Münferit Taşıt İthalatçılarında Teminat Zorunluluğu Uygulamasına İlişkin Olarak 545 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği Yayımlanmıştır

Hatırlanacağı üzere, 26.11.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7421 sayılı Kanun’un (Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun) 1. maddesiyle Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanunu’nda tanımlı bulunan “motorlu araç ticareti” yapan mükelleflere teminat yükümlülüğü getirme konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yetki verilmişti. (2022/11 sayılı Rehberimiz)

Bu defa, 14.01.2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “545 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği” ile Hazine ve Maliye Bakanlığınca, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanunu’nda tanımlı bulunan motorlu araç ticareti yapan mükelleflerden alınacak teminata ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

Bu Tebliğin uygulamasında Distribütörün: motorlu taşıt imalatçıları ile yaptıkları yazılı sözleşmeler kapsamında ilgili taşıt markasına ait motorlu araçların Türkiye’de dağıtımı ve satışı konusunda yetkilendirilmiş olan gerçek veya tüzel kişileri; Münferit ithalatçının: fiili ithalata konu taşıt markasının distribütörlüğünü haiz olmayan, Belge sahibi motorlu araç ticareti yapanı ifade edeceği belirtilmiştir. Belge ise ÖTV (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinin (I/B/4) bölümünde yer alan “Kayıt ve Tescile Tabi Taşıtların İthalatında ÖTV Aranmaksızın İşlem Tesisi İçin Motorlu Araç Ticareti İle İştigal Edildiğine Dair Belge” olarak tanımlanmıştır.

Tebliğ ile, münferit ithalatçılardan Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 tarife pozisyonunda (binek otomobiller ile esas itibarıyla insan taşımaya mahsus 9 koltuk ve altındaki diğer taşıtlar ve hem yük hem de yolcu taşımaya mahsus hafif ticari taşıtlar pozisyonu) yer alan kayıt ve tescile tabi taşıtların ithalatını yapanlar, bu münferit ithalatçıların bayileri ve bu bayiler ile bayilik sözleşmesi bulanan gerçek veya tüzel kişiler için teminat ve bildirim yükümlülüğü getirilmiştir. Aynı anda münferit ithalatçı statüsüne de sahip olmayan distribütörler ve distribütörlerin bayileri için teminat yükümlülüğü öngörülmemiştir.

Sözü edilen Tebliğ’de yer alan düzenlemeler, özetle aşağıda bilgilerinize sunulmaktadır.

Teminat Uygulaması Kapsamına Alınan Mükellefler

Vergi Usul Kanunu (VUK)’un mükerrer 257. maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi hükümlerine göre aşağıda sayılanlar teminat uygulaması kapsamına alınmıştır:

a) Münferit ithalatçılardan Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 tarife pozisyonunda yer alan kayıt ve tescile tabi taşıtların ithalatını yapanlar.

b) (a) bendi kapsamındaki münferit ithalatçıların bayileri.

c) (b) bendinde belirtilen bayiler ile bayilik sözleşmesi bulanan gerçek veya tüzel kişiler.

Distribütörler ile bunların distribütörlük kapsamında bulunan bayileri için teminat yükümlülüğü bulunmamaktadır. Distribütörlerin, aynı zamanda münferit ithalatçı statüsünde bulunmaları, teminat yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.

Kamu kurum ve kuruluşlarına taşıt temin eden Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü bu uygulama kapsamında bulunmamaktadır.

Münferit İthalatçılarda Teminat Uygulaması

Teminat vermekle yükümlü bulunan münferit ithalatçıların Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 tarife pozisyonunda yer alan kayıt ve tescile tabi olan taşıtları, ÖTV ödemeksizin ithal edebilmeleri ancak Belge sahibi olmaları ve bu Tebliğe uygun teminat vermeleri durumunda mümkündür.

Teminat vermekle yükümlü bulunsun ya da bulunmasın, Belge talebinde bulunan münferit ithalatçıların;

• Asgari beş milyon Türk lirası ödenmiş sermayeye sahip olmak,
• Başvuru tarihinden önceki üç takvim yılı boyunca motorlu araç ticaretiyle iştigal etmek,
• Asgari beş işçi/personel çalıştırmak,
• Hakkında, Belge talep tarihinden önceki son beş yıl içerisinde; sahte/yanıltıcı belge kullanıldığına/düzenlendiğine ve/veya gümrük idarelerince adli işlem yapılması gerektiği mütalaasıyla adli makamlara intikal ettirilmiş bir fiilin veya ithalat işleminin olduğuna dair tespitte bulunulmamış olmak,
• Talep tarihi itibarıyla vergi borcu bulunmamak

koşullarının tamamını birlikte sağlaması gerekmektedir. Bu şartları taşıyan münferit ithalatçılardan teminat vermekle yükümlü bulunanların, VUK’un mükerrer 257. maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendinde yer alan ve ilgili yıl için geçerli olan azami tutar kadar (2023 yılı için 66 milyon TL) teminat vermesi durumunda Belge sahibi olmaları mümkündür.

Teminat süreci tamamlanmadan Belgenin temini mümkün bulunmamakta olup, teminat ve Belgeye ilişkin bilgiler gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesince Belgenin verildiği günün akşamına kadar Vergi Dairesi Sistemine işlenir. Yukarıda sayılan şartların kaybedilmesi durumunda Belge iptal edilir. Belgenin iptali halinde söz konusu Sisteme iptal kaydı düşülmek suretiyle işlem tesis edilir.

Gümrük Kanunu’nda yer alan istisna ve muafiyet hükümleri hariç olmak üzere ÖTV Kanunu’na ekli (II) sayılı listede yer alan malların kendi kullanımı amacıyla ithalatında yükümlünün vadesi geçmiş vergi borcunun bulunmadığına ilişkin yazı aranır.

Gümrük yükümlülüğüne tabi olanlarca, ÖTV Kanunu’na ekli (II) sayılı listede 87.03 tarife pozisyonunda yer alan kayıt ve tescile tabi taşıtların son bir yılda kullanmak amacıyla birden fazla sayıda ithal edilmek istenmesi durumunda, bunların motorlu araç ticareti yaptığı kabul edilir ve bu Tebliğde yer alan münferit ithalatçıların tabi olduğu yükümlülüklere tabi olunur.

Bayiler Bakımından Teminat Uygulaması

Teminat vermekle yükümlü bulunan münferit ithalatçılar ile aralarında bayilik ilişkisi tesis etmiş olanlar ve bunların bayileri tarafından, VUK’un mükerrer 257. maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendinde yer alan ve ilgili yıl için geçerli olan azami tutar kadar (2023 yılı için 66 milyon TL) teminat verilir.

Teminat süreci tamamlanmadan ÖTV Kanunu’na ekli (II) sayılı listede 87.03 tarife pozisyonunda yer alan kayıt ve tescile tabi taşıtların münferit ithalatçılar ile sözleşmesi bulunan bayileri veya bu bayilerin bayileri arasında satılmak amacıyla ÖTV ödenmeksizin teslimi mümkün bulunmamaktadır.

Münferit ithalatçılar ile sözleşmesi bulunan bayiler veya bu bayilerin bayileri tarafından teminat yükümlülüğünün yerine getirilmesi halinde, bu bilgiler söz konusu mükelleflerin gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesince, o günün akşamına kadar durumlarına göre Vergi Dairesi Sistemine işlenir. Söz konusu Tebliğde yer alan yükümlülüklerin ihlalinin tespiti veya teminat yükümlülüğünün ihlali durumunda aynı Sisteme iptal kaydı düşülmek suretiyle işlem tesis edilir.

Teminat Verme Zamanı ve Yeri

Söz konusu Tebliğ kapsamında belirlenen teminatların;

• Belge talebinde bulunan münferit ithalatçılar bakımından, ilgili vergi dairesi müdürlüğü tarafından Belgenin düzenlenmesinden önce,
• Belge talebinde bulunan münferit ithalatçıların bayileri ile bunların bayileri bakımından, münferit ithalatçı için Belgenin düzenlendiği tarihi takip eden 30 gün içinde,
• Yeni bayilik ilişkisi tesis edilmesi durumunda, ilgili bayilik sözleşmesinin düzenlendiği tarihi takip eden 30 gün içinde,

söz konusu mükellefler tarafından gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine verilmesi zorunludur.

Kendisinden teminat alınmış olan mükelleflerin, teminatın alındığı tarihten sonra tahakkuk eden ve süresinde ödenmeyen vergi borçlarının, alınan teminat tutarının %10’unu aşması halinde, alınmış olan teminat 6183 sayılı Kanunun 56. maddesi hükmü de dikkate alınarak paraya çevrilir ve paranın vergi dairesi hesaplarına intikal ettiği tarih (Türk lirası cinsinden para olarak alınan teminatlarda paranın teminat olarak alındığı tarih) esas alınarak 6183 sayılı Kanunun 47. maddesine göre mükelleflerin vergi borçlarına mahsup edilir. Ayrıca, mükelleflere tebliğ edilecek bir yazı ile bu suretle eksilen teminatın, 30 gün içinde tamamlanması istenir. Bu süre zarfında teminatın tamamlanmaması durumunda, daha önce Vergi Dairesi Sistemine yapılan kayıtlar iptal edilir.

Teminatın, banka mektubu veya kefalet senedi olması halinde ilgili vergi dairesi tarafından teyidi yapılır.

Bu Tebliğ kapsamında verilmesi gereken teminat tutarlarının belirlenmesinde göz önünde bulundurulacak azami hadler, teminatın verileceği yıla ilişkin olarak söz konusu hadlerin VUK’un mükerrer 414. maddesi kapsamında yapılan artırım sonrası tutarları ile dikkate alınır. Bu nedenle teminatı eksik kalan mükelleflerin, her takvim yılının ilk ayının son gününe kadar (son günü dahil) teminatlarını tamamlamaları gerekmektedir.

Herhangi bir sebeple tamamlanması gereken teminatın süresinde tamamlanmaması durumunda daha önce Vergi Dairesi Sistemine yapılan kayıtlar iptal edilir.

Teminat Olarak Alınacak Değerler

Söz konusu Tebliğ kapsamında, 6183 sayılı Kanunun 10. maddesinin birinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde sayılan;

• Para,
• Bankalar tarafından verilen süresiz ve şartsız teminat mektupları,
• Sigorta şirketleri tarafından verilen süresiz ve şartsız kefalet senetleri,
• Devlet iç borçlanma senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgelerden

biri veya birden fazlası birlikte verilebilir.

Banka teminat mektupları, Tebliğ’in 1 no.lu ekinde yer verilen örneğe uygun, kesin ve süresiz olarak düzenlenir ve teyidini müteakip kabul edilir.

Kefalet senetleri, Tebliğ’in 2 no.lu ekinde yer verilen örneğe uygun, kesin ve süresiz olarak düzenlenir ve teyidini müteakip kabul edilir.

Alınan Teminatın İadesi

Söz konusu Tebliğ kapsamında alınan teminat; mükellefin faaliyetine son vermesi, Belgenin yenilenmemesi, sonlandırılması veya iptal edilmesi, bayilik sözleşmesinin feshi ve benzeri durumlarda, mükellef hakkında yapılacak vergi incelemesi sonucuna göre ve vergi borcu bulunmaması kaydıyla iade edilir. Ayrıca daha önce Vergi Dairesi Sistemine yapılan kayıtlar iptal edilir.

Herhangi bir sebeple tamamlanması gereken teminatın süresinde tamamlanmaması durumunda daha önce Vergi Dairesi Sistemine yapılan kayıtlar iptal edilir.

Bildirim Yükümlülüğü

Belge talebinde bulunan ve teminat vermekle yükümlü bulunan münferit ithalatçılar, Belge talep dilekçesi ekinde bayilerini Tebliğ ekinde yer alan 3 no.lu form ile Belgenin düzenlenmesinden önce ilgili vergi dairesine bildirmek zorundadır.

