Elektronik Ticarette Tevkifat Uygulamasının Usul ve Esaslarına İlişkin Gelir Vergisi Genel Tebliği Yayımlanmıştır

02.08.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7524 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanunu (GVK)’nın 94. maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK)’nın 15 ve 30. maddelerinde yapılan değişiklikler ile, “Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun” hükümlerine göre aracı hizmet sağlayıcılarının ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, Kanun kapsamındaki faaliyetleri dolayısıyla hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemeler gelir/kurumlar vergisi tevkifatı kapsamına alınmıştı. (05.08.2024 tarihli, 5 sayılı Rehberimiz) Sözü edilen düzenlemede, Cumhurbaşkanına tevkifat kapsamına alınan ödemeler için tevkifat oranlarını belirli sınırlar çerçevesinde belirleme yetkisi de verilmişti.

Akabinde, 22.12.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “9284 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı” ile, söz konusu yetki kullanılarak “Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun” hükümlerine göre aracı hizmet sağlayıcılarının ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, Kanun kapsamındaki faaliyetleri dolayısıyla hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemeler üzerinden yapılması gereken tevkifatın oranı %1 olarak belirlenmişti. (24.12.2024 tarihli, 80 sayılı Duyurumuz)

Bu defa, 30.12.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “330 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği” ile, elektronik ticaret ortamında faaliyet gösteren aracı hizmet sağlayıcılarının ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemeler üzerinden yapacakları tevkifatın uygulamasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

Sözü edilen Tebliğ ile yapılan açıklamalar, detayları itibariyle aşağıda bilgilerinize sunulmaktadır.

Tevkifat Yükümlülüğünün Mahiyeti ve Kapsamı

GVK 94, KVK 15 ve 30. maddelerinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlarca yapılan ve bu maddelerde belirtilen ödemeler üzerinden istihkak sahiplerinin gelir veya kurumlar vergisine mahsuben, gelir vergisinde %25, kurumlar vergisinde %15 oranında vergi tevkifatı yapılması öngörülmüştür. Söz konusu maddelerde yer alan yetkiler kapsamında Bakanlar Kurulu/Cumhurbaşkanı Kararları ile belirlenen (Kanunda yazılı oranların altında olan) muhtelif tevkifat oranları uygulanmaktadır.

Vergi tevkifatı, tevkifat kapsamına giren nakden veya hesaben yapılan ödemelere uygulanır. Hesaben ödeme, vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade etmekte olup, vergi tevkifatı, ücretler dışında kalan ödemelerde gayrisafi tutarlar üzerinden yapılmaktadır.

Yukarıda belirtilen maddelerde 7524 sayılı Kanunla yapılan düzenleme uyarınca, aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları, “Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun” kapsamındaki faaliyetleri nedeniyle hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemeler üzerinden sorumlu sıfatı ile gelir ve kurumlar vergisi tevkifatı yapmakla yükümlü kılınmışlardır.

Türkiye’deki iş yeri veya daimi temsilcileri vasıtasıyla faaliyet gösteren dar mükellef kurumlar, kurumlar vergisi mükellefi olup bunların kazançları Türkiye’de kurumlar vergisine tabi tutulmaktadır. Bu nedenle, söz konusu mükelleflerin hizmet sağlayıcı veya elektronik ticaret hizmet sağlayıcı olması durumunda, bunlara yapılan ve düzenleme kapsamında olan ödemelerden de KVK 30. maddesi uyarınca kurumlar vergisi tevkifatı yapılacaktır.

Tevkif Edilecek Verginin Matrahının Belirlenmesi, Beyanı ve Ödenmesi

Aracı hizmet sağlayıcılarının ya da elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, “Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun” kapsamındaki faaliyetleri dolayısıyla hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemeler üzerinden yapılacak tevkifatlarda, tevkifat matrahını;

• Hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcıları tarafından gerçekleştirilen mal satışı ve hizmet ifalarına ilişkin katma değer vergisi hariç ürün satış ve hizmet bedeli ile
• Aracı hizmet sağlayıcılarının ya da elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, ödül ve prim gibi adlar altında hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına sağladıkları menfaatler

oluşturacaktır.

Aracı hizmet sağlayıcıları ya da elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları tarafından, hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yapılacak ödemelerin gayrisafi tutarı üzerinden, KVK’nın 96. maddesi kapsamında tevkifat yapılacaktır. Katma değer vergisi ve konaklama vergisi tevkifat matrahına dahil edilmeyecektir.

Taraflar arasında yapılan sözleşmeler kapsamında, komisyon ücreti, kargo bedeli, hizmet bedeli, banka komisyon ücretleri gibi adlarla hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yansıtılan bedellerin, mal veya hizmet bedeli olarak tahsil edilen tutardan düşülerek hizmet sağlayıcı veya elektronik ticaret hizmet sağlayıcıya ödenmesi tevkifat matrahını etkilemeyecek, mal ve hizmet bedelinin katma değer vergisi ve konaklama vergisi hariç tutarı üzerinden tevkifat yapılacaktır.

Elektronik Ticarete Konu Edilen Ürünlerin İadesinde Tevkifat Uygulaması

Aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları tarafından, aynı vergilendirme dönemi içinde, tevkif edilen verginin vergi dairesine beyan edilmesinden önce ürünün ve bedelinin iade edilmiş olması durumunda aracı hizmet sağlayıcıları ile elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının kayıtlarında gerekli düzeltme işlemi yapılabilecektir.

Aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları tarafından, tevkif edilen vergi, vergi dairesine beyan edildikten sonra ürünün ve bedelin iade edilmesi durumunda ise aracı hizmet sağlayıcıları ile elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının kayıtlarında ve muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde düzeltme yapılmayacaktır. Bu durumda, tevkif edilen verginin iadesi hizmet sağlayıcı ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcı mükellef tarafından verilen yıllık gelir/kurumlar vergisi ya da geçici vergi beyannameleri üzerinden hesaplanan gelir/kurumlar vergisinden mahsup edilecektir.

Tevkif Edilen Verginin Beyanı ve Bildirim Zorunluluğu

Aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları, hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemeler üzerinden vergi tevkifatı yapmak ve GVK’nın 98 ve 119. maddelerindeki esaslar çerçevesinde beyan edip ödemekle yükümlüdür.

Bu kapsamda bir ay içinde yapılan ödemeler ve bu ödemeler üzerinden yapılan tevkifat tutarları, muhtasar ve prim hizmet beyannamesi eki “tevkifata tabi ödemelere ait bildirim (ücret ve ücret sayılan ödemeler hariç)” tablosu ile tevkifat yapılan toplam mükellef sayısı, toplam tevkifat matrahı ve yapılan toplam tevkifat tutarı bilgisini içerecek şