fatura ile tevsik edilmesi zorunluluğunun doğduğu, bu şekilde işletmeniz stoklarında yer alan ve yine işletme bünyesinde kullanılmakta olan emtia bedellerinin, şirket adına düzenlenecek fatura ile tevsik edilerek, kayıtlara gelir ve aynı tutar üzerinden kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınacağı, ayrıca, inşaatın imalat sürecine başlanabilmesi, su, elektrik abonelik sözleşmelerinin yapılabilmesi veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından atanan yapı denetim firmalarının onayından geçip iskan başvurusunda bulunulabilmesi için de, söz konusu muhtelif kurumlara, inşaatlarınızın ada ve parsellerinin açıkça görüleceği şekilde, imalatta kullanılan, en başta demir ve beton faturaları olmak üzere söz konusu inşaat malzemelerinin tevsikine yönelik düzenlenmiş olan faturaların ibrazının gerektiği, buna göre, işletmenizin stoklarında yer alan emtialarını çeşitli nedenlerle işletme bünyesinde kullanılması durumunda, söz konusu emtia bedellerinin şirketin kendi adına düzenleyeceği fatura ile tevsik edilip edilemeyeceği, e-Fatura kayıtlı kullanıcısı olan şirket tarafından bu kapsamda düzenlenecek olan faturaların da e-Fatura olarak düzenlenmesinin uygun olup olmayacağı hususlarında görüş talep edilmektedir.

Şirketin inşaat malzemeleri satış faaliyetine ilişkin olarak stoklarında yer alan emtianın (demir, beton, kum, çimento, tuğla vb.), yine kendi bünyenizde ikamet amaçlı olan veya olmayan binaların inşaatı faaliyeti kapsamında sarf etmesi veya kullanılması halinde, müşteriye satılan bir mal veya yapılan bir iş söz konusu olmadığından kendi adınıza fatura düzenlenmenize gerek bulunmamakta olup, söz konusu işlemin firmanızın kendi iş süreciniz içerisinde düzenlenecek belgelerle kayıt altına alınması ve bu belgelere istinaden muhasebe kayıtlarının yapılması icap etmektedir.

Gelecek Aylara/Gelecek Yıllara Ait Giderler De Enflasyon Düzeltmesi Hakkında (21.04.2025 Tarih ve 219334 Sayılı Özelge)

31/12/2023 tarihli bilançonuzun enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucu "180-Gelecek Aylara Ait Giderler" ve "280-Gelecek Yıllara Ait Giderler" hesaplarında oluşan düzeltme farklarının 2024 yılında ilgili gider hesaplarına kaydedilip kaydedilmeyeceği hususunda görüş talep edilmektedir.

Gelecek bir hesap dönemine ait olarak peşin ödenen giderlerin izlendiği "180- Gelecek Aylara Ait Giderler" ve "280- Gelecek Yıllara Ait Giderler" hesaplarının, esas itibariyle, enflasyon düzeltmesi uygulamasında "parasal olmayan kıymet" olarak kabul edilmesi ve düzeltmeye tabi tutulması gerekmektedir.

Ayrıca, enflasyon düzeltme farkı ihtiva eden 280 No.lu hesabın, 180 No.lu Hesaba aktarımının, enflasyon düzeltme farkı da dikkate alınarak (alt hesapta izlenecek şekilde) yapılmasının yanı sıra, enflasyon düzeltme farkı ihtiva eden 180 No.lu hesaptan ilgili gider hesabına aktarımların da enflasyon düzeltmesi farkı dahil tutar üzerinden yapılması icap etmektedir.

Öte yandan, parasal olmayan kıymet mahiyetindeki söz konusu hesapların enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucu oluşan farklardan 2023 hesap döneminden kaynaklanan kısmının, gider olarak dikkate alınmaması, beyannamede kanunen kabul edilmeyen giderler kısmında gösterilmesi gerektiği tabiidir.

Güvence Bedellerinin Parasal Olmayan Kıymet Olarak Kabul Edilip Edilmeyeceği Hakkında (21.02.2025 Tarih ve 258916 Sayılı Özelge)

Şirketin görevli tedarik şirketi olması vasfıyla "Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği" uyarınca abonelerinden abonelik öncesinde güvence bedeli tahsil ettiği ve söz konusu bedellerin aboneliğin kapatılması halinde mevzuat kapsamında asgari TÜFE oranı dikkate alınarak güncelleştirilmek suretiyle abonelere iade edildiği belirtilerek, söz konusu güvence bedellerinin enflasyon düzeltmesine tabi tutulup tutulmayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

Şirket tarafından tahsil edilen güvence bedeli, ilgili mevzuatı kapsamında güncelleştirilmek suretiyle abonelere iade edilse dahi, parasal kıymet mahiyetinde olduğundan enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacaktır. Bilgi edinilmesini rica ederim.

Kıymetli Madenlerde Değerleme Hakkında (15.01.2025 Tarih ve 80889 Sayılı Özelge)

Bankanın 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu’nun faaliyet konuları başlıklı 4. maddesinde sayılan işlemleri gerçekleştirmek amacıyla fiziki altın stoğunun bulunduğu, söz konusu altın stokunun 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 274. maddesine göre emtia olarak dikkate alınıp maliyet bedeliyle değerlendiği, ancak 213 sayılı Kanunda 7524 sayılı Kanunla değişiklik yapılarak 2/8/2024 tarihinden itibaren 274/A maddesinin eklendiği ve bu tarihten sonra fiziki altınların borsa rayici ile değerlenmesi gerektiğinin hüküm altına alındığı belirtilerek, Banka stoklarında bulunan fiziki altınların değerlemesinin; 274/A maddesinin yürürlük tarihi olan 2/8/2024'e kadar maliyet bedeliyle, bu tarih sonrasında ise borsa rayicine göre yapılıp yapılmayacağı ile 30/6/2024 tarihi itibarıyla aktifte yer alan fiziki altın stokunun maliyet bedeli ile borsa rayici arasındaki fark tutarının 2024/2 geçici vergi dönemi kurum geçici vergi beyannamesindeki kazancın tespitinde dikkate alınıp alınmayacağı hususlarında görüş talep edilmektedir.

7524 sayılı Kanunun 8. maddesi ile 213 sayılı Kanuna eklenen ve 2/8/2024 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Vergi Usul Kanununun 274/A maddesi uyarınca, mükelleflerin aktiflerinde tasarruf amacıyla tutmuş oldukları kıymetli madenler ile kıymetli maden ile olan alacak ve borçları borsa rayiciyle değerlenmesi gerekmektedir.

Buna göre 2/8/2024 tarihinden itibaren; İşletmelerin tasarruf amacıyla tutulan ve ticari mal olarak tasarrufa konu olmayan kıymetli madenleri borsa rayicine göre değerlenecektir (Borsa rayici yoksa veya borsa rayicinin muvazaalı bir şekilde oluştuğu anlaşılırsa değerlemeye esas bedel olarak, bu rayiç yerine maliyet bedeli esas alınacaktır).

Kıymetli maden üretim ve alım-satımı ile iştigal eden mükelleflerin aktiflerinde ticari mal olarak kayıtlı olan kıymetli madenler ise 213 sayılı Kanun’un 274. maddesi uyarınca emtia niteliğinde olduğundan maliyet bedeli ile değerlenecektir. Bu bağlamda, işletmenin aktifine giriş tarihi fark etmeksizin tasarruf amacıyla tutulan ve ticari mal olarak dikkate alınmayacak fiziki altınlar dönem sonlarında borsa rayicine göre değerlenecek ve oluşacak değerleme farkları kurum kazancının tespitinde dikkate alınacaktır.

Bu minvalde, 2/8/2024 tarihinden önceki tarihlerde aktife alınan ve tasarruf amacıyla tutulan fiziki altınların; 2024 hesap döneminin ikinci geçici vergi dönemi sonunda maliyet bedeli ile değerlenmesi, sonraki geçici vergi dönemi ve hesap dönemi sonlarında ise borsa rayicine göre değerlenerek oluşan değerleme farklarının kurum kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

Lisanslı Depoculuk Faaliyeti Kapsamında "Mısır Kurutma Hizmeti" Ne İlişkin Fatura Bedelinin Belirlenmesi ve Uygulanacak KDV Oranı Hakkında (22.02.2025 Tarih ve 107850 Sayılı Özelge)

Şirketin lisanslı depoculuk faaliyeti kapsamında lisanslı depolarda muhafaza edilen mısırlara ilişkin kurutma hizmeti verdiği, bu kapsamda Ticaret Bakanlığının yazısı ile belirlenen "Lisanslı Depo İşletmelerinde Mısır Kurutma Hizmet Bedeline İlişkin Usul ve Esaslar’a göre mısır kurutma hizmetine ilişkin bedelin, para ile değil kurutulan mısırdan Ticaret Bakanlığının belirlemiş olduğu fire ve kesinti oranları dikkate alınarak üründen kesinti yapılmak suretiyle tahsil edileceği belirtilerek, şirketin mısır kurutma hizmeti kapsamında düzenleyeceği faturada bedelin nasıl belirleneceği ve uygulanacak olan KDV oranı hususunda görüş talep edilmektedir.

Vergi Usul Kanunu Yönünden

Şirket tarafından verilen mısır kurutma hizmetine ilişkin olarak, emsal bedel (sıra ile, ortalama fiyat esasına göre, ortalama fiyatın tayin edilememesi durumunda maliyet esasına göre tespit edilen bedel) üzerinden, genel hükümler çerçevesinde müşteri adına fatura veya fatura düzenleme zorunluluğunun bulunmadığı durumlarda fatura yerine geçen vesika düzenlenmesi, Şirket tarafından verilen mısır kurutma hizmeti karşılığı kesinti yoluyla kurutulan mısır alımlarınıza ilişkin olarak; alım yapılanların, Kanunun 232. maddesinin 1. fıkrası kapsamında olması halinde, bunlar tarafından, emsal bedel üzerinden, adınıza fatura düzenlenmesi, alım yapılanların yukarıda belirtilenler haricinde olması halinde ise, emsal bedel üzerinden, şirketiniz tarafından bunlar adına gider pusulası/müstahsil makbuzu düzenlenmesi gerekmektedir.

Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden

Şirket tarafından lisanslı depoculuk faaliyeti kapsamında lisanslı depolarda muhafaza edilen mısırlara ilişkin verilen ve karşılığının üründen kesinti yapmak suretiyle tahsil edildiği anlaşılan "mısır kurutma hizmeti" için düzenlenecek faturalarda emsal bedel üzerinden genel oranda (%20) KDV hesaplanması gerekmektedir.

Net İzabe Gelirine İlişkin Faturanın Kime Düzenleneceği ve Elde Edilecek Gelirin KDV'ye Tabi Olup Olmayacağı Hakkında (04.03.2025 Tarih ve 107850 Sayılı Özelge)

Şirketin uluslararası bir işlemin tarafı olarak Türkiye'de mukim (A) A.Ş.'den (Devreden) … Altın ve Gümüş Madeni İşletmesi Projesine ilişkin Net İzabe Geliri (NSR) haklarını … tarihinde … USD+KDV bedelle satın aldığı, söz konusu NSR haklarının, (A) A.Ş. ile (B) A.Ş. arasında akdedilen … tarihli "Pay Alım ve Satım Sözleşmesi" ve bu sözleşme uyarınca (A) A.Ş. (Alacaklı) ile (C) A.Ş. ve (B) A.Ş. (İşletmeciler) arasında imzalanan … tarihli "Net İzabe Geliri İşletme İzni Sözleşmesi’nden kaynaklandığı,- Satın alınan NSR haklarına ilişkin ilk gelirin 2022 yılında elde edileceği ve söz konusu gelir için yıl içinde fatura düzenleneceği hususlarından bahisle, projenin işletmecisi ve ruhsat sahibinin (C) A.Ş. olmasına karşın … tarihli "Net İzabe Geliri İşletme İzni Sözleşmesi’nde işletmeci olarak (C) A.Ş. ile (B) A.Ş.'nin tanımlı olması nedeniyle söz konusu Net İzabe Gelirine ilişkin faturanın hangi firma adına düzenleneceği ile elde edilecek Net İzabe Gelirinin KDV'ye tabi olup olmayacağı hususlarında görüş talep edilmektedir.

Vergi Usul Kanunu Yönünden

"… Altın ve Gümüş Madeni İşletmesi Projesi’ne ilişkin olarak … tarihinde akdedilen "Net İzabe Geliri İşletme İzni Sözleşmesi’nde işletmeci olarak (C) A.Ş. ve (B) A.Ş. görülse de söz konusu projenin esas işletmecisi ve ruhsat sahibinin (C) A.Ş. olduğu, anılan Şirketin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğünce verilen … tarihli (IV.Grup) işletme iznine ve … - … tarihleri arasında geçerli … numaralı (IV.Grup) işletme ruhsatına sahip olduğu anlaşıldığından, firmanızın (A) A.Ş.'den devraldığı … Altın ve Gümüş Madeni İşletmesi Projesine ilişkin Net İzabe Geliri (NSR) haklarına istinaden, … tarihli "Net İzabe Geliri İşletme İzni Sözleşmesi" kapsamında elde edeceği Net İzabe Gelirine ilişkin faturanın (C) A.Ş. adına düzenlenmesi gerekmektedir.

Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden

… Altın ve Gümüş Madeni İşletmesi Projesine ilişkin Şirkette bulunan net izabe geliri haklarına istinaden (C) A.Ş. adına düzenlenen hizmet faturalarında genel esaslar çerçevesinde KDV hesaplanması gerekmektedir.

Öz Sermaye Kalemlerine Ait Enflasyon Farklarının Başka Bir Hesaba Aktarılması Ya Da Ortaklara Dağıtılması Halinde Kurumlar Vergisi Matrahının Nasıl Hesaplanacağı Hakkında (28.02.2025 Tarih ve 290983 Sayılı Özelge)

Öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farklarının başka bir hesaba aktarılması ya da ortaklara dağıtımı halinde kurumlar vergisi matrahının nasıl hesaplanması gerektiği hususunda görüş talep edilmektedir.

Vergi Usul Kanunu Yönünden

Şirket tarafından, 31/12/2023 tarihli bilançoların düzeltilmesi neticesinde oluşan öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farklarının herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi halinde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tâbi tutulacaktır.

Diğer taraftan, öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilecek veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilecek, bu işlemler kâr dağıtımı sayılmayacaktır.

Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden

Şirket tarafından öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farklarının herhangi bir suretle işletmeden çekilmesi halinde, işletmeden çekilen bu tutarların öncelikle kurumlar vergisine; vergi sonrası ortaklara dağıtılan kazancın ise ortağın hukuki durumuna göre kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisine tabi tutulması gerekmektedir.

Ayrıca, işletmeden çekilen tutarların brüt olarak dikkate alınması ve bu tutar üzerinden vergisel yükümlülükler düşüldükten sonra kalan tutarın net olarak ortaklara ödenmesi gerekmektedir.

Öte yandan, ortaklara net ödeme yapılması halinde ise, ortakların hukuki durumuna göre vergisel yükümlülükler dikkate alınarak net olarak ödenen tutarların brütleştirilmesi ve brüt tutar üzerinden vergisel yükümlülüklerin hesaplanması gerekeceği tabiidir.

Enflasyon Düzeltmesinde Düzeltmeye Esas Alınacak Tarih Hakkında (27.05.2024 Tarih ve 696025 Sayılı Özelge)

Yurtiçinde ve yurtdışında her türlü gayrimenkul alım, satım, kiralama ve gayrimenkul projeleri geliştirme faaliyetinde bulunduğunuz, bu kapsamda 2013 yılında … ile gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi imzalayarak gayrimenkul alımı yaptığınız, sözleşme kapsamında 2013/Şubat döneminden itibaren … 'ye avans ödemeleri yaparak söz konusu tutarları "Verilen Avanslar" hesabında izlendiği, gayrimenkulü 2016/Aralıkta tamamlanması ile birlikte fabrika olarak aktifinize aldıktan sonra 2017/Ağustos döneminde leasing firması ile yapılan sat-kirala-geri al sözleşmesi kapsamında finansal kiralamaya konu edildiği ve 2021/Mayısta sözleşmenin sona ermesi ile birlikte ilgili gayrimenkulü geri alındığı, ayrıca 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin (1/j) fıkrası/bendi gereği gayrimenkule ait amortismanların itfası sonrası kalan 10 Milyon TL'yi 31/12/2023 tarihli düzeltme öncesi bilançonuzda, "549- Özel Fonlar" hesabında izlediğiniz belirtilerek;- Aktifinizde yer alan fabrikanın enflasyon düzeltmesine tabi tutulmasında düzeltmeye esas tarih olarak hangi tarihi esas alacağınız,- 5520 sayılı Kanun’un 5. maddesinin (1/j) fıkrası/bendi kapsamında amortismanların itfası sonrası "549- Özel Fonlar" hesabında izlemeye devam ettiğiniz tutarı enflasyon düzeltmesine tabi tutup tutmayacağınız konularında görüş talep edilmektedir.

Sat-kirala-geri al yöntemiyle finansal kiralama şirketine devredilen ve daha sonra kira süresinin sonunda tekrar aktifinize giren söz konusu fabrika binasının, 2023 hesap dönemi sonu itibariyle enflasyon düzeltmesine tabi tutulmasında, düzeltmeye esas tarih olarak, fabrika binasının sat kirala-geri al sözleşmesi kapsamında kiralama işleminin deftere kayıt tarihi (213 sayılı Kanunun mükerrer 290. maddesi kapsamında kullanma hakkının "260- Haklar" hesabına kayıt edildiği tarih) dikkate alınacaktır.

5520 sayılı Kanun’un 5. maddesinin (1/j) bendi uyarınca bilançonun pasifinde oluşturulan fon hesabının, 555 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 16. maddesinin (1) numaralı fıkrasında da belirtildiği üzere, enflasyon düzeltmesine tabi tutulması ve bilançoda düzeltilmiş değeriyle yer alması gerekmektedir.

Sermaye Düzeltmesinden Kaynaklı Olumsuz Farkların Geçmiş Yıl Karından Mahsubu Hakkında (30.04.2025 Tarih ve 40032 Sayılı Özelge)

Şirketin 31/12/2023 tarihli bilançosunda yer alan parasal olmayan kıymetlerin enflasyon düzeltmesine tabi tutulduğu, bu düzeltme sonucunda sermaye düzeltmesi olumsuz farklarının oluştuğu belirtilerek, söz konusu sermaye düzeltmesi olumsuz farklarının enflasyon düzeltmesinden kaynaklı geçmiş yıl karları hesabından mahsup edilip edilemeyeceği hususunda görüş talep edilmektedir.

Enflasyon düzeltmesi sonucunda oluşan geçmiş yıl karlarının, sermaye düzeltmesi olumsuz farkı ile mahsup edilebilmesini engelleyici bir hüküm bulunmamaktadır. Bu itibarla, şirketin 31/12/2023 tarihli düzeltilmiş bilançosunda bulunan geçmiş yıllar karının sermaye düzeltmesi olumsuz farkları ile mahsup edebilmesi mümkün bulunmaktadır.

Şirket Aktifindeki Hisse Senetlerinin Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulması Hakkında (30.06.2024 Tarih ve 304140 Sayılı Özelge)

Şirketin 31/12/2023 tarihli bilançosunda mevcut bulunan borsada işlem gören hisse senetlerinin takip edildiği "110-Hisse Senetleri" hesabı ile özel kesim tahvil, senet ve bonolarının takip edildiği "111-Özel Kesim Tahvil, Senet ve Bonoları" hesabına enflasyon düzeltmesi yapılıp yapılamayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

Geçici olarak elde tutulan Türk Lirası cinsinden hisse senetlerinin izlendiği "110- Hisse Senetleri" hesabının, 213 sayılı Kanun’un mükerrer 298. maddesinin (A) fıkrası uygulamasında "parasal olmayan kıymet" olarak kabul edilmesi ve 2023 hesap dönemi sonu ile izleyen dönem sonlarına ilişkin enflasyon düzeltmelerinde, düzeltmeye tabi tutulması gerekmektedir.

"111-Özel Kesim Tahvil Senet ve Bonoları" hesabında takip ettiğiniz Türk Lirası cinsinden özel sektörün çıkartmış bulunduğu tahvil, senet ve bonoların ise, anılan fıkra uygulamasında "parasal kıymet" olarak kabul edilmesi ve 2023 hesap dönemi sonu ile izleyen dönem sonlarına ilişkin enflasyon düzeltmelerinde, düzeltmeye tabi tutulmaması gerekmekle birlikte, söz konusu iktisadi kıymetlerin 213 sayılı Kanunun 279. maddesi kapsamında alış bedeli ile değerlenmeleri durumunda, değerlendikleri tarihten itibaren parasal olmayan kıymet olarak kabul edilerek, enflasyon düzeltmesine tabi tutulması icap etmektedir.

Tasarruf Finansman Şirketinde Reeskont Uygulaması Hakkında (20.11.2024 Tarih ve 1669312 Sayılı Özelge)

6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında faaliyet gösteren bir finansal kuruluş olunduğu, faaliyet konusunu oluşturulan tasarruf finansman sistemi ile müşterilerinin bir kısmının tasarruf sağlarken diğer bir kısmının finansman elde edildiği, bu kapsamda söz konusu işlemlerin organizasyonunu ve tasarruf havuzunda biriken fonun yönetimi gerçekleşmesi bahisle sisteme giren müşterilerin, şirkete ödeyeceği organizasyon ücretinin taksitlendirilmesi halinde, sonraki takvim yılına sarkan taksit tutarlarına, tasarruf döneminde, müşterilerden alınarak fon havuzuna aktarılan ve "300- Tasarruf Fon Havuzundan Kısa Vadeli Borçlar" hesabında takip edilen bakiyelere,- Yapılan tahsisat sonrasında, vadeleri gözüken ve "124- Tasarruf Finansman Alacakları" hesabında takip edilen bakiyelere 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 281 ve 285. maddeleri kapsamında reeskont uygulanıp uygulanmayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

6802 Sayılı Gider Vergileri Kanunu Yönünden

Şirketin, 6802 sayılı Kanun uygulaması bakımından banker kapsamında BSMV mükellefi olup, 6361 sayılı Kanun uyarınca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulundan alınan faaliyet izni ile yapılan tasarruf finansman faaliyeti dolayısıyla elde edilen organizasyon ücret gelirleri BSMV'ye tabi bulunmaktadır.

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu Yönünden

6802 sayılı Kanun uygulaması bakımından banker kapsamında BSMV mükellefi olunduğundan, 6361 sayılı Kanun uyarınca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulundan alınan faaliyet izni ile yapılan tasarruf finansman faaliyeti kapsamında elde edilen organizasyon ücreti alacaklarından, sonraki takvim yıllarına sarkan bakiyeleri, senede bağlı olsun veya olmasın, 213 sayılı Kanun’un 281. maddesi kapsamında dönem sonlarında reeskont işlemine tabi tutulması gerekmektedir.

Ancak, tasarruf finansman sözleşmesi kapsamında müşterilerden alınarak fon havuzuna aktarılan bakiyeler ile yapılan tahsisat sonrası vadeleri devam eden bakiyeler, yukarıda belirtilen mahiyette bir alacak/borç olmadığından dönem sonlarında reeskont işlemine tabi tutulması mümkün bulunmamaktadır.

5/1-f Kapsamında Olan İstisna Kazancın Enflasyon Düzeltmesi Karşısındaki Durumu Hakkında (05.05.2025 Tarih ve 559267 Sayılı Özelge)

Şirketin her türlü gayrimenkul alım, satım, kiralama ve gayrimenkul projeleri geliştirme faaliyetinde bulunduğunu, … Bankasına olan borçlar nedeniyle adı geçen banka ile kredi borçların vefa hakkı ve banka alacaklarının tahsil ve tasfiyesi hususunda .../.../…. tarihli protokol imzalandığı,- İlgili protokol kapsamında aktifte kayıtlı gayrimenkullerin … Bankasına …/.../…. ve .../.../…. tarihli satış faturaları ile faturalandırıldığı, bankaya devri yapılan gayrimenkullerin borçların tasfiyesinde kullanılan kısmına isabet kazancın tamamının 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi doğrultusunda kurumlar vergisinden istisna olduğunu, istisna kazanca tekabül eden … TL'yi "549- Özel Fonlar" hesabında izlendiği belirterek, fona aldığınız söz konusu tutarı enflasyon düzeltmesine tabi tutulup tutulmayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uygulamasında, kazancın belli bir süreyle özel bir fon hesabında tutulması şartı bulunmadığından, bahsi geçen istisna tutarının özel fon hesabına alınması söz konusu olmayacaktır.

Vergi Usul Kanunu Yönünden

5520 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uygulamasında bahsi geçen istisna tutarının özel bir fon hesabına alınması söz konusu olmayacağından, şirketinizce bu istisnanın özel fon hesabında takip edilen tutarının enflasyon düzeltmesine tabi tutulması mümkün bulunmamaktadır.

Gelecek Aylar/Yıllara Ait Gelirler Hesabına Ait Düzeltme Farklarının Beyanı Hakkında (02.05.2025 Tarih ve 554230 Sayılı Özelge)

31/12/2023 tarihli bilançonun enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucu "380-Gelecek Aylara Ait Gelirler" ve "480-Gelecek Yıllara Ait gelirler" hesaplarında oluşan düzeltme farklarını 2024 hesap dönemi kurum kazancın tespitinde gelir olarak dikkate alıp alınmayacağı ile söz konusu farkları 2024 hesap dönemi beyannamesinin "Diğer İndirim" satırında gösterilip gösterilmeyeceği hususunda görüş talep edilmektedir.

Gelecek bir hesap dönemine ait olarak peşin tahsil olunan gelirlerin izlendiği "380 Gelecek Aylara Ait Gelirler" ve "480-Gelecek Yıllara Ait Gelirler" hesaplarının, esas itibariyle, enflasyon düzeltmesi uygulamasında "parasal olmayan kıymet" olarak kabul edilmesi ve düzeltmeye tabi tutulması gerekmektedir.

Ayrıca, enflasyon düzeltme farkı ihtiva eden 480 No.lu hesabın, 380 No.lu Hesaba aktarımının, enflasyon düzeltme farkı da dikkate alınarak (alt hesapta izlenecek şekilde) yapılmasının yanı sıra, enflasyon düzeltme farkı ihtiva eden 380 No.lu hesaptan ilgili gelir hesabına aktarımların da enflasyon düzeltmesi farkı dahil tutar üzerinden yapılması icap etmektedir.

Öte yandan, parasal olmayan kıymet mahiyetindeki söz konusu hesapların enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucu oluşan farklardan 2023 hesap döneminden kaynaklanan kısmının, gelir olarak dikkate alınmaması, beyannamede "Diğer İndirimler" kısmında gösterilmesi gerekmektedir.

Gelir Vergisi Mükelleflerince Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları Hesabında Takip Edilen Tutarın Başka Bir Hesaba Nakledilmesi veya İşletmeden Çekilmesi Hakkında (07.05.2025 Tarih ve 105-57727 Sayılı Özelge)

Bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefi olunduğu, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun geçici 33 üncü maddesi uyarınca 31/12/2023 tarihli bilançoda bulunan sermayeyi enflasyon düzeltmesine tabi tutulduğu ve düzeltme sonucu ortaya çıkan enflasyon farkını "502- Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları" hesabında takip edildiği bahisle, düzeltme farklarının izlendiği adı geçen hesapta bulunan tutarın başka bir hesaba nakledilmesinin veya işletmeden çekilmesinin mümkün olup olmadığı, bu kapsamda vergiye tabi tutulup tutulamayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

Enflasyon düzeltmesi neticesinde ortaya çıkan öz sermaye kalemlerine ait enflasyon fark hesabı ancak, yine düzeltme neticesinde oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilmek suretiyle veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilmek suretiyle kapatılabilir. Bunun dışında, anılan hesabın herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi halinde, söz konusu işlemlerin yapıldığı dönemin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tabi tutulacaktır.

Bu itibarla, 31/12/2023 tarihli bilançonuzu enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucunda ortaya çıkan öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farklarını (sermaye düzeltmesi olumlu farklarını) herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi durumunda, nakledilen veya çekilen tutarların, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tâbi tutulması gerekmektedir.

Serbest Meslek Erbabının E-Fatura Uygulamasına Geçme Zorunluluğu Hakkında (27.06.2025 Tarih ve 798105 Sayılı Özelge)

Serbest meslek kazancı yönünden mükellefiyetin bulunduğu, hizmet satışlarının dolayısıyla e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlendiği, e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlenmesine rağmen e-Fatura uygulamasına geçme zorunluluğunun bulunup bulunmadığı hususunda görüş talep edilmektedir.

E-Fatura Uygulamasına kayıtlı olunması, e-Fatura Uygulamasına kayıtlı mükelleflerin birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenlenecek faturaların e-Fatura olarak düzenlenmesi ve alınması yükümlülüğü getirmektedir. Serbest meslek faaliyeti nedeniyle fatura düzenleme yükümlülüğü bulunmadığı ve bu faaliyet için e- Serbest Meslek Makbuzu düzenlenmesi gerektiğinden, e-Fatura Uygulamasına geçme zorunluluğu bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olunması nedeniyle tarafa düzenlenecek faturaların; e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olan mükellefler tarafından e-Arşiv fatura, e-Fatura Uygulamasına kayıtlı olmayan mükellefler tarafından ise 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin "IV.2.4.3. e-Arşiv Fatura Olarak Düzenlenme Zorunluluğu Getirilen Diğer Faturalar" başlıklı bölümünde yer alan açıklamalar da dikkate alınarak kâğıt ya da e-Arşiv fatura olarak düzenlenmesi gerektiği tabiidir.

DAMGA VERGİSİ KANUNU İLE İLGİLİ ÖZELGELER

Gemi Yönetim Anlaşması’nın Döviz Kazandırıcı Faaliyet Kapsamında Değerlendirilip Değerlendirilemeyeceği Hakkında (12.08.2024 Tarih ve 1082064 Sayılı Özelge)

Şirketin deniz taşımacılığı, komisyonculuğu ve brokerliği ile iştigal ettiği, yurt dışında bulunan şirket ile Türkiye'de ve uluslararası sularda yapılacak olan hizmetler ile ilgili gemi yönetim hizmetine ilişkin imzalanan .../.../... tarihli "… Yönetim Anlaşması" başlıklı sözleşmenin döviz kazandırıcı faaliyetler kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususunda görüş talep edilmektedir.

Döviz kazandırıcı faaliyetlere yönelik istisna uygulanabilmesi için yapılan faaliyetin kanunda tanımlanmış bir faaliyet olması, faaliyet nedeniyle Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü tarafından şirket adına düzenlenmiş vergi, resim, harç istisnası belgesinin ibraz edilmesi gerektiği, belge konusu işe ilişkin işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtlara belgenin geçerlilik süresi içerisinde, belgede yer alan tutarla sınırlı olmak kaydıyla damga vergisi istisnası uygulanacağı hususları dikkate alındığında, belirtilen hususları taşımayan başvurunuza konu sözleşmenin 488 sayılı Kanunun ek 2. maddesi kapsamında değerlendirilmesi ve damga vergisi istisnasından yararlandırılması mümkün değildir.

7269 Sayılı Kanun Uygulamasında Damga Vergisi Hakkında (25.09.2024 Tarih ve 548257 Sayılı Özelge)

… Valiliği Tarım İl Müdürlüğü tarafından ihale edilen ve firmanız uhdesinde kalan "… işine ait hakediş ödemelerinin 7269 sayılı Kanunun 42. maddesi kapsamında damga vergisinden istisna olup olmadığı hususunda görüş talep edilmektedir.

Tarım İl Müdürlüğü tarafından yapılan ihaleye konu "… işinin 7269 sayılı Kanunun 42. maddesi kapsamında taşınmazların inşasına ilişkin olduğunun bu Kanunu uygulamaya yetkili kurumdan alınacak bir yazıyla tevsiki halinde, bu işe ilişkin hakediş ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtların damga vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Araç Rehin Sözleşmesinin 6750 Sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Kapsamında Değerlendirilmesi Hakkında (12.08.2024 Tarih ve 1082031Sayılı Özelge)

Şirket faaliyeti konularından birinin motosiklet üretimi ile satış, pazarlama ve servis hizmetlerinin sunulması ile ilgili olduğu, motosiklet satışlarının bir kısmının senetli olarak yapıldığı, yapılan bir motosiklet satışı kapsamında Şirket (Rehin Alan) ile … (Rehin Veren) arasında ... Noterliğinde .../.../... tarihli ve … yevmiye numaralı "Araç Rehin Sözleşmesi" düzenlendiği, söz konusu Araç Rehin Sözleşmesinin 6750 sayılı Kanun kapsamında damga vergisi ve harçtan istisna olup olmadığı hususunda görüş talep edilmektedir.

… A.Ş. tarafından senetli olarak satılan motosikletler üzerine rehin konulması amacıyla noterde düzenlenen araç rehin sözleşmelerinin, 6750 sayılı Kanunun 5. maddesinde sayılan taşınır varlık ve haklara ilişkin olması ve TARES'e tescil edilmesi durumunda, anılan Kanunun 19. maddesi kapsamında damga vergisi ve harçtan istisna tutulması, aksi takdirde söz konusu sözleşmelerden damga vergisi ve harç aranılması gerekmektedir.

Belediye Başkanlığı Meclis Kararı Gereğince İşletmecilere İndirimli Yolcu Sübvanse Bedeli Ödenmesinde Damga Vergisi Hakkında (12.08.2024 Tarih ve 97940 Sayılı Özelge)

Kooperatifin … Üniversitesi … Kampüs Yerleşkesi ile Şehir Merkezi - Kredi Yurtlar Kurumu hattında yolcu taşıma hizmeti verdiği, …/.../... tarihli … Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı … yılı Mart ayı 1. birleşiminde Belediye Meclisi tarafından alınan karar ile Belediye Başkanlığı tarafından Kooperatife öğrenci biniş başına … TL gelir desteği ödendiği, Belediye Başkanlığı tarafından Kooperatife ödenen gelir desteğinden damga vergisi kesildiği belirtilerek, söz konusu gelir desteği ödemelerinden damga vergisi kesintisi yapılıp yapılamayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

… Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Kooperatife öğrenci biniş başına yapılan … TL'lik gelir desteğinin, resmi dairelerin mal ve hizmet alımına ilişkin bir ödeme kapsamında olmaması halinde damga vergisinin konusuna girmeyen söz konusu ödemelere ilişkin düzenlenen kağıtların damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

Diğer taraftan, söz konusu ödemelerin resmi dairelerin mal ve hizmet alımına ilişkin ödeme olması halinde, bu ödemeler nedeniyle düzenlenen kağıtların Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/1-a fıkrası uyarınca damga vergisine tabi olacağı tabiidir.

Damga Vergisi Hakkında (06.03.2023 Tarih ve 51112 Sayılı Özelge)

Şirketin Rusya'dan Türkiye'ye turist getirme faaliyetinde bulunan seyahat acentesi olduğu, şirket tarafından getirilecek turistlerin konaklama, transfer ve ulaşım gibi hizmetler için muhtelif firmalarla kontenjan (tahsis) sözleşmeleri yaptığı, bu bağlamda şirket ile … arasında … tarihinde "Garantili Koltuk (Hard-Block Seat) Satış Sözleşmesi düzenlendiği, sözleşme kapsamında sözleşmenin ekinde belirtilen uçuşların, belirlenen sayıda ve sınıfta koltuğun, belirlenen ücretlerle … tarafından temin edildiği, şirket tarafından da bu koltukların belirlenen şartlarla satın alınması konusunda anlaşmaya varıldığı, ancak sözleşmenin yürürlüğünün Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün ve diğer havacılık otoritelerinin izin ve onaylarının alınmasına bağlı olduğu, izin ve onayın alınmaması halinde sözleşmenin taraflar açısından bir hüküm doğurmayacağı, sözleşmede şirket tarafından iki adet … EUR olmak üzere toplam … EUR teminat verileceği ifadelerine yer verildiğinden bahisle, kontenjan sözleşmelerinin, 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/B-3 fıkrasına göre maktu damga vergisine tabi tutulduğundan, söz konusu sözleşmenin maktu damga vergisine tabi tutulup tutulmayacağı, sözleşmenin nispi damga vergisine tabi olması halinde, sözleşmede yer alan teminat tutarının sözleşmeye ait damga vergisi hesaplamalarında dikkate alınıp alınmayacağı, sözleşme ekinde yer alan uçuş programının gerçekleşip gerçekleşmeyeceğinin kesin olmaması nedeniyle, sözleşme ekinde belirtilen uçuş programına göre hesaplanacak tutarın damga vergisi matrahının tespitinde dikkate alınıp alınmayacağı hususlarında görüş talep edilmektedir.

… ile şirket arasında düzenlenen "Garantili Koltuk (Hard-Block Seat) Satış Sözleşmesi’nin, 488 sayılı Kanuna eki (1) sayılı listenin I/B-3 fıkrası kapsamında kontenjan sözleşmesi olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmayıp, sözleşmede yer alan toplam teminat bedeli ile sözleşmenin ekinde yer alan uçuş listesine göre hesaplanacak toplam biletleme bedelinin karşılaştırılması sonucunda, en yüksek vergi alınması gereken tutar üzerinden nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Damga Vergisi Hakkında (12.08.2024 Tarih ve 1082044 Sayılı Özelge)

2023 yılında şirket çalışanlarına gelir vergisi istisna tutarını aşmayacak tutarda yemek kartı verileceği belirtilerek, yemek kartına yüklenen tutarların ücret bordrolarında gösterilmesi aşamasında damga vergisi kesilip kesilmeyeceği hususunda görüş talep edilmektedir.

Gelir Vergisi Kanunu Yönünden

Şirket tarafından işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyerek personele yemek kartı karşılığı yapılan yemek bedeli ödemesinin, fiilen çalışılan günlere ait olması ve bir günlük tutarının 51 TL'yi (323 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 1/1/2023 tarihinden itibaren 110 TL'yi) aşmaması kaydıyla, Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendi uyarınca gelir vergisi istisnası kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak, personele yapılan ve bir günlük tutarı 51 TL'yi (323 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 1/1/2023 tarihinden itibaren 110 TL'yi) aşan yemek bedeli ödemelerinin, bu tutarı aşan kısmının istisna kapsamında olmadığı tabiidir.

Damga Vergsi Kanunu Yönünden

İşyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyip şirket personelinin yemek ihtiyacının karşılanması amacıyla yemek kartlarına yüklenen bedelleri ihtiva eden ücretin ödenmesine ilişkin kağıtların, Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendi uyarınca gelir vergisinden istisna edilen kısmının damga vergisinden de istisna tutulması, istisna edilen tutarı aşan kısmının ise 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrasına göre nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir

Deniz Dibi Tarama ve Dökü İşleri Sözleşmesinin Damga Vergisinden İstisna Olup Olmayacağı Hakkında (03.02.2025 Tarih ve 169751 Sayılı Özelge)

Şirketin Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı yüzer havuz marifetiyle gemilere tamir, bakım ve onarım hizmeti verdiği, mevcut yüzer havuzun yerine daha büyük kapasiteli bir yüzer havuz alımının yapılacağı, söz konusu havuzun da Türk Uluslararası Gemi Siciline kaydedileceği, yeni havuz alımının yapılması maksadıyla, satın alınacak olan yüzer havuzun tersanenizde yerleştirileceği alana ilişkin deniz dibi tarama hizmeti alımının yapılacağı ve söz konusu deniz dibi taraması işinin, havuzun yerleştirileceği alanın havuz yerleşimine uygun hale getirilmesi amacıyla yapılan deniz derinliği seviyesinin artırılması ve deniz dibinin temizlenmesi işinden oluştuğu, bahse konu işler dolayısıyla ortaya çıkacak olan masrafların yüzer havuzun maliyet bedeline dahil edileceği, söz konusu yüzer havuzun aktifleştirilecek toplam bedelinin içerisine dahil edilecek olan deniz dibi tarama hizmeti alımına ilişkin Şirket ile … arasında … tarihinde düzenlenen "…" nin 4490 sayılı Kanunun 12. maddesi ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (2) sayılı tablonun "IV. Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar" bölümünün (49) numaralı fıkrası kapsamında damga vergisinden istisna olup olmadığı hususunda görüş talep edilmektedir.

Şirket ile … arasında düzenlenen … tarihli sözleşmeye konu işin, her türlü gemi, yat ve diğer su araçlarının alım, satımı, inşası, yenileme ve dönüşümü ile bakım ve onarımına ilişkin olmayıp, Park Tersanesinin tarama alanlarında deniz dibi derinliğinin artırılması ve deniz dibinin temizlenmesi işi olduğu dikkate alındığında, söz konusu sözleşmeye 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun IV/49 fıkrası ve 4490 sayılı Kanunun 12. maddesi kapsamında değerlendirilmesi ve damga vergisi istisnası uygulanması mümkün değildir.

Derneğin Damga Vergisi Muafiyeti Hakkında (12.08.2024 Tarih ve 34506 Sayılı Özelge)

2022 yılı Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı kapsamında … Kalkınma Ajansı ile Dernek arasında imzalanan "… Destek Sözleşmesi’ne ilişkin olarak damga vergisinden muaf olup olmadığınıza dair görüş talep edilmektedir.

5449 sayılı Kanunun 26. maddesi kapsamında düzenleyeceği kağıtlar ile ilgili olarak damga vergisi muafiyeti bulunan … Kalkınma Ajansı ile Dernek arasında düzenlenen sözleşmenin Damga Vergisi Kanununun I/A-1 fıkrası uyarınca damga vergisine tabi tutulması ve söz konusu damga vergisinin muafiyeti bulunmayan Dernek tarafından ödenmesi gerekmektedir.

Gemi Adamlarına Verilen Nakdi İaşe Bedelinin Damga Vergisi Hakkında (30.10.2024 Tarih ve 1525222 Sayılı Özelge)

854 sayılı Deniz İş Kanunu’nun 35. maddesine dayanılarak düzenlenen Gemi Adamlarının İkamet Yerleri, Sağlık ve İaşelerine Dair Yönetmeliğin 7 ve 8. maddelerine göre gemi çalışanlarına verilecek nakdi iaşe bedelinin net olarak belirlendiği belirtilerek gelir vergisi ve damga vergisinin iaşe bedelinin net tutarı üzerinden mi yoksa brüt tutarı üzerinden mi kesinti suretiyle tahsil edileceği hususunda görüş talep edilmektedir.

Gemi adamlarına verilecek günlük nakdi yemek bedelinin, işverenler tarafından işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi ve ödemenin fiilen çalışılan günlere ilişkin olması halinde, bu ödemenin Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendi uyarınca belirlenen kısmına (2024 yılı için 170 TL) gelir vergisi ve damga vergisi istinası uygulanması mümkündür.

Ancak, işyerinde yemek verilmesi halinde, ilave olarak verilen nakit iaşe ödemelerinin gelir vergisinden istisna edilmesi mümkün olmayıp, bu ödemelerin ücret kapsamında değerlendirilerek Gelir Vergisi Kanunu’nun ücret hükümlerine göre vergilendirilmesi ve 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrasına göre nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Diğer taraftan, istisna kapsamına girmeyen yemek bedeli ödemelerinin net olarak belirlenmesi durumunda, bu ödemelerin vergilendirilmesinde bu tutarların brüte iblağ edilmesi gerektiği tabiidir.

Hafif Çelik Prefabrik Bina Yapılması İşine İlişkin Olarak Alınan İhale Kararının ve Düzenlenen Sözleşmenin 7269 Sayılı Kanun Kapsamında Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı Hakkında (01.10.2024 Tarih ve 560491 Sayılı Özelge)

… Tarım İl Müdürlüğü tarafından ihale edilen … ihale kayıt numaralı "…"nin şirket uhdesinde kaldığı belirtilerek, söz konusu iş ile ilgili olarak düzenlenen sözleşmenin ve alınan ihale kararının 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunun 42. maddesine göre damga vergisinden istisna olup olmadığı hususunda görüş talep edilmektedir.

… Tarım İl Müdürlüğü tarafından yapılan ihaleye konu "…"nin, 7269 sayılı Kanunun 42. maddesi kapsamında taşınmazların inşasına ilişkin olduğunun bu Kanunu uygulamaya yetkili kurumdan alınacak bir yazıyla tevsiki halinde, yazınız konusu kağıtlara anılan Kanunun 42. maddesi uyarınca damga vergisi istisnası uygulanması mümkün bulunmaktadır.

Hakediş Ödemeleri Nedeniyle Düzenlenen Kağıtların 222 Sayılı Kanun Kapsamında Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı Hakkında (08.10.2024 Tarih ve 1390559 Sayılı Özelge)

… İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün … kayıt numaralı "…Taşıma İşi" ihalesi kapsamında adı geçen idare ile şirket arasında .../.../... tarihinde sözleşme imzalandığı, söz konusu ihaleye ait şirketinize yapılan hakediş ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtların 222 sayılı Kanun kapsamında damga vergisinden istisna olup olmadığı hususunda Defterdarlığımızdan görüş talep edilmektedir.

222 sayılı Kanun kapsamında yürütülen taşımalı ilköğretim uygulaması çerçevesinde ilköğretim okullarındaki öğrencilerin taşıma merkezi ilköğretim okullarına günü birlik taşınması işine ilişkin olarak yapılan hakediş ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtların 2022/1 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu İç Genelgesinde yapılan açıklamalar çerçevesinde damga vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır.

İl Özel İdaresi İktisadi İşletmesinin Mal ve Hizmet Alımında Hakediş Ödemelerinde Damga Vergisi ve KDV Tevfikatı Yapılıp Yapılmayacağı Hakkında (12.08.2024 Tarih ve 15235 Sayılı Özelge)

İl Özel İdaresi bünyesinde kurulan sosyal tesis işletmenin; mal ve hizmet alımı ile yapım işlerinde yaptığı ödemelere ilişkin düzenlenen kağıtlardan damga vergisi kesmek zorunda olup olmadığı, kiralama işlemi yaptığında sözleşme ve hakediş ödemelerinde damga vergisi kesintisi yapılıp yapılmayacağı, mal ve hizmet satışında damga vergisinden muaf olup olmayacağı, mal ve hizmet alımı ve yapım işleri yaptırıldığında hakediş ödemelerinden KDV tevkifatı olan işlerde KDV tevkifatı yapılıp 2 No.lu KDV beyannamesi ile bildirimde bulunmak zorunda olup olmayacağı hususlarında görüş talep edilmektedir.

Damga Vergisi Kanunu Yönünden

İşletmenin, İl Özel İdaresi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğünden ayrı bir tüzel kişiliğinin bulunmaması ya da iktisadilik vasfını taşımaması halinde, Damga Vergisi Kanunu’nun 8. maddesine göre "resmi daire" olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bu kapsamda;

a) İşletme ile sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunmayan mükellefler arasında imzalanan kağıtlara ait damga vergilerinin, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na göre kişi konumunda bulunan yüklenici firmalardan tahsil edilerek işletme tarafından; işletme ile sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunan mükellefler arasında düzenlenen sözleşmeye ilişkin damga vergisinin taraflardan herhangi birince 488 sayılı Kanunun 22. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca, kağıtların düzenlendiği tarihi takip eden ayın 26. günü akşamına kadar sürekli damga vergisi mükellefiyeti yönünden bağlı bulunulan vergi dairesine (0040 vergi türü koduyla) damga vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi ve aynı süre içerisinde ödenmesi,

b) İşletmenizin mal ve hizmet alımlarına ilişkin olarak yapmış olduğu ödemeler (hakediş, avans, vb.) nedeniyle düzenlenen kağıtların 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/I-a fıkrası kapsamında nispi damga vergisine tabi tutulması ve verginin ödemenin yapılması sırasında kesinti suretiyle tahsil edilerek, 488 sayılı Kanunun 23. maddesi uyarınca, kağıtların düzenlendiği tarihi takip eden ayın 26. günü akşamına kadar muhtasar beyanname ile bildirilmesi ve aynı süre içerisinde ödenmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, işletme ile 488 sayılı Kanunun 8ç maddesine göre resmi daire sayılan kurum ve kuruluşlar arasında düzenlenen kağıtlardan Kanuna ekli (2) sayılı tablonun I/A-1 fıkrası gereği damga vergisi aranmayacaktır.

Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden

KDV mükellefiyeti bulunan, aynı zamanda belirlenmiş alıcılar kapsamında yer alan iktisadi işletmenin yapmış olduğu mal ve hizmet alımlarında KDV Genel Uygulama Tebliğinin (I/C2.1.) bölümünde yer alan açıklamalar uyarınca KDV tevkifatı yapılması ve tevkif edilen tutarların ise 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir.

Kalkınma Ajansı ile YTB Sahibi Mükellef Arasında Düzenlenen Destek Sözleşmesinin Damga Vergisi Hakkında (17.05.2023 Tarih ve 13546 Sayılı Özelge)

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına sunulan proje dahilinde bölgesel teşvik belgesi almaya hak kazanıldığı ve adına … belge numaralı yatırım teşvik belgesinin düzenlendiği, teşvik belgesi kapsamındaki makinelerin temini için kullandırılacak finansmanın kar payı giderlerinin karşılanmasına yönelik olarak … ile … numaralı geri ödemeli destek sözleşmesi imzaladığınız belirtilerek, söz konusu sözleşmenin Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun IV/43 numaralı fıkrası kapsamında damga vergisinden istisna edilip edilmeyeceği hususunda görüş talep edilmektedir.

… Yılı Sektörel Yenilikçilik ve İstihdam Finansman Desteği Programı kapsamında desteklenen projeye yönelik … tarafından sağlanacak kâr payı desteği için düzenlendiği anlaşılan … numaralı geri ödemeli destek sözleşmesi, 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun IV/43 fıkrası uyarınca damga vergisinden istisna edilecek kağıtlar arasında yer almadığından, bahse konu destek sözleşmesinin damga vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Bu itibarla, bahse konu sözleşmenin Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 fıkrası uyarınca damga vergisine tabi tutulması, anılan ajansın 5449 sayılı Kanunun 262. maddesinde belirtilen işlemlerinde düzenlenen kağıtlar yönünden damga vergisinden muaf olmasından dolayı söz konusu sözleşmeden doğan damga vergisinin tamamının damga vergisi muafiyeti bulunmayan kişi konumundaki şirket tarafından ödenmesi gerekmektedir.3

Kira Sözleşmesine İstinaden Düzenlenen Ek Protokolün Damga Vergisi Matrahı Hakkında (03.02.2023 Tarih ve 168463 Sayılı Özelge)

Şirket ile … arasında … tarihinde bir yıl süreli kira sözleşmesi imzalandığı, aylık kira bedelinin … TL+KDV olarak belirlendiği, her yıl kira bedeline TÜİK tarafından belirlenen TÜFE'nin yıllık ortalaması oranında kira artışı uygulanacağı, kira sözleşmesine ait damga vergisinin yasal süresinde ödendiği, sonraki yıllara göre düzenlenen ek protokollerin de damga vergilerinin yasal süresinde ödendiği, … tarihinde imzalanan ek protokol ile … dönemi için belirlenen aylık … TL kira bedelinin … tarihinden itibaren TÜFE'nin on iki aylık ortalamalarına göre değişim oranı uygulanması suretiyle yeniden artırıldığı belirtilerek, söz konusu ek protokolün kira bedeli olan tutar üzerine eklenecek artış tutarı üzerinden mi yoksa süre uzatımı üzerinden mi damga vergisine tabi tutulacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

… tarihinde düzenlenen asıl kira sözleşmesinin 1 yıl süreli olduğu, sözleşmede her yıl düzenlenen protokollerle kira süresinin bir yıl uzatılacağının belirtildiği hususu dikkate alındığında, kira sözleşmesinin süresinin uzatılmasına ilişkin olarak … tarihinde düzenlenen ek protokolün, uzatılan süre ve belirlenen aylık kira bedeline göre bulunacak tutar üzerinden Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-2 fıkrasına göre nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Kontenjan Sözleşmeleri ile İlgili Düzenlenen Ek Protokollerin Damga Vergisi Hakkında (04.10.2024 Tarih ve 285110 Sayılı Özelge)

Yurt dışında anlaşmalı olunan tur operatörlerinin Türkiye'ye gönderdiği müşterilere Türkiye'de konaklama, transfer ve tur hizmetleri sunulduğu, sezon başlamadan önce otellerle müşterilerin konaklaması hususunda kontenjan sözleşmeleri imzaladığı, sezon başında ise o günün değişen ya da gelişen şartlarına göre ana kontenjan sözleşmelerine ek olarak kontenjan sözleşmesi veya protokoller düzenlendiği belirtilerek, daha önce düzenlenen kontenjan sözleşmelerine ek olarak düzenlenen ek protokolün damga vergisine tabi olup olmadığı hususunda görüş talep edilmektedir.

Firma ile … arasında düzenlenen … tarihli kontenjan sözleşmesine ek olarak kontenjana ilişkin hükümlere yer verilmek suretiyle düzenlendiği anlaşılan … tarihli "Ek protokol" başlıklı kâğıdın, mahiyeti itibarıyla kontenjan sözleşmesi olarak 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/B-3 fıkrasına göre maktu damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Lisans Sözleşmesi Başlıklı Kâğıda Uygulanacak Damga Vergisi Oranı Hakkında (05.02.2025 Tarih ve 74330 Sayılı Özelge)

Genel Müdürlüğü ile lisans sahibi … Yapımcılık ve Dağıtımcılık arasında kanallarınızda yayınlanmak üzere yerli ve yabancı firma yapımlarının lisans haklarının belirli süreliğine Genel Müdürlüğünüze lisanslanmasına dair 22/7/2024 tarihinde "Lisans Sözleşmesi" imzalandığı belirtilerek, söz konusu sözleşmeye uygulanması gereken damga vergisi oranı hususunda görüş talep edilmektedir.

Genel Müdürlük ile … Yapımcılık ve Dağıtımcılık arasında … tarihinde imzalanan "Lisans Sözleşmesi" başlıklı kağıdın, yerli ve yabancı firma yapımlarının lisans haklarının belirli süreliğine Genel Müdürlüğüne lisanslanmasına ilişkin olduğu, mahiyeti itibarıyla lisans haklarının belli süre ile kullandırılması amacıyla düzenlendiği dikkate alındığında, lisans bedeli olarak belirlenen toplam tutar üzerinden 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-2 fıkrasına göre nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

MEB ile TOKİ Arasında İmzalanan Protokol Çerçevesinde Yapılan Okul Yapım İşlerinde Düzenlenen Kağıtlara 222 Sayılı Kanun Kapsamında İstisna Uygulanıp Uygulanmayacağı Hakkında (23.10.2024 Tarih ve 94879 Sayılı Özelge)

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) ile Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) arasında okul yapımına ilişkin olarak protokol düzenlendiği, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından ihalesi yapılan … ihale kayıt numaralı "… İşi’nin İş Ortaklığı uhdesinde kaldığı belirtilerek söz konusu işe ilişkin olarak düzenlenen kağıtlara 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu’nun 78 ve 83. maddeleri kapsamında istisna uygulanıp uygulanmayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

Başvuruya konu olan "…" işinin, TOKİ ile Milli Eğitim Bakanlığı arasında yapılan protokol kapsamında olması durumunda, bahsi geçen işe ilişkin TOKİ'ye yapılacak ödemelerin ilköğretimin ödeneği kullanılmak suretiyle yapıldığının MEB'den alınacak bir yazıyla tevsiki kaydıyla, söz konusu işlere ilişkin olarak alınan ihale kararına, düzenlenen sözleşmeye ve hakediş ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtlara 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu’nun 78 ve 83. maddeleri kapsamında damga vergisi istisnası uygulanması mümkün bulunmaktadır.

Organize Sanayi Bölgesi Tarafından Düzenlenen Borç Taahhütnamesinin Damga Vergisi ve Harca Tabi Tutulup Tutulmayacağı Hakkında (07.10.2024 Tarih ve 130334 Sayılı Özelge)

… Organize Sanayi Bölgesi tarafından Noterlik nezdinde düzenlenecek "Organize Sanayi Bölgesi Borç Taahhütnamesi" başlıklı kâğıdın damga vergisi ve harca tabi tutulup tutulmayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ve bu Kanuna bağlı olarak çıkartılan yönetmelikte belirtilen şartlar çerçevesinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından tahsis edilen kredinin kullanımına ilişkin … Organize Sanayi Bölgesi tarafından düzenlenen "Organize Sanayi Bölgesi Borç Taahhütnamesinin, 4562 sayılı Kanunun 21. maddesi uyarınca damga vergisi ve harca tabi tutulmaması gerekmektedir.

Petrol İşlemlerinde Kullanılmak Üzere İthal Edilen Malzemenin Bedelsiz İhracatında Damga Vergisi Hakkında (27.09.2024 Tarih ve 553145 Sayılı Özelge)

Firmanın petrol arama işlemlerinde kullanılmak üzere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) müsaadesiyle muafiyet kapsamında ithal ettiği malzeme ve ekipmanı tamir, bakım, kalibrasyon vb. amaçlarla yine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından MAPEG ihracat izin belgesi almak suretiyle bedelsiz olarak ihracat edildiği belirterek, söz konusu işlemler için düzenlenen ihracat beyannamelerinde damga vergisi ödenip ödenmeyeceği hususunda görüş talep edilmektedir.

Petrol arama işlemlerinde kullanılmak üzere ithal edilen malzeme ve ekipmanların tamir, bakım, kalibrasyon vb. amaçlarla bedelsiz olarak ihraç edilmesi işlemlerinde düzenlenen ihracat beyannamelerinin 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun IV/2-c fıkrası uyarınca maktu damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Savaş Gemisi Sistemlerine Ait Tedarik Sözleşmesinde Damga Vergisi İstisnası Hakkında (09.08.2024 Tarih ve 432190 Sayılı Özelge)

… ile … Ortakları ve … İş Ortaklığı arasında .../.../... tarihinde imzalanan "… Tedarik Sözleşmesi" kapsamında İş Ortaklığı (… A.Ş. - … A.Ş. İş Ortaklığı) ile … İş Ortaklığı arasında .../.../... tarihinde imzalanan "… Tedariki Sözleşmesi’nin 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (2) sayılı tablonun IV/49 maddesi kapsamında damga vergisinden istisna olup olmadığı hususunda görüş talep edilmektedir.

… ile … ve … İş Ortaklığı arasında imzalanan "… Tedarik Sözleşmesi’nin (Ana Sözleşme) adı geçen iş ortaklığı tarafından geminin inşa edilmesine ilişkin düzenlendiğinin …'den alınacak bir yazı ile tevsiki koşuluyla, … ve … İş Ortaklığı ile İş Ortaklığınız (…A.Ş. - … İş Ortaklığı) arasında düzenlenen .../.../... tarihli "…Tedariki Sözleşmesi’nin 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun IV/49 numaralı fıkrası kapsamında değerlendirilmesi ve damga vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Sözleşmenin Döviz Kazandırıcı Faaliyetler Kapsamında Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı Hakkında (22.10.2024 Tarih ve 1479976 Sayılı Özelge)

… Şirketi ile Şirketiniz arasında imzalanan "… Sözleşmesi" başlıklı kâğıdın düzenlendiği, söz konusu sözleşme ile … Şirketi'ne distribütörlük verildiği, firmaya mamul satışının ihraç kaydıyla yapıldığı belirtilerek sözleşmenin döviz kazandırıcı faaliyetler kapsamında damga vergisinden istisna olup olmadığı hususunda görüş talep edilmektedir.

Şirketiniz ile … Şirketi arasında imzalanan "… Sözleşmesi" başlıklı kâğıdın, … Şirketi'ne … için distribütörlük yetkisi verilmesine ve distribütör firmadan hizmet alınmasına ilişkin olarak düzenlendiği anlaşıldığından, 488 sayılı Kanunun ek 2. maddesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmayıp damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Su Ürünleri Kooperatifinin Vergilendirmesi Hakkında (22.03.2024 Tarih ve 10138 Sayılı Özelge)

1163 sayılı Kooperatifler Kanununa göre kurulmuş olan ilgili kooperatifin amacının ana sözleşmesinde, her türlü su ürünlerinin üretimi, yetiştiriciliği, avcılığı, işleme, depolama, pazarlama konularında ortaklarına hizmet etmek ve gerektiğinde bu konularla ilgili tesisleri kurmak ve işletmek olarak belirlendiği, bu kapsamda üyelerinize çevrenin korunması, küçük balıkların avlanmaması, her alanda ve her dönemde ağ atılmaması konusunda gerekli eğitimin verilmesi, gerekli izinlerin alınması gibi konularda yardımcı olunduğu, su ürünlerinin üretilmesi, avlanması, işlenmesi, depolanması, pazarlanması, satılması konularında herhangi bir faaliyette bulunulmadığı gibi işletme, tesis ve satış yeri kurulmadığı belirtilerek kooperatifin katma değer vergisi (KDV) beyannamesi verip vermeyeceği, KDV beyannamesi verilecekse damga vergisinden istisna olup olmadığı hususunda görüş talep edilmektedir.

Kurumlar Vergisi Vergisi Kanunu Yönünden

Kooperatifin 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 4. maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde belirtilen şartları topluca taşıması ve bu şartlar dahilinde faaliyet göstermesi kaydıyla, kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanması mümkün bulunmaktadır.

Katma Değer Vergisi Vergisi Kanunu Yönünden

Kooperatifin ilim, fen ve güzel sanatları, tarımı yaymak ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptığı teslim ve hizmetler ile bu kapsamdaki eğitim ve danışmanlık hizmetleri KDV'den istisna olacak, başka faaliyetinin bulunmaması halinde KDV mükellefiyetiniz tesis edilmeyecektir.

Ancak, Kooperatifin söz konusu istisna kapsamına girmeyen işlemleri genel hükümlere göre KDV'ye tabi olacak ve KDV mükellefiyetiniz tesis edilecektir. Diğer taraftan, Kooperatifinizin piyasadan mal ve hizmet alımlarının genel hükümlere göre KDV'ye tabi tutulacağı tabiidir.

Damga Vergisi Vergisi Kanunu Yönünden

1163 sayılı Kooperatifler Kanununda kooperatiflerin taraf olduğu kağıtlara ilişkin istisna veya muafiyet hükmüne yer verilmediği, 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tabloda ise yalnızca tarım satış kooperatifleri ve birlikleri, sulama kooperatifleri ile tarım kredi kooperatiflerinin her türlü muamelelerinde düzenlenen kağıtlara yönelik muafiyet hükmüne yer verildiği dikkate alındığında, kooperatif tarafından vergi dairelerine verilecek beyannamelerin 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV-2. pozisyonunda belirtilen miktarlarda damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Tedarikçi ile Alt Yüklenici Arasında İmzalanan Taşeron Sözleşmesinin IPA II Çerçeve Anlaşması Kapsamında Damga Vergisinden İstisna Olup Olmayacağı Hakkında (02.10.2024 Tarih ve 127677 Sayılı Özelge)

Türkiye-Avrupa Birliği (AB) Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA II) Çerçeve Anlaşması uyarınca "…” isimli projeye ilişkin sözleşme makamı … Kalkınma Bankası ile Birlik Yüklenicisi Milli Eğitim Bakanlığı arasında akdedilen sözleşmeye istinaden anılan Bakanlık tarafından … İş Ortaklığı (Tedarikçi)'na ihale edilen "…" ile ilgili olarak adı geçen İş Ortaklığı ile Şirket arasında … tarihli "Taşeron Sözleşmesi’nin düzenlendiği belirtilerek söz konusu sözleşmenin IPA II Çerçeve Anlaşması kapsamında damga vergisinden istisna olup olmayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

Tedarikçi konumunda bulunan … İş Ortaklığı ile …'in Taşeronu konumunda bulunan Şirket arasında düzenlenen … tarihli "Taşeron Sözleşmesi’nin IPA II Çerçeve Anlaşması kapsamında damga vergisinden istisna tutulması mümkün bulunmadığından söz konusu sözleşmenin 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 fıkrasına göre nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

TOKİ Lehine İpotek Tesisinde Damga Vergisi Hakkında (26.09.2024 Tarih ve 14714 Sayılı Özelge)

Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından …'e satışı yapılan gayrimenkullerin satış işlemi nedeniyle 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu’nun 6. maddesi uyarınca düzenlenen hak sahipliği belgesine istinaden kanuni ipotek işlemi tesis edileceği belirtilerek kanuni ipotek işleminden damga vergisi alınıp alınmayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

Hak sahipliği belgesiyle TOKİ lehine kanuni ipotek tesis ve tescilinin talep ve beyan edilmesi üzerine Tapu Müdürlüğünüzce tesis edilecek ipotek işlemine ilişkin olarak damga vergisinin konusuna giren bir kâğıt düzenlenmesi durumunda, bu kâğıdın damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Türkiye'nin Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar Tarafından Gerçekleştirilecek Faaliyetler Nedeniyle Düzenlenen Kağıtların Damga Vergisi Hakkında (01.10.2024 Tarih ve 559134 Sayılı Özelge)

Dünya Bankası tarafından finanse edilen Organize Sanayi Bölgesi Projesi kapsamında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğü ile şirket arasında … tarihli "…" düzenlendiği, söz konusu işe ilişkin ihale kararı, sözleşme ve hakediş ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtlara ait damga vergilerinin 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (2) sayılı tablonun IV/38. maddesinde yer alan istisna hükmü kapsamında damga vergisinden istisna olup olmayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

Türkiye Organize Sanayi Bölgeleri Projesi kapsamında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile şirket arasında … tarihinde imzalanan "…"nde taraf olarak ülkemizin de üyesi olduğu uluslararası bir kuruluşun yer almadığı, sözleşmenin konusunun danışmanlık hizmeti alımı olduğu hususları dikkate alındığında, söz konusu işe ilişkin ihale kararı, sözleşme ve hakediş ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtların 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (2) sayılı tablonun IV/38. fıkrası kapsamında damga vergisinden istisna edilmesi mümkün değildir.

Ücret Ödemelerinde Gelir Vergisi ve Damga Vergisi İstisnası Hakkında (02.10.2024 Tarih ve 563079 Sayılı Özelge)

Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul öncesi eğitim veren … Anaokulu bünyesinde Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Çocuk Kulüpleri Yönergesi doğrultusunda çocuk kulübü açıldığı, çocuk kulübü adına muhtasar ve prim hizmet beyannamesi mükellefiyeti tesis ettirildiği, kulüp ücretlerinin çocuk kulüpleri yönergesi doğrultusunda velilerden toplandığı, kulübün tüm harcamalarının ve çalışanlara ödenen ücretlerin velilerden tahsil edilen ücretlerden karşılandığı, … Anaokulu bünyesinde kadrolu veya sözleşmeli olarak görev yapan öğretmen ve personelin aynı zamanda kulüpte çalışması nedeniyle kulüp tarafından ödeme yapıldığı belirtilerek, ana okulundan ve çocuk kulübünden ücret elde eden öğretmen ve personelin ücretlerine 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu yönünden istisna uygulanıp uygulanmayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

Gelir Vergisi Vergisi Kanunu Yönünden

… Anaokulunda görevli öğretmen ve personelin aynı zamanda adı geçen Ana Okulu bünyesinde kurulan Çocuk Kulübünde görevlendirilmesi dolayısıyla yapılan ödemelerin tek işverenden elde edilen ücret olarak değerlendirilerek kümülatif matrah üzerinden vergi tarifesinin uygulanması gerekmektedir.

Dolayısıyla, 193 sayılı Kanunun 23. maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde yer alan istisnanın, söz konusu Anaokulu ve Anaokulu bünyesinde kurulan Çocuk Kulübünde görevli öğretmen ve personele ilgili ay içerisinde yapılan ücret ödemelerinin toplamına, ait olduğu ayda bir kez uygulanması mümkün bulunmaktadır.

Damga Vergisi Vergisi Kanunu Yönünden

… Anaokulunda görevli öğretmen ve personelin, aynı zamanda adı geçen Anaokulu bünyesinde kurulan Çocuk Kulübünde görevlendirilmesi sebebiyle yapılan ödemelerin, tek işverenden elde edilen ücret gelirleri olarak değerlendirilmesi ve ilgili ayda her iki görev nedeniyle yapılan ücret ödemelerinin toplamına, 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun IV/34. fıkrası uyarınca aylık brüt asgari ücrete isabet eden kısım için damga vergisi istisnası uygulanması mümkün bulunmaktadır.

Üniversite Öğrencisi ile Düzenlenen Öğrenci Yurdu Konaklama Sözleşmesinin Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı Hakkında (26.09.2024 Tarih ve 1316611 Sayılı Özelge)

Şirketin yüksek öğretim öğrenci yurdu faaliyetinde bulunduğu belirtilerek, öğrenci yurdunda konaklama yapacak üniversite öğrencileriyle yapılan "… Sözleşmesi’nin damga vergisinden istisna olup olmadığı hususunda görüş talep edilmektedir.

Söz konusu istisna hükmünün, öğrenim kredisi ve burs almak, öğrenci yurduna girmek ve öğrenim, staj, ihtisas ve benzeri gayelerle okul ve yurt idarelerine veya ilgili kuruluşlara öğrencilerle velileri tarafından verilen taahhütnamelere ve bunlarla ilgili kefaletnamelere ilişkin olduğu, şirketiniz ile üniversite öğrencisi arasında imzalanan "… Sözleşmesi" başlıklı kağıdın ise karşılıklı borç ve yükümlülüklerin belirlenmesine ilişkin düzenlenen sözleşme olduğu dikkate alındığında, söz konusu kağıda 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun II/1 fıkrası kapsamında damga vergisi istisnası uygulanması mümkün değildir.

Yıllara Sâri İnşaat İşinden Tevkifat Yapılıp Yapılmayacağı Hakkında (19.08.2024 Tarih ve 447431 Sayılı Özelge)

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ihalesi yapılan … İşi’ne ilişkin olarak … Şirketi ile aranızda imzalanan sözleşmenin damga vergisinin ödendiği belirtilerek, söz konusu işe ilişkin Aralık 2022 dönemine ait birinci hakediş tutarı üzerinden damga vergisi ve yıllara yaygın inşaat onarım işi kapsamında %5 oranında gelir vergisi kesintisi yapılıp yapılmayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

Kurumlar Vergisi Vergisi Kanunu Yönünden

Sanayi Bölgeniz tarafından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ihalesi yapılan "… İşi"nin Kamu İhale Kanunu’nun 4. maddesinde tanımlanan yapım işi niteliğinde olması ve birden fazla takvim yılına sirayet etmesi nedeniyle yıllara sâri inşaat ve onarma işi kapsamında değerlendirilerek istihkak bedellerinden %5 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Damga Vergisi Vergisi Kanunu Yönünden

Yapılacak hakediş ödemelerine ilişkin düzenlenen kağıtların Organize Sanayi Bölgesi tüzel kişilik tarafından düzenlenmesi durumunda, resmi daire sayılmayan kişi ve kuruluşlarca diğer kişi ve kuruluşlara yapılan mal ve hizmet bedeli ödemesine ilişkin düzenlenen kağıtlar Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer alan kağıtlardan olmadığından, söz konusu kağıtlardan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/1-a fıkrasına göre damga vergisi aranılmaması gerekmektedir.

Yönetim Kurulu Kararının Damga Vergisine Tabi Olup Olmayacağı Hakkında (26.01.2024 Tarih ve 55124 Sayılı Özelge)

Şirket tarafından yurt dışında yapılacak yatırıma ilişkin sermaye yükümlülüğü için düzenlenen Yönetim Kurulu Kararının damga vergisine tabi olup olmayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.

… Karar Sıra No'lu Yönetim Kurulu Kararının, toplam 146.000.000 USD'den şirket hissesi oranında öz kaynak sorumluluğuna ait 73.000.000 USD öz kaynağın belirtilen tarihlerde ödenmesine, diğer hissedar … Şti.'nin öz kaynak transferinde eksik ödeme olursa, bu eksik ödemenin şirketinizce yapılmasına yönelik düzenlendiği, herhangi bir taahhüt içermediği dikkate alındığında, 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar mahiyetinde bulunmayan söz konusu kağıdın damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

Yurt Dışı Mukimi Bankanın Kredi Alacağı ve Teminatlarını Yurt Dışı Mukimi Şirkete Devretmesi Durumunun Damga Vergisi ve Harç Karşısındaki Durumu Hakkında (09.03.2023 Tarih ve 300498 Sayılı Özelge)

Yurtdışı mukimi şirketin kredi alacağını ve teminatlarını yine yurt dışı mukimi … A.Ş.'ye devredeceği, bu amaçla taraflar arasında alacağın temliki sözleşmesi imzalandığı, sözleşme ile kredi alacağı yanında Türkiye'de bulunan taşınmazlar üzerindeki ipoteklerin de devredileceği, sözleşmenin kredi bağlantılı olması nedeniyle damga vergisinden, ipoteklerin devri kapsamında tapuda yapılacak tescil işlemlerinin harçtan istisna olup olmadığı ile damga vergisinin noterde ödenmesi halinde tapu müdürlüğünde yeniden damga vergisi ödenip ödenmeyeceği hakkında görüş talep edilmektedir.

Damga Vergisi Vergisi Kanunu Yönünden

krediyi veren, krediyi kullanan ve kredi alacağı ile teminatlarını devralan şirketlerin yurtdışında mukim olduğu, Türkiye'de kullandırılan bir kredinin söz konusu olmadığı, yalnızca Türkiye'de yer alan gayrimenkul ve menkullerin teminat gösterildiği hususları dikkate alındığında, istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmayan söz konusu kredi alacağı ve teminatlarının temliki kapsamında noterde düzenlendiği belirtilen "Alacağın Temliki Sözleşmesi’nin damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Diğer taraftan, sözleşme kapsamında tapuda yapılacak işlemlerle ilgili olarak kâğıt düzenlenmesi ve düzenlenecek belge örneğinin Defterdarlığımıza gönderilmesi halinde, kâğıt bazında ayrıca değerlendirme yapılması mümkün bulunmaktadır.

Harçlar Kanunu Yönünden

Yurt dışı kredi kuruluşu olan şirketiniz ile yine yurtdışı mukim … A.Ş. arasında düzenlenen "Alacağın Temliki Sözleşmesi" kapsamında kredinin ve teminatında bulunan gayrimenkuller üzerindeki ipoteğin temlik işleminin Harçlar Kanununun 123. maddesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından, söz konusu sözleşmeye ilişkin noterde yapılacak işlemin Kanuna ekli (2) sayılı tarifenin I/1 fıkrası gereğince noter harcına; tapuda … A.Ş. adına yapılacak ipotek işleminin 492 sayılı Kanuna bağlı (4) sayılı tarifenin I/7-a fıkrası gereğince tapu harcına tabi tutulması gerekmektedir.

Yurt Dışından Satın Alınan Yeterlilik Testleri Nedeniyle Yapılan Ödemelerin Damga Vergisi Hakkında (23.10.2024 Tarih ve 1487876 Sayılı Özelge)

Kurumun İstanbul ve taşra teşkilatlarındaki akredite laboratuvarlar için Türkiye'de bulunmayan ve muhtelif ülkelerden temin edilen yeterlilik testleri aldığı, söz konusu yeterlilik testleri satın alınırken yurt dışı firmalar tarafından eksik ödeme kabul edilmediği belirtilerek, Kurum bünyesinde yer alan Fizik İhtisas Dairesi ve Adli Bilişim İhtisas Dairesi için gerekli olan yeterlilik testlerinin yurt dışından satın alınması sırasında yapılan ödemelerden damga vergisi kesintisi yapılıp yapılmayacağı hakkında görüş talep edilmektedir.

Saygılarımızla,

Özelgemizle ilgili daha fazla bilgi için lütfen bizimle iletişime geçiniz.

Dosyalar

centrum-ozelge-bulteni-2025-mart-haziran.pdf

Pt	Sa	Ça	Pe	Cu	Ct	Pz
		1	2	3	4	5
7 Eylül 2025 Dönemine Ait Noterlerce Yapılan Makbuz Karşılığı Ödemelere Ait Beyannamenin Verilmesi ve Ödemesi	8	9	10 Aylık Yükleme Tercihinde Bulunmuş Gelir Vergisi Mükelleflerinin Haziran 2025 Dönemine Ait Elektronik Defter Beratlarının Yüklenmesi 16-30 Eylül 2025 Dönemine Ait Petrol ve Doğalgaz Ürünlerine İlişkin Özel Tüketim Vergisinin Beyanı ve Ödemesi	11	12
13	14 Aylık Yükleme Tercihinde Bulunmuş Diğer Mükelleflerin Haziran 2025 Dönemine Ait Elektronik Defter Beratlarının Yüklenmesi	15 Eylül 2025 Dönemine Ait Alkollü İçecekler, Alkolsüz İçecekler, Tütün Mamulleri ve Makaronlara İlişkin Özel Tüketim Vergisinin Beyanı ve Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait Dayanıklı Tüketim ve Diğer Mallara İlişkin Özel Tüketim Vergisinin Beyanı ve Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait Motorlu Taşıt Araçlarına İlişkin Özel Tüketim Vergisinin (Tescile Tabi Olmayanlar) Beyanı ve Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait Özel İletişim Vergisinin Beyanı ve Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Beyanı ve Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Kesintisi Bildirimi ve Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait Ticaret Sicili Harçları Bildirimi Verilmesi ve Ödemesi	16	17	18	19
20 Eylül 2025 Dönemine Ait Yangın Sigortası Vergisinin Beyanı ve Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait Şans Oyunları Vergisinin Beyanı ve Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait 5602 Sayılı Kanun’da Tanımlanan Şans Oyunlarıyla İlgili Veraset ve İntikal Vergisinin Beyanı ve Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait İlan ve Reklam Vergisinin Beyanı ve Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait Müşterek Bahislere İlişkin Eğlence Vergisinin Beyanı ve Ödemesi ile Diğer Eğlence Vergilerine İlişkin Eğlence Vergisinin Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisinin Beyanı ve Ödemesi	21	22	23	24	25	26
27 Eylül 2025 Dönemine Ait Vergi Sorumlularının Tevkif Ettikleri Katma Değer Vergisinin Beyanı ve Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait Konaklama Vergisinin Beyanı ve Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait GVK 94. Madde ile KVK 15. ve 30. Maddelerine Göre Yapılan Tevkifatların Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile Beyanı ve Ödemesi Temmuz-Ağustos-Eylül 2025 Dönemine Ait Tevkifatların Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile Beyanı ve Ödemesi (GVK 98. Maddesinin 3. Fıkrasına Göre Üçer Aylık Beyanname Verme Hakkından Yararlananlar İçin) Temmuz-Ağustos-Eylül 2025 Dönemine Ait GVK Geçici 67. Madde Kapsamında Yapılan Tevkifatların Beyanı ve Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait İstihkaktan Kesinti Suretiyle Tahsil Edilen Damga Vergisi ile Sürekli Mükellefiyeti Bulunanlar İçin Makbuz Karşılığı Ödenmesi Gereken Damga Vergisinin Beyanı ve Ödemesi 1-15 Ekim 2025 Dönemine Ait Petrol ve Doğalgaz Ürünlerine İlişkin Özel Tüketim Vergisinin Beyanı ve Ödemesi	28 Eylül 2025 Dönemine Ait Katma Değer Vergisinin Beyanı ve Ödemesi Temmuz-Ağustos-Eylül 2025 Dönemine Ait Katma Değer Vergisinin Beyanı ve Ödemesi	29	30	31 Eylül 2025 Dönemine Ait 538 Sıra No.lu VUKGT kapsamında Taşınmaz (Satış/Kiralama) ve Motorlu Taşıt (Satış) İlanlarını Platformları Üzerinden Yayımlayanlar ile Günübirlik Konut Kiralama İşini Platformları Üzerinden Sağlayanlarca Bildirim Verilmesi 7440 Sayılı Kanun Uyarınca Ödenmesi Gereken 29. Taksit Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait Haberleşme Vergisinin Beyanı ve Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait Dijital Hizmet Vergisinin Beyanı ve Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait Kurumlar Vergisi Mükellefleri İçin Turizm Payının Beyanı ve Ödemesi Temmuz-Ağustos-Eylül 2025 Dönemine Ait Turizm Payının Beyanı ve Ödemesi Temmuz-Ağustos-Eylül 2025 Dönemine Ait Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesinin Verilmesi ve Ödemesi Eylül 2025 Dönemine Ait 464 Sıra No.lu VUKGT Kapsamında Bildirimde Bulunma Zorunluluğu Getirilen Aracı Hizmet Sağlayıcıları, İnternet Reklamcılığı Hizmet Aracıları ile Kargo ve Lojistik İşletmeleri Tarafından Bildirim Verilmesi