Vergi Cezalarının Artırılmasına İlişkin 571 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği Resmi Gazete’de Yayımlanmıştır

Hatırlanacağı üzere, 7524 sayılı Kanunu ile Vergi Usul Kanunu (VUK)’nun 344, 352, 353, 355 ve mükerrer 355. maddelerinde yapılan değişikliklerle; kayıt dışı faaliyette bulunanlara kesilecek vergi ziyaı cezasının %50 artırımlı uygulanması, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının önemli ölçüde artırılması ve bazı fiillerin ceza kapsamına alınmasına yönelik düzenlemeler yapılmıştı. (05.08.2024 tarihli, 5 sayılı Rehberimiz)

Bu defa, 19.10.2024 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “571 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği” ile, 7524 sayılı Kanun’la artırılan ve/veya yeni ihdas edilen vergi cezana ilişkin açıklamalar yapılmış, uygulamaya dair çeşitli örneklere yer verilmiştir.

Tebliğ’de yer alan düzenlemeler, detayları itibariyle aşağıda bilgilerinize sunulmaktadır.

Kayıt Dışı Faaliyetlere Yönelik Vergi Ziyaı Cezasının Artırımlı Uygulanması

7524 sayılı Kanun ile VUK’un 344. maddesine eklenen dördüncü fıkra uyarınca, mükellefiyet tesis ettirmeksizin kayıt dışı faaliyette bulunan ve bu suretle vergi ziyaına sebebiyet veren mükelleflere kesilecek vergi ziyaı cezasının yüzde elli artırılarak uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Bu kapsamda, kayıt dışı faaliyetleri sonucu gelir elde eden ve bu faaliyetleri ile gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında tutmak suretiyle vergi ziyaına sebebiyet veren mükellefler için vergi ziyaı cezaları 7524 sayılı Kanunun yayımı tarihi olan 02.08.2024 tarihinden itibaren yüzde elli artırımlı uygulanacaktır.

Öte yandan, sonraki dönemlerde vergi dairesinde kayıtlı olarak faaliyet gösteriliyor olsa bile, kayıt dışı faaliyette bulunulan dönemlere yönelik aynı vergi türü ve vergilendirme dönemine ilişkin sonraki bir tarihte yeni bir tarhiyat yapılması durumunda da aynı artırım hükmü tatbik edilecektir.

Özel Usulsüzlük Cezalarının Artırımlı Uygulanması

7524 sayılı Kanun ile, VUK’un özel usulsüzlük cezalarını düzenleyen 353. maddesinde değişiklik yapılmış olup, anılan Kanuna özel usulsüzlük cezalarının her bir tespit için artan tutarda uygulanmasını öngören ve aşağıdaki tabloda gösterilen (2) sayılı cetvel eklenmiştir.

Mükelleflerin VUK’un 353. maddesinin birinci fıkrasının (1) ve (2) numaralı bentlerinde belirtilen fiilleri bir takvim yılı içerisinde birden fazla işlemeleri durumunda, özel usulsüzlük cezaları 7524 sayılı Kanunun yayım tarihi olan 02.08.2024 tarihinden itibaren artan tutarda uygulanacaktır. Artan tutardaki özel usulsüzlük cezasının belirlenmesinde önem arz eden tespit sayısı, her bir belge türü bazında ayrı ayrı ve takvim yılı esas alınarak takip edilecektir.

VUK 353. maddenin birinci fıkrasının (1) ve (2) numaralı bentlerinde sayılan belgeleri düzenleme yükümlülüğü bulunanların bu yükümlülüklerini yerine getirmemeleri ve söz konusu hususun, belgenin düzenlenmesi gereken süreyi takip eden beş iş günü içerisinde ve her halükârda idarenin bilgisine girmeden önce, kendilerine belge düzenlenmeyenler tarafından idareye bildirilmesi durumunda, kendilerine belge düzenlenmeyen bu kişilere özel usulsüzlük cezası tatbik edilmeyecektir. Bu durumda, anılan maddede sayılan belgeleri düzenlemeyen mükelleflere özel usulsüzlük cezaları 3 kat artırımlı olarak uygulanacaktır.