Teminat vermekle yükümlü bulunan münferit ithalatçıların, Belge aldıktan sonra yeni sözleşme imzaladıkları bayilerini ve bildirimi yapılmış olan bayilerinden sözleşmesi sona erenlerini sözleşmenin imzalandığı/sona erdiği tarihi takip eden 30 gün içinde Tebliğ ekinde yer alan 3 no.lu form ile münferit ithalatçılar tarafından ilgili vergi dairesine bildirilmesi zorunludur.

Teminat yatırma zorunluluğu bulunan bayilerin teminat yatırma süreleri Tebliğ ekinde yer alan 3 no.lu form ile bayilerini ilgili vergi dairesine bildirmesi zorunludur. Yine söz konusu bayilerin yeni sözleşme imzaladıkları bayilerini ve bildirimi yapılmış olan bayilerinden sözleşmesi sona erenlerini de sözleşmenin imzalandığı/sona erdiği tarihi takip eden 30 gün içinde EK-3’te yer alan form ile bildirilmesi zorunludur.

Teminat uygulaması kapsamında, ÖTV ödenmeksizin satılması amacıyla teslim edilmek istenen 87.03 tarife pozisyonunda yer alan kayıt ve tescile tabi taşıtlara ilişkin olarak, söz konusu taşıtı teslim etmek isteyen mükellefler tarafından, bahse konu teslim işleminden önce, Tebliğ ekinde yer alan 4 no.lu form ile elektronik ortamda Vergi Dairesi Sistemine bildirim yapılması zorunlu olup, söz konusu form ile bildirim yapılmayan taşıtlar ÖTV ödenmeksizin veya ilk iktisap kapsamında teslim mümkün bulunmamaktadır.

Ceza Uygulaması

Söz konusu Tebliğ kapsamında teminat vermekle yükümlü olanlardan; süresinde hiç teminat vermeyen, eksik teminat veren ya da daha önce verdikleri teminatları tamamlamaları gereken süre içinde tamamlamayanlar adına, VUK’un mükerrer 355. maddesinin birinci fıkrasının dördüncü cümlesi gereğince, 75.000 TL’den az 2.800.000 TL’den fazla olmamak üzere bir önceki hesap dönemine ait brüt satışlar toplamının binde 3'ü tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Bahse konu cezanın uygulamasında, yeni işe başlayan ve işe başladığı hesap dönemi kapanmadığı için brüt satışları net olarak belli olmayan mükellefler hakkında, 75.000 TL tutarında ceza kesilir.

Bu Tebliğ kapsamında bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyenler adına, VUK’un mükerrer 355. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi uyarınca 7.500 TL tutarında özel usulsüzlük cezası kesilir.

Geçiş Hükmü

Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla geçerliliği devam eden Belge sahibi münferit ithalatçılar ile bunların bayileri ve varsa bunların da bayileri, bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden bir ay içerisinde, bu Tebliğde belirtilen usulde teminat vermekle ve bildirim yükümlülüklerini yerine getirmekle mükelleftirler. Teminat ve bildirim yükümlülüğünü yerine getiren Belge sahibi mükelleflerin geçerliliği devam eden Belgelerinin de Vergi Dairesi Sistemine kaydı yapılır. Bu süre zarfında yükümlülüklerini yerine getirmeyen münferit ithalatçıların Belgeleri iptal edilir.

Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce Belge için başvuruda bulunmuş olan ve teminat vermekle yükümlü bulunan münferit ithalatçılar, ancak bu Tebliğe uygun olarak teminat vermek ve bayilerini bildirmek şartıyla Belgeyi temin edebilirler.

Yürürlük Tarihi

Söz konusu Tebliğ Hükümleri 01.02.2023 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.

“545 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği”nin Resmi Gazete’de yayımlanan orijinal haline buradan ulaşabilirsiniz.

                                                                                                            Saygılarımızla.