Kısa Çalışma Ödeneği Uygulamasıyla Birlikte Nisan Ayı İçin Düzenlenecek Bordrolarda Dikkat Edilecek Hususlar

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından ‘’pandemi’’ olarak tanımlanan koronavirüsünün (Covid-19) etkileri tüm dünyada ve ülkemizde hala sürmektedir. Bu salgın hastalığın getirmiş olduğu zorlayıcı nedenler dolayısıyla pek çok işyeri faaliyetlerini geçici olarak tamamen veya kısmen durdurmuştur. Bu süreler içerisinde sigortalı çalışanlara, çalışmadıkları döneme ilişkin 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun ‘’Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği’’ başlıklı Ek Geçici 2. maddesi kapsamında sağlanan gelir desteğine başvurulmuştur. 

Bu noktada, kısa çalışma ödeneği başvurusunun yapılmasına rağmen;

• Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) tarafından geri dönüş olmadığı durumda, Nisan ayı bordrolarının nasıl yapılacağı,
• İŞKUR’dan olumlu sonuç alınmadığından Nisan ayı bordrolarını 30 gün üzerinden mi düzenleneceği,
• İşveren tarafından SGK bildiriminin nasıl yapılacağı ve
• İşveren tarafından ödenecek tutarın nasıl hesaplanacağı

hususlarında tereddütler oluşmuştur.

Bu yazı, işverenler nezdinde oluşan bu sorulara yönelik cevap üretmek ve Nisan ayına ilişkin bordroların hazırlanmasında dikkat edilecek hususları açıklamak amacıyla hazırlanmıştır.

Uygunluk Testinin Beklenmemesi Ne Manaya Gelmektedir?

7244 sayılı Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 8. maddesinde, ‘’…kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanları doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilir…’’ hükmüne yer verilmiş olup bu hüküm gereğince kısa çalışma ödemeleri işveren beyanları doğrultusunda yapılacaktır.

Aynı Kanun maddesinin devamında ‘’İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.’’ denilmektedir. Dolayısıyla, yapılan düzenleme ile iş müfettişlerince yapılacak uygunluk tespitleri uygulamadan kaldırılmış değildir. Sadece sürecin hızlandırılması ve ödemelerin aksamaması için başvurudaki beyanlar doğrultusunda ödemelerin yapılacağı belirtilmiş olup işverence İŞKUR’a beyan edilen bilgi ve belgelerin doğruluğuna ilişkin işveren sorumluluğu korunmuştur.

Yarım Ücret Uygulaması ve Nisan Ayrı Bordroları

Nisan ayına ilişkin bordrolar hazırlanırken dikkat edilmesi gereken husus yarım ücret uygulamasıdır. 4857 sayılı İş Kanunu 40. maddesi uyarınca, zorlayıcı sebepler dolayısıyla çalışamayan veya çalıştırılmayan işçiye bu bekleme süresi içinde bir haftaya kadar her gün için yarım ücret ödenecektir. Buna göre, zorlayıcı nedenin oluştuğu tarih itibariyle ilk yedi gün yarım ücret uygulaması kapsamında işverenin işçiye ücret ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır. Bununla beraber, işveren dilerse bu yedi günün tamamını da günlük ücreti üzerinden ödeyebilir.

Yarım ücret uygulaması, işyerindeki haftalık çalışma süresinin tamamen veya kısmen durdurulması durumunda farklı hesaplama şekilleri mevcuttur. Alternatif senaryolara göre hazırlanacak bordrolara aşağıda gösterilmiştir.

• Haftalık çalışma süresinin 1 Nisan itibariyle tamamen durması durumunda,

• Haftalık çalışma süresinin kısmen durması nedeniyle işyerinde haftada 15 saat çalışma yapılması durumunda (Haftada 2 gün),

Haftalık çalışma süresinin tamamen durdurulduğu örnekte Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen prim esas gün sayısı 7 gün olduğundan kalan 23 gün için 18-Kısa Çalışma Ödeneği eksik gün kodu seçilmelidir. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan çalışanın aynı dönem içerisinde istirahat raporunun olması durumunda eksik gün kodu olarak 27-Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler seçilmelidir. Haftalık çalışma süresi 15 saat olan işyerinde ise, Nisan ayında kalan 17 gün için yine 18-Kısa Çalışma Ödeneği eksik gün kodu seçilmelidir.

Nisan ayında prim ödeme gün sayısını, eksik gün sayısını ve eksik gün kodlarını belirleyen işveren çalışma gün sayılarıyla orantılı olarak ücret ödeyecek, geriye kalan 18 veya 27 eksik gün koduyla bildirilen günlerin ücretleri İŞKUR tarafından ödenecektir. İŞKUR işçinin son bir yıllık kazancına göre belirlenen günlük kazancın %60’ı kadar ve çalıştırılmayan süreyle orantılı olarak kısa çalışma ödeneği ödeyecektir.

Saygılarımızla.