VUK 353. maddenin birinci fıkrasının (1) ve (2) numaralı bentlerinde belirtilen belgeler yerine, Vergi Usul Kanunu’nda veya ilgili mevzuatı kapsamında sayılmayan belgelerin düzenlenmesi durumunda, bu belgeleri düzenleyen mükelleflere maddede yer alan özel usulsüzlük cezaları 2 kat artırımlı uygulanacaktır. Diğer taraftan söz konusu durumun, belgenin düzenlenmesi gereken süreyi takip eden beş iş günü içerisinde ve her halükârda idarenin bilgisine girmeden önce, belgeyi almak zorunda olanlar veya belge muhteviyatı işleminin muhatapları tarafından idareye bildirilmesi halinde, belgeyi almak zorunda olanlara özel usulsüzlük cezası tatbik edilmeyecek, Vergi Usul Kanunu’nda sayılan belgelerden olmayan bu belgeleri düzenleyenlere ise 6 kat özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

VUK 353. maddede yapılan değişiklik sonrası maddede sayılan belgeleri almayanlardan, 232. maddenin birinci fıkrasının 1 ila 5 numaralı bentlerinde sayılanlar dışında kalan kişilere (nihai tüketicilere) kesilecek özel usulsüzlük cezası yeniden düzenlenmiş ve bu fiillerin karşılığında alıcılar adına kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası 5.000 TL olarak belirlenmiştir. Ayrıca, maddede yapılan diğer bir düzenleme ile bu belgelerin düzenlenmediği hususunun kendilerine belge düzenlenmeyenler tarafından idarenin tespitinden önce ve belgenin düzenlenmesi gereken tarihten itibaren en geç beş iş günü içerisinde idareye bildirilmesi durumunda kendilerine belge düzenlenmeyenlere ceza kesilmeyecektir.

Dijital Ortamdaki Reklam, İlan, Satış ve Kiralama Bilgilerine İlişkin Bildirimlerin Yapılmaması, Eksik veya Yanıltıcı Yapılması Durumunda Özel Usulsüzlük Cezası Uygulaması

VUK’un mükerrer 355. maddesinin birinci fıkrasında yapılan düzenleme ile elektronik ticaretin yanı sıra internet dâhil olmak üzere her türlü dijital ortamın reklam, ilan, satış ve kiralama gibi iktisadi ve ticari amaçlarla kullanıldığı hallerde vergi güvenliğini sağlamak amacıyla kendisine bilgi verme yükümlülüğü getirilenlerin, bu yükümlülüklerine ilişkin olarak bildirimde bulunmamaları ya da bildirimlerini eksik veya yanıltıcı bir şekilde yapmaları durumunda uygulanması gereken özel usulsüzlük cezası yeniden belirlenmiştir.

Bu kapsamda söz konusu fiilleri işleyenler hakkında; bildirilmeyen, eksik veya yanıltıcı bildirilen her bir bilgi ve diğer yükümlülükler için ayrı ayrı özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Söz konusu fiiller için kesilecek özel usulsüzlük cezasının üst sınırı, her bir bildirim için kesilecek cezanın toplam tutarı dikkate alınarak değerlendirilecektir.

Buna göre, bildirim görevini eksik yerine getiren mükellef adına, bildirilmeyen ve eksik bildirilen her bir ilan bilgisi için ayrı ayrı olmak üzere 20.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Eğer bildirilmeyen ilan bilgisi için mükellef adına kesilmesi gereken ceza maddede yer alan üst sınırı aşarsa, kesilecek özel usulsüzlük cezasının üst sınır olan 10 milyon TL olarak uygulanacaktır.

Cezalarda İndirim ve Uzlaşma

VUK’un 376.maddesinde, mükellef veya vergi sorumlusu; ikmalen, resen veya idarece tarh edilen vergiyi veya vergi farkını ve vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının yarısını ihbarnamelerin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde ilgili vergi dairesine başvurarak vadesinde veya Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda belirtilen türden teminat göstererek vadenin bitmesinden itibaren üç ay içinde ödeyeceğini bildirirse kesilen cezanın yarısının indirileceği hükme bağlanmıştır. Diğer taraftan, 2024 yılı için 23.000 Türk lirasını aşmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için söz konusu indirim oranı yüzde yetmiş beş olarak uygulanacaktır.

Vergi Usul Kanunu kapsamında vergi ziyaı cezası uygulanan mükellefler (Kanunun 359. maddesinde yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde kesilen ceza ile bu fiillere iştirak edenlere kesilen ceza ve 370. maddesinin (b) fıkrası kapsamında kendilerine ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilen mükelleflere mezkûr maddeye göre kesilen ceza hariç) ile kendilerine 2024 yılı için 23.000 Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezası kesilen mükellefler, vergi/ceza ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde uzlaşma talep edebilecekler. Malum olduğu üzere, vergi asılları 7524 sayılı Kanun ile uzlaşma kapsamından çıkarılmış olup vergi aslı için uzlaşma talep edilememektedir.

Söz konusu Tebliğ, Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.

571 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin Resmi Gazete’de yayımlanan orijinal haline buradan ulaşabilirsiniz.

                          Saygılarımızla.