7262 Sayılı Kanun Rehberi (Mali Düzenlemeler)

31.12.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun” ile, diğer alanlardaki düzenlemelerin yanı sıra, mali mevzuat ile ilgili olarak aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır:

• 5941 sayılı Çek Kanunu’nun, çeklerin üzerindeki tarihlerden önce ibrazının geçersiz olacağını düzenleyen geçici maddesinde süre uzatımına gidilmiştir.
• 6102 saylı Türk Ticaret Kanunu’nda değişikliğe gidilerek, hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgilerin Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirilmesi yükümlülüğü getirilmiştir.
• Elektronik defterlerin kapsamının genişletilmesi hususunda Ticaret Bakanlığına yetki verilmiştir.

Yukarıda yer verilen düzenlemelerin detayı, özetle aşağıdaki gibidir.  

Çeklerin de Reeskonta Tabi Tutulabilmesine İlişkin Düzenlemenin Uygulama Süresi Uzatılmıştır:

05.12.2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7061 Sayılı Kanun ile, 5941 sayılı Çek Kanunu’nun geçici 3. maddesinin beşinci fıkrasında değişikliğe gidilerek, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ödenmek için muhatap bankaya ibrazının geçersiz olacağı yönündeki uygulamaya ilişkin “31.12.2017” tarihi, “31.12.2020” olarak değiştirilmek suretiyle uygulamanın süresi uzatılmış ve konuya ilişkin açıklamalarımız 2017/16 sayılı Rehberimizde yer almıştı. 

Bu defa, 7262 sayılı Kanun ile, Çek Kanunu’nun anılan maddesinde yer alan “31.12.2020” ibaresi “31.12.2021” olarak yeniden değiştirilerek, çeklerin düzenleme tarihinden önce bankaya ibrazının geçersiz olacağı yönündeki uygulamanın süresi 31.12.2021 tarihine kadar bir defa daha uzatılmıştır.

Böylelikle, Mali İdare’nin 30.04.2013 tarihli 64 sayılı Vergi Usul Kanunu Sirkülerinde yer alan vadeli çeklerin uygulamada senede bağlı alacak ve borç gibi addedileceği yönündeki açıklamasının sonucu olarak, çeklerin de reeskonta tabi tutulabilmesi imkanı 31.12.2021 tarihine kadar uzamış olmaktadır.

Hamiline Yazılı Hisse Senetlerine Yönelik Kayıt Sistemi Getirilmiştir:

7262 sayılı Kanun ile Türk Ticaret Kanunu (TTK)’nun çeşitli maddelerinde değişikliğe gidilerek, hamiline yazılı hisse senetlerinin Merkezi Kayıt Kuruluşu nezdinde takip edilebilmesi amacıyla adı geçen kuruluş nezdinde kayıt sistemi öngörülmüştür.

Hamine yazılı payların kayda alınması ve devri

TTK’nın “Pay senedi bastırılması” başlıklı 486. maddesinin 2. fıkrasına eklenen cümle ile, hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgilerin, senetler pay sahiplerine dağıtılmadan önce Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirilecektir.

Diğer taraftan, anılan Kanunun “Hamiline yazılı pay senetlerinin devri” başlıklı 489. maddesinde yapılan düzenlemeye göre, hamiline yazılı pay senetlerinin devri, şirket ve üçüncü kişiler hakkında, zilyetliğin geçirilmesinin yanı sıra, payı devralan tarafından Merkezi Kayıt Kuruluşuna yapılacak bildirimle hüküm ifade edecektir. Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirimde bulunulmaması halinde, hamiline yazılı pay senedine sahip olanlar, paya bağlı haklarını gerekli bildirim yapılıncaya kadar kullanamayacaktır. Ayrıca;

• Hamiline yazılı pay senedine bağlı hakların şirkete ve üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesinde Merkezi Kayıt Kuruluşuna yapılan bildirim tarihi esas alınacak,
• Merkezi Kayıt Kuruluşu tarafından hamiline yazılı pay senetleriyle ilgili tutulan kayıtlar, ilgili kanunlar uyarınca yetkili kılınmış mercilerle paylaşılacak,
• Hamiline yazılı pay senetlerinin Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirilmesi ve kaydedilmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu kapsamda alınacak ücretler Ticaret Bakanlığınca çıkarılan tebliğle belirlenecektir.

Kayıt ve bildirim yükümlülüklerine uyulmamasına ilişkin idari para cezası

TTK’nın 562. maddesine 13. fıkra olarak eklenen düzenlemeye göre;

• Hamiline yazılı pay senetlerinin pay sahiplerine dağıtılmadan önce Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirilmesi hükmüne uymayanlar 20.000 TL,
• Hamiline yazılı pay senetlerinin devrinde payı devralan tarafından Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirimde bulunulmaması halinde ise, devir aldıkları senetlere ilişkin bildirimde bulunmayanlar 5.000 TL

tutarında idari para cezasıyla cezalandırılacaktır.

Yeni düzenlemeye geçişe ilişkin hükümler

TTK’ya eklenen geçici 14. madde gereği, hamiline yazılı pay senedine sahip olanların, 31.12.2021 tarihine kadar Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirilmek üzere pay senetleri ile birlikte anonim şirkete başvurmaları gerekecektir. Başvuru üzerine anonim şirket yönetim kurulu, beş iş günü içinde hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgileri Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirecektir. Pay sahipleri anonim şirkete başvurmazsa, bu Kanundan doğan paya bağlı haklarını gerekli başvuru yapılıncaya kadar kullanamayacaktır.

Ayrıca, belirtilen süre içinde başvuruda veya bildirimde bulunmayanlar yukarıda belirtilen cezalara muhatap olacaktır.

Elektronik Defterlerin Kapsamının Genişletilmesi Hususunda Ticaret Bakanlığına Yetki Verilmiştir:

Yapılan değişiklik kapsamında, Ticaret Bakanlığına;

• Pay defteri,
• Yönetim kurulu karar defteri ile
• Genel kurul toplantı ve müzakere defterinin

elektronik ortamda tutulmasını zorunlu kılabileceği belirlenerek, bu konuda Ticaret Bakanlığı’na düzenleme yapma yetkisi verilmiştir. Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri saklı kalacaktır. Bakanlığın yakın zamanda bu yetkisini kullanarak, halihazırda sadece defteri kebir ve yevmiye defteri için uygulanan elektronik defter hükümlerini yukarıda belirtilen defterleri de içerecek şekilde genişletmesi beklenmektedir. Bakanlık tarafından yapılacak olan düzenlemeler bilahare duyuru konusu edilecektir.

Saygılarımızla,