9903 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Karar Kapsamında Yeni Yatırım Teşvik Rehberi

30.05.2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “9903 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” ile kalkınma planlarında öngörülen hedefler doğrultusunda, üretim ve istihdamın artıracak, arz güvenliğini sağlayacak, dışa bağımlılığını azaltacak ve uluslararası rekabet gücünü artıracak katma değeri yüksek yatırımların özendirilmesine, işletmelerin yeşil ve dijital dönüşümlerinin hızlandırılmasına, uluslararası doğrudan yatırımların artırılmasına ve bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasına yönelik yatırımların desteklenmesine ilişkin usul ve esasları belirlenmiştir.

9903 Sayılı Karar ile, 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ve 2018/11201 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Cazibe Merkezleri Programı Kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Karar yürürlükten kaldırılmıştır.

2025/9903 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’a göre yeni teşvik sistemi Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi ve Sektörel Teşvik Sistemi Uygulamaları ile Bölgesel Teşviklerden oluşmaktadır. Yeni teşvik sistemine ilişkin destek uygulamalarını detayları ile birlikte aşağıda bilgilerinize sunuyoruz.

TÜRKİYE YÜZYILI KALKINMA HAMLESİ

Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi;

• Teknoloji Hamlesi Programı,
• Yerel Kalkınma Hamlesi Programı,
• Stratejik Hamle Programı

olmak üzere üç programdan oluşmaktadır.

Teknoloji Hamlesi Programı:

Teknoloji Hamlesi Programı kapsamında öncelikli ürün listesindeki ürünlere ya da teknolojilere yönelik yatırımlar desteklenmektedir.

Kararda öncelikli ürün listesinin; Bakanlık tarafından dış ticaret verileri, talep gelişimi, rekabet yoğunluğu gibi çeşitli kriterler dikkate alınarak belirlenecek, orta-yüksek ve yüksek teknolojili sektörlerdeki ürünlerin ve bu sektörlerin gelişimi için kritik ürünlerin yer aldığı, Bakanlık tebliği ile yayımlanacak olan listeyi ifade ettiği belirtilmiştir.

Teknoloji Hamlesi Programı kapsamında desteklenecek yatırımlar Teknoloji Hamlesi Programı Değerlendirme Komitesi tarafından proje bazında değerlendirilmekte ve uygun görülen projeler için teşvik belgesi düzenlenmektedir.

Bu program, Bakanlık tarafından belirlenecek uygulama usul ve esasları kapsamında Stratejik Araştırmalar ve Verimlilik Genel Müdürlüğünce yürütülecektir.

Yerel Kalkınma Hamlesi Programı:

Yerel Kalkınma Hamlesi Programı kapsamında bölgelerarası gelişmişlik farklarının azaltılması ve bölgelerin rekabet güçlerinin artırılması hedeflenmektedir. Program kapsamında desteklenecek yatırım konuları; illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik durumu ve coğrafi potansiyelleri, atıl kaynakların değerlendirilmesi, yerel ihtiyaçların karşılanması, bölgede üretimi olmayan ancak başarı olasılığı yüksek sektörlerin geliştirilmesi, ileri-geri bağlantılı sektörlerin desteklenmesi, istihdam potansiyeli ve kümelenme etkisi gibi kriterler çerçevesinde belirlenmektedir.

Desteklenecek yatırımlar Yerel Kalkınma Hamlesi Programı Değerlendirme Komitesi tarafından proje bazında değerlendirilir ve uygun görülen projeler için teşvik belgesi düzenlenecektir.

Program, Bakanlık tarafından belirlenecek uygulama usul ve esasları kapsamında Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğünce yürütülecektir.

Yerel yatırım konularının, 5 yıllık kalkınma planı, orta vadeli program, Cumhurbaşkanı yıllık programı ile uyumu ve bütçeye etkisi yönünden Strateji ve Bütçe Başkanlığının görüşü alınarak yerel yatırım konuları listesi Bakanlık tarafından tebliğ ile belirlenecektir.

Stratejik Hamle Programı:

Stratejik Hamle Programı kapsamında katma değeri yüksek, ülkemizin kritik ihtiyaçlarını karşılayacak, arz güvenliğini sağlayacak, dışa bağımlılığını azaltacak, uluslararası rekabet gücünü artıracak ve araştırma-geliştirme içeriği yüksek imalat sektörü yatırımları ile Dijital Dönüşüm Programı ve Yeşil Dönüşüm Programı kapsamındaki yatırımlar desteklenebilecektir.

Stratejik Hamle Programı kapsamında desteklenecek yatırımlarda aranacak asgari sabit yatırım tutarı yüksek teknolojili ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar için 100 milyon TL, diğer yatırımlar için ise 200 milyon TL’dir.

Genel Müdürlük, Stratejik Hamle Programı kapsamında sunulan desteklerden faydalanmak isteyen yatırımcıların müracaatlarını aşağıda belirtilen kriterler çerçevesinde ön değerlendirmeye tabi tutacaktır.

• Yatırım konusunun stratejik hamle yatırım konuları listesinde yer alması,
• Üretilmesi planlanan ana ürünün/ürünlerin son bir yıl içerisindeki ihracatın ithalatı karşılama oranının azami %70 olması,
• Tebliğ ile belirlenen katma değer hesabı yöntemine göre hesaplanacak katma değer oranının asgari %30 olması,
• Yatırım tutarının %20’si kadar öz kaynağın bulunması,
• Yatırım konusu ürünle ilgili olarak son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının 50 milyon ABD Doları ve üzerinde olması.

Genel Müdürlük, ön değerlendirme neticesinde yukarıda sayılan beş kriterden üçünü sağladığı tespit edilen projeleri fizibilite raporu hazırlanmasını teminen, Bakanlık ile protokol imzalayan bir kalkınma ve yatırım bankasına iletecektir. Kalkınma ve yatırım bankası Bakanlıkça iletilen proje için teknik, ekonomik ve mali analizi içeren bir fizibilite raporu hazırlayarak Bakanlığa iletecektir. Stratejik Hamle Programı kapsamında desteklenecek yatırımlar Stratejik Hamle Programı Değerlendirme Komitesi tarafından proje bazında değerlendirilecek ve uygun görülen projeler için teşvik belgesi düzenlenecektir. Stratejik Hamle Programı Değerlendirme Komitesi Bakanlığa iletilen fizibilite raporu ile teknik değerlendirme sonuçlarına göre karar alacaktır. Kararda Stratejik Hamle Yatırım Konuları Listesinin Bakanlık tarafından kalkınma planları ve strateji belgeleri çerçevesinde belirlenen ve Bakanlık tebliği ile yayımlanacak olan listeyi ifade ettiği belirtilmiştir.

SEKTÖREL TEŞVİK SİSTEMİ

Sektörel Teşvik Sistemi;

• Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi ve
• Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi

olmak üzere iki teşvik sisteminden oluşmaktadır.

Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi:

Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında aşağıda belirtilen yatırım konuları desteklenmektedir.

• Dijital Dönüşüm Programı veya Yeşil Dönüşüm Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlar.
• Teknoloji Hamlesi Programı kapsamında yayımlanan öncelikli ürün listesinde belirtilen yüksek teknolojili ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar ile asgari 500 milyon TL tutarındaki yüksek teknolojili ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar.
• İstanbul ilinde gerçekleştirilecek olan yatırımlar hariç olmak üzere; Teknoloji Hamlesi Programı kapsamında yayımlanan öncelikli ürün listesinde belirtilen orta yüksek teknolojili ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar ile asgari 1 milyar TL tutarındaki orta yüksek teknolojili ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar.
• Müteharrik karakterli yatırımlar hariç olmak üzere; 6. bölgede yapılan yatırımlar, geçici 3. ve geçici 4. maddeler kapsamında değerlendirilen yatırımlar.
• Savunma Sanayii Başkanlığından alınacak proje onayına istinaden gerçekleştirilecek savunma alanındaki yatırımlar.
• İmalat sanayii işletmelerinin öz tüketimine yönelik olarak gerçekleştirilecek enerji üretimi faaliyeti kapsamında bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla, güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi yatırımları ile rüzgâr enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi yatırımları.
• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından düzenlenen geçerli bir maden işletme ruhsatı ve izni kapsamında 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu’nun 2. maddesinin 4- b grubunda yer alan madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları.
• Nükleer enerji santrali yatırımları.
• Asgari 500 milyon TL tutarındaki, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) yatırımları ve yer altı doğal gaz depolama yatırımları.
• Maden istihraç yatırımları ve/veya maden işleme yatırımları.
• 3213 sayılı Kanuna istinaden düzenlenmiş geçerli arama ruhsatı veya sertifikasına sahip yatırımcıların ruhsatlı sahalarında yapacağı maden arama yatırımları.
• Ar-Ge yatırımları.
• Ar-Ge merkezi veya tasarım merkezlerinde yürütülen Ar-Ge veya tasarım projeleri ile ilişkili İstanbul ili dışındaki yatırımlar.
• Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi düzenlenmiş ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar.
• Orta yüksek teknolojili ve yüksek teknolojili ürünlere yönelik test merkezi yatırımları ile ihracatçı birliklerinin dış ticareti desteklemek amacıyla yapacakları test merkezi yatırımları.
• Asgari yatırım tutarı şartı aranmaksızın ihtisas serbest bölgelerinde gerçekleştirilecek yazılım ve bilişim ürünleri üretimi yatırımları.
• Tebliğ ile belirlenecek teknik şart ve standartları karşılayan ve asgari 3 megavat kurulu güç şartını sağlayan veri merkezi yatırımları.
• Tebliğ ile belirlenecek teknik şart ve standartlara göre hizmet veren veri merkezlerinde bulut hizmeti sağlayıcıları tarafından yapılacak asgari 200 milyon TL tutarındaki yatırımlar.
• Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında çevre lisansına tabi yatırımlar. p) Demiryolu, denizyolu veya havayolu ile taşımacılık yatırımları.
• Yük taşımacılığına yönelik liman yatırımları (yat limanı ve marina hariç).
• Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgelerinde, turizm merkezlerinde, Kültür ve Turizm Bakanlığının bağlı/ilgili alan başkanlıkları sınırları içerisinde veya termal turizm konusundaki turizm konaklama yatırımları.
• Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan, kreş ve gündüz bakım evleri, okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim yatırımları ile hava araçlarının kullanım, tamir ve bakımına yönelik eğitim yatırımları.
• Asgari 100 kişi ve üzeri kapasiteli yaşlı ve/veya engelli bakım merkezleri.
• Lisanslı depoculuk yatırımları.
• 25 dekar ve üzeri yurtiçinde üretilen sera teknolojilerini ihtiva eden otomasyona dayalı (bilgisayar kontrollü iklimlendirme, sulama, gübreleme ve ilaçlama sistemi ihtiva eden) topraksız sera yatırımları.
• Sanayi sicil belgesine sahip mevcut tesislerde yapılacak deprem veya yangın riskine karşı yapılan yatırımlar.
• Sanayi Genel Müdürlüğünden alınacak uygunluk yazısına istinaden gerçekleştirilecek afet teknolojileri alanındaki yatırımlar.

İmalat sanayii işletmelerinin öz tüketimine yönelik olarak gerçekleştirilecek enerji üretimi faaliyeti kapsamında bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla, güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi yatırımları ile rüzgâr enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi yatırımlara faiz veya kar payı desteği sağlanmamaktadır.

Kararın 9. Maddesinin birinci fıkranın (ç) bendi kapsamında desteklenen; elektrik enerjisi dağıtım yatırımları, elektrik enerjisi depolama yatırımları, ana şebeke üzerinden gaz yakıtların dağıtımı konusundaki yatırımlar ile mezkur maddenin birinci fıkrasının (e), (f) ve (g) bentleri kapsamı dışında kalan elektrik üretimi yatırımlarına vergi indirimi ve faiz veya kâr payı desteği sağlanmamaktadır.

Teknoloji Sınıflandırmasına Göre Yatırım Konuları ise kararın ekinde aşağıdaki şekilde yer almaktadır.

Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi:

Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında Kararın ekinde yer alan ek-3’te yer alan yatırım konuları belirtilen şartları sağlamaları halinde desteklenmektedir.

Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında desteklenen; elektrik üretimi yatırımları, elektrik enerjisi dağıtım yatırımları, elektrik enerjisi depolama yatırımları ve ana şebeke üzerinden gaz yakıtların dağıtımı konusundaki yatırımlar ile İstanbul ilinde gerçekleştirilecek yatırımlar vergi indirimi desteğinden yararlanamayacaktır.

Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında sadece 4.’üncü, 5.’inci ve 6.’ncı bölgelerde gerçekleştirilecek yatırımlara faiz veya kâr payı desteği sağlanacaktır. Elektrik üretimi yatırımları, elektrik enerjisi dağıtım yatırımları, elektrik enerjisi depolama yatırımları ile ana şebeke üzerinden gaz yakıtların dağıtımı konusundaki yatırımlara faiz veya kâr payı desteği sağlanmayacaktır.

DİJİTAL DÖNÜŞÜM PROGRAMI

Teknolojik ürün ve çözümlerin işletme süreçlerine entegre edilerek maliyet azaltımı, verimlilik ve kalite artışı, çalışan ve müşteri memnuniyeti gibi sonuçlar elde etmeyi amaçlayan yatırımlar Dijital Dönüşüm Programı kapsamında değerlendirilmektedir.

Program Bakanlık tarafından belirlenecek uygulama usul ve esasları kapsamında Milli Teknoloji Genel Müdürlüğünce yürütülecektir. Dijital dönüşüm programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlar asgari 50 milyon TL olması halinde Stratejik Hamle Programı kapsamında veya Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında değerlendirilecektir.

YEŞİL DÖNÜŞÜM PROGRAMI

Döngüsel ekonomi yaklaşımıyla uyumlu, doğal kaynakları koruyan, iklim ve sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlayan, kaynak verimli ve düşük karbonlu üretimi amaçlayan yatırımlar Yeşil Dönüşüm Programı kapsamında değerlendirilecektir.

Program, Bakanlık tarafından belirlenecek uygulama usul ve esasları kapsamında Stratejik Araştırmalar ve Verimlilik Genel Müdürlüğünce yürütülecektir.

Yeşil dönüşüm programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlar asgari 50 milyon TL olması halinde Stratejik Hamle Programı kapsamında veya Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında değerlendirilecektir.

BÖLGESEL TEŞVİKLER

Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi ve Sektörel Teşvik Sistemi kapsamında desteklenen yatırımlar, yatırım bölgesine göre aşağıdaki destek unsurlarından yararlandırılacaktır.

• Sigorta primi işveren hissesi desteği.
• Sigorta primi desteği (6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için).

Kararda Yatırım Teşvik Sistemi Uygulamasında Bölgeler aşağıdaki gibi belirlenmiştir.

DESTEK UNSURLARI

9903 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar kapsamında desteklenmesi uygun görülen yatırımlar için verilebilecek destek unsurlarına aşağıda yer verilmektedir.

KDV İstisnası:

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için katma değer vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanmaktadır.

Gümrük Vergisi Muafiyeti:

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için Yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı gereğince uygulanması gereken gümrük vergisi oranının %0 olarak uygulanmasıdır.

Kararın ekinde yer alan EK-4’te yer alan makine ve teçhizat gümrük vergisi muafiyeti sağlanmaksızın ithal edilerek sabit yatırım tutarına dahil edilebilecektir. Finansal kiralama yöntemiyle gerçekleştirilecek yatırımlar için finansal kiralama şirketi adına ayrı bir teşvik belgesi düzenlenmeksizin yatırımcının teşvik belgesi dikkate alınarak ithalat işlemleri yapılacaktır.  İthalat işlemleri ile ilgili olarak yatırımcı ile finansal kiralama şirketleri müteselsilen sorumlu olacaktır.

Vergi İndirimi:

Gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli olarak uygulanmasıdır.

Karar kapsamında desteklenen yatırımlarda, 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi;

• Teknoloji Hamlesi Programı ve Yerel Kalkınma Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda %50 yatırıma katkı oranı,
• Stratejik Hamle Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda %40 yatırıma katkı oranı,
• Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda %30 yatırıma katkı oranı,
• Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda %20 yatırıma katkı oranı, üzerinden hesaplanan yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar %60 indirimli olarak uygulanacaktır.

Firma tescil tarihi teşvik belgesi düzenlenmesi için yapılan müracaat tarihinden en fazla bir yıl öncesinde olan yatırımcılar, talep etmeleri halinde vergi indirimi desteğinden faydalanmamak kaydıyla;

• Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamında desteklenmesine karar verilen komple yeni yatırımlarda, faiz veya kâr payı desteği ya da makine desteği için belirlenmiş olan desteğin sabit yatırıma oranına 5 puan ve azami tutara 60 Milyon TL eklenmek suretiyle,
• Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında desteklenmesine karar verilen komple yeni yatırımlarda, faiz veya kâr payı desteği için belirlenmiş olan desteğin sabit yatırıma oranına 2 puan ve azami tutara 6 Milyon TL eklenmek suretiyle,
• Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında desteklenmesine karar verilen komple yeni yatırımlarda, faiz veya kâr payı desteği için belirlenmiş olan desteğin sabit yatırıma oranına 2 puan ve azami tutara 2 Milyon 400 Bin TL eklenmek suretiyle, faydalanılabilecektir.

Faiz veya Kâr Payı Desteği:

Talep edilmesi halinde karar kapsamında desteklenen yatırımlar için bankalardan Türk Lirası cinsinden kullanılacak en az bir yıl vadeli yatırım kredilerinin teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar olan kısmı için ödenen faiz veya kâr payının, kullanım tarihinde geçerli olan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB)’nın bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının;

• Teknoloji Hamlesi Programı ve Yerel Kalkınma Hamlesi Programı için 20 puanı geçmemek üzere %40’ına tekabül eden puanı,
• Stratejik Hamle Programı için 15 puanı geçmemek üzere %30’una tekabül eden puanı,
• Öncelikli yatırımlar için 12,5 puanı geçmemek üzere %25’ine tekabül eden puanı,
• , 5. ve 6. bölgelerde gerçekleştirilecek hedef yatırımlar için 12,5 puanı geçmemek üzere %25’ine tekabül eden puanı

Bakanlıkça da uygun görülmesi halinde ilk kredinin kullanım tarihinden itibaren azami beş yıl için ödenmek kaydıyla bütçe kaynaklarından karşılanabilecektir.

Faiz veya kâr payı desteği tutarı,

• Teknoloji Hamlesi Programı ve Yerel Kalkınma Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda sabit yatırım tutarının %20’sini aşmamak kaydıyla 240 milyon TL’yi,
• Stratejik Hamle Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda sabit yatırım tutarının %15’ini aşmamak kaydıyla 180 milyon TL’yi,
• Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda sabit yatırım tutarının %10’unu aşmamak kaydıyla 24 milyon TL’yi,
• Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda sabit yatırım tutarının %10’unu aşmamak kaydıyla 12 milyon TL’yi geçemeyecektir.

Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamında faiz veya kâr payı desteğinden faydalanan yatırımlara makine desteği sağlanmayacaktır. Kararın ekinde yer alan Ek-4’te yer alan makine ve teçhizat için faiz veya kâr payı desteği ile makine desteğinden faydalanma kapsamı ve koşulları tebliğ ile belirlenecektir.

Yatırım Yeri Tahsisi:

Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş yatırımlar için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı/Bakanlığımızca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilebilecektir.

Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamında teşvik belgesi düzenlenmiş yatırımlar için Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğünce belirlenen usul ve esaslara göre yatırım yeri tahsisi edilebilecektir. Vergi indirimi öngörülmeyen yatırımlar ile elektrik üretimine yönelik yatırımlara yatırım yeri tahsis edilmeyecektir.

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği:

Karar kapsamında desteklenen yatırımlardan, tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla;

• Komple yeni yatırımlarda, teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla sağlanan,
• Diğer yatırım cinslerinde, yatırımın tamamlanmasını müteakip, yatırıma başlama tarihinden önceki son altı aylık dönemde (mevsimsel özellik taşıyan yatırımlarda bir önceki yıla ait mevsimsel istihdam ortalamaları dikkate alınır) Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen, alt işverenler tarafından istihdam edilen işçi sayısı da dâhil, aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilen ortalama işçi sayısına teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla ilave edilen istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının 6. bölgede gerçekleştirilen yatırımlar için tamamı, diğer bölgelerde gerçekleştirilen yatırımlar için %50’si

Bakanlık bütçesinden karşılanmaktadır.

Sigorta primi işveren hissesi desteği aşağıda belirtilen sürelerde uygulanacaktır.

Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamında desteklenen yatırımlar için bu destek 6. bölgede 12 yıl, diğer bölgelerde 8 yıl süreyle uygulanacaktır.

Sektörel teşvik sistemi kapsamında desteklenen yatırımlar için, yatırımın karakteristiği gereği muhtelif illerde gerçekleştirilecek yatırımlara sigorta primi işveren hissesi desteği ve sigorta primi desteği sağlanmayacaktır.

Sigorta Primi Desteği (Sadece 6. Bölge):

Karar uyarınca, 6. bölgede teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilecek yatırımla sağlanan ilave istihdam için, tamamlama vizesi yapılan teşvik belgesinde kayıtlı ilave istihdam sayısını aşmamak kaydıyla, işveren tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı, tamamlama vizesinin yapılmasını müteakip 10 yıl süreyle işveren adına Bakanlık bütçesinden karşılanabilecektir.

Makine Desteği:

Talep edilmesi halinde, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamında desteklenen yatırımlar için düzenlenen teşvik belgesinin yatırım süresi içinde temin edilen ve diğer masraflar hariç sadece makine ve teçhizatın birim fiyatı 2 milyon Türk Lirası ve üzerinde olan makine ve teçhizat bedelinin %25’i yatırımcıya bütçe kaynaklarından ödenmektedir.

Makine desteği tutarı,

• Teknoloji Hamlesi Programı ve Yerel Kalkınma Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda sabit yatırım tutarının %15’ini aşmamak kaydıyla 240 milyon TL’yi,
• Stratejik Hamle Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda sabit yatırım tutarının %15’ini aşmamak kaydıyla 180 milyon TL’yi

geçemez. Makine desteğinden faydalandırılan yatırımlara faiz veya kâr payı desteği sağlanmayacaktır.

TÜRKİYE YÜZYILI KALKINMA HAMLESİ DESTEK UNSURLARI

Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi Programında sağlanacak destek unsurları aşağıdaki gibidir;

• Gümrük vergisi muafiyeti
• Katma Değer Vergisi (KDV) İstisnası
• Vergi İndirimi
• Faiz veya Kâr Payı Desteği
• Makine Desteği
• Yatırım Yeri Tahsisi
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği (bölgesel teşvik)
• Sigorta Primi Desteği (6.bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için) (bölgesel teşvik)

Desteklere ilişkin özet tablo ise aşağıdaki gibidir;

*Faiz veya kâr payı desteğinden faydalanan yatırımlara makine desteği sağlanmayacaktır.

**Kredi kullanım tarihinde geçerli olan TCMB’nin bir hafta vadeli repo ihale faiz oranına uygulanacak oranı ifade etmektedir.

SEKTÖREL VE BÖLGESEL TEŞVİK SİSTEMİ

Sektörel ve Bölgesel Teşvik Sistemi kapsamında sağlanacak destek unsurları aşağıdaki gibidir;

• Gümrük Vergisi Muafiyeti
• Katma Değer Vergisi (KDV) İstisnası
• Vergi İndirimi
• Faiz veya Kâr Payı Desteği
• Yatırım Yeri Tahsisi
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği (Bölgesel Teşvik)
• Sigorta Primi Desteği (6.Bölgede Gerçekleştirilecek Yatırımlar İçin) (Bölgesel Teşvik)

* Yalnızca 4., 5. ve 6. Bölgelerde uygulanacaktır.

** Kredi kullanım tarihinde geçerli olan TCMB’nin bir hafta vadeli repo ihale faiz oranına uygulanacak oranı ifade etmektedir.

ALT BÖLGE DESTEĞİNDEN YARARLANACAK YATIRIMLAR

Karar kapsamında teşvik belgesi düzenlenen yatırımlar, aşağıda belirtilen koşullardan birini sağlamaları halinde sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulundukları bölgenin bir alt bölgesinde sağlanan, her ikisini sağlamaları halinde bulundukları bölgenin iki alt bölgesinde sağlanan şart ve sürede bu destekten yararlanabilecektir.

• Yatırımın organize sanayi bölgesinde veya endüstri bölgesinde gerçekleştirilmesi
• Yatırımın ek-5’te belirtilen ilçelerde gerçekleştirilmesi.

6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için sigorta primi işveren hissesi desteği, bölgede geçerli olan süreye iki yıl ilave edilmek suretiyle uygulanacaktır.

KULLANILMIŞ KOMPLE TESİS VE KULLANILMIŞ MAKİNE VE TEÇHİZAT İTHALİ

Bakanlıkça görevlendirilecek en az iki personelin komple tesisin bulunduğu ülkede yapacakları ekspertiz neticesinde, yerli üretim imkanları, teknolojik kazanım, ihracat katkısı kriterlerine göre Bakanlık tarafından uygun görülmesi halinde, kullanılmış komple tesisin teşvik belgesi kapsamında ithaline izin verilebilecektir. Teşvik belgesi kapsamında serbest bölgelerden kullanılmış komple tesis ithaline izin verilmeyecektir.

Orta-yüksek ve yüksek teknolojili yatırım konuları için düzenlenmiş teşvik belgeleri kapsamında kullanılmış ithal makine ve teçhizat temin edilebilecektir, ancak kararın ekinde yer alan ek-4’te belirtilen makine ve teçhizat kullanılmış veya yenileştirilmiş olarak teşvik belgesi kapsamında temin edilemeyecektir.

Kullanılmış komple tesis veya kullanılmış makine ve teçhizat, vergi indirimi, makine desteği ve faiz veya kâr payı desteğinden faydalanamayacaktır.

TEŞVİK BELGESİ KAPSAMI YATIRIMIN DEVRİ

Tamamlama vizesi yapılmamış teşvik belgesine konu yatırımın; bütün halinde başka bir yatırımcıya belge üzerinde unvan değişikliği yapılmak suretiyle devredilmesi veya mevzuat düzenlemesi ya da ortaklık yapısı değişikliği nedeniyle yatırımın bağımsız üretim bölümlerine kısmi bölünmesi nedeniyle bölünen kısmın yeni bir teşvik belgesine devredilmesi Genel Müdürlüğün iznine tabi bulunmaktadır. Bu durumda devralan yatırımcı teşvik belgesi kapsamında faydalanılmamış desteklerden faydalanmaya devam edebilecektir. Tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgelerinin bütün olarak başka bir yatırımcıya devri uygun görülmemektedir.

Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamında desteklenen yatırımlar için düzenlenen yatırım teşvik belgesinin başka bir yatırımcıya belge üzerinde unvan değişikliği yapmak suretiyle devredilmesi ya da yatırımcı şirketin Borsa İstanbul Pay Piyasasında halka arz yöntemi ile paylarını satması hariç olmak üzere proje kapsamı yatırım tamamlanmadan hisselerini devretmesi, ilgili programın değerlendirme komitesi kararı ve Genel Müdürlüğün iznine tabi bulunmaktadır.

SABİT KIYMETLERİN SATIŞI

Tamamlama vizesi yapılmamış ya da tamamlama vizesi yapılmış ancak tamamlama vizesi için Bakanlığa yapılan müracaat tarihinden itibaren iki yılını doldurmamış teşvik belgesine konu yatırım için temin edilen sabit kıymetlerin satışı Bakanlığın iznine tabi bulunmaktadır. Bakanlık, sabit kıymet satışına ilişkin talebi yatırım bütünlüğü, asgari yatırım tutarı ve belgenin düzenlenmesine mesnet teşkil eden diğer şartlar açısından değerlendirecek ve talebe konu sabit kıymete ilişkin sağlanan desteklerin geri alınması kaydıyla satışa izin verebilecektir.

Tamamlama vizesi için Bakanlığa yapılan müracaat tarihinden itibaren iki yılını doldurmuş sabit kıymetlerin satışı tamamlama vizesi yapılmış olması şartıyla serbest olup, satışa konu sabit kıymetler ile ilgili destekler geri alınmayacak veya durdurulmayacaktır.

SABİT KIYMETLERİN KİRALANMASI

Teşvik belgesi kapsamında temin edilen makine ve teçhizatın, üretilecek mal veya hizmetlerin teşvik belgesi sahibi yatırımcı tarafından satın alınması koşuluyla kiralanması veya diğer bir yatırımcıya herhangi bir ücret alınmaksızın geçici olarak verilmesi Bakanlığın iznine tabi olacaktır.

Teşvik belgesi kapsamı yatırımın bütün olarak işletilmek üzere başka bir firmaya kiralanması Bakanlığın iznine tabidir. Ancak bu durumda istihdama yönelik destekler durdurulacaktır. Tamamlama vizesi yapılmamış ya da tamamlama vizesi yapılmış olmakla birlikte tamamlama vizesi müracaat tarihi itibariyle iki yılını doldurmamış teşvik belgesine konu sabit kıymetlerin tamamının veya bir kısmının finansal kiralama şirketi tarafından bizzat kiracıdan satın alınarak (sat ve geri kirala) finansal kiralama işlemine konu edilebilmesi, faiz veya kâr payı desteğinden yararlanılmaması koşulu ile Bakanlığın iznine tabi olacaktır.

YATIRIM YERİ DEĞİŞİKLİĞİ

Karar kapsamında desteklenen yatırımların yer değişikliği talepleri Bakanlıkça değerlendirilerek proje bazında sonuçlandırılacaktır.

Yatırımların, destek süresi boyunca bulunduğu bölgede faaliyette bulunması esas olacak olup ancak, nakli talep edilen yatırımın daha az desteklendiği ya da desteklenmediği bölgelere taşınması durumunda varsa taşınacağı bölgede sağlanan desteği aşan kısım ile taşındığı bölgede sağlanmayan desteklerin ilgili mevzuat çerçevesinde geri alınması kaydıyla yatırım yeri değişikliği talepleri uygun görülebilecektir.

YATIRIM SÜRESİ, TEŞVİK BELGESİNİN REVİZESİ VE TAMAMLAMA VİZESİ

Yatırımın başlangıç tarihi, teşvik belgesi için Bakanlığa müracaat tarihidir. Teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanması için gerekli süre yatırımcı tarafından Bakanlığa sunulacaktır. Bu sürenin 3 yıldan uzun olması halinde Bakanlık yatırım süresini 3 yıla kadar düşürebilecektir. Teşvik belgesi kapsamındaki yatırımların öngörülen sürede gerçekleştirilmesi esas olup, yatırımın öngörülen sürede gerçekleştirilememesi hâlinde, teşvik belgesinde kayıtlı ilk sürenin yarısı kadar ek süre verilebilecektir.

Yatırımcı, öngörülen süre veya ek süre bitimini müteakip üç ay içinde yatırımın tamamlama vizesinin yapılması için Bakanlığa müracaat edecektir. Müracaat edilmemesi halinde, Bakanlıkça yatırımcıya tamamlama vizesi müracaatında bulunulması için bildirimde bulunulacaktır. Bildirim tarihini müteakip iki ay içerisinde tamamlama vizesi için müracaatta bulunulmaması halinde teşvik belgesi iptal edilecektir. Bu süre içerisinde müracaat edilmemesi ve daha sonra teşvik belgesinin herhangi bir nedenle iptal edilmesi veya kısmi müeyyide uygulanması durumunda geçen süreden kaynaklanan cezanın sorumluluğu yatırımcıya ait olacaktır.

Teşvik belgesinde kayıtlı olan değerlerde ya da teşvik belgesi kapsamında değerlendirilecek harcamalara ilişkin yatırımın her aşamasında tevsik edilen bilgi ve belgelere istinaden yapılacak değerlendirme sonucunda Genel Müdürlük tarafından değişiklik yapılabilecektir.

Tamamlama vizesi aşamasında yatırımın kısmen veya tamamen destek şartlarını sağlayamadığının tespit edilmesi halinde, teşvik belgesi düzenlenmesine ilişkin müracaat tarihinde geçerli olan mevzuat hükümlerine uygun olması şartıyla destekler revize edilebilecektir. Bu durumda varsa fazladan faydalanılan destekler Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde yatırımcıdan geri alınacaktır.

DİĞER HUSUSLAR

• Desteklerden yararlanacak yatırımların kararın ekinde yer alan ek-3’te belirtilen yatırım konularına yönelik olması ve bu konular için belirtilen şartları sağlaması gerekmektedir. Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi, Dijital Dönüşüm Programı, Yeşil Dönüşüm Programı ve Kararın 9. maddenin birinci fıkrasının (v) bendi kapsamında desteklenen yatırımlar için bu şart aranmamaktadır.
• Asgari sabit yatırım tutarının ayrıca belirtilmemiş olduğu hallerde yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının; 1. ve 2. bölgelerde 12 milyon TL, diğer bölgelerde ise 6 milyon TL olması gerekmektedir.
• Finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutarın her bir finansal kiralama şirketi için asgari 3 milyon TL olması gerekmektedir.
• Karar kapsamında 31.12.2030 tarihine kadar yapılacak olan teşvik belgesi müracaatları değerlendirilecektir.
• Teşvik belgesi düzenlenmesine ilişkin müracaat tarihinden önce gerçekleştirilmiş bulunan yatırım harcamaları teşvik belgesi kapsamına alınmamaktadır.
• Sabit yatırım tutarı; faiz veya kâr payı desteği ve makine desteği ödemeleri düşülmeden hesaplanacaktır. Ancak, vergi indirimi desteğinin uygulanmasına esas sabit yatırım tutarı, Karar kapsamında sağlanan faiz veya kâr payı desteği ve makine desteği ödemeleri düşülerek hesaplanacaktır.
• Teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilen maddi olmayan duran varlıkların (marka, lisans, know-how vb.) oranı, teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarının %25’ini aşamayacaktır. Dijital Dönüşüm Programı kapsamında desteklenen yatırımlar için bu hüküm uygulanmayacaktır.
• Karar ve eklerinde yer alan Türk Lirası cinsindeki tutarlar her yıl, bir önceki yıla ilişkin yeniden değerleme oranı dikkate alınarak tebliğ ile belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde takvim yılı başından geçerli olmak üzere güncellenecektir.
• Teşvik belgesi kapsamında yurt içinden temin edilen mal ve hizmet bedelleri için Hazine ve Maliye Bakanlığınca teşvik belgesi kapsamında düzenlenecek elektronik belge için belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde elektronik fatura veya elektronik arşiv fatura düzenlenmesi zorunludur.
• Teşvik belgesi, E-TUYS üzerinden elektronik belge olarak düzenlenecek olup, uygulamalar ile ilgili işlemler elektronik ortamda gerçekleştirilecektir. Destekleri uygulayan kurum ve kuruluşlar gümrük beyannamesi, elektronik fatura ya da elektronik arşiv fatura gibi belgeleri elektronik ortamda Bakanlığa iletmek ile yükümlü olacaktır.
• Kararın yürürlüğe girdiği tarihten önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri ile ilgili uygulamalara, teşvik belgesinin dayandığı karar ve ilgili diğer kararlar çerçevesinde devam olunacaktır.
• Daha önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında temin edilen makine ve teçhizatın bu Karara istinaden düzenlenen teşvik belgesine devri yapılamayacaktır.
• Karar kapsamında desteklenmeyen yatırım konularında daha önceki kararlara istinaden düzenlenmiş ve tamamlama vizesi yapılmamış teşvik belgelerine ilişkin kapasite artışına yol açacak makine ve teçhizat ilavesi yapılamayacaktır.

Karar’ın 5. maddesinin on birinci, on ikinci, on üçüncü ve on dördüncü fıkraları 01.01.2026 tarihinde, diğer hükümleri 30.05.2025 tarihinde yürürlüğe girecektir.

9903 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararı’nın Resmi Gazete’de yayımlanan orijinal haline buradan ulaşabilirsiniz.

                                                                                      Saygılarımızla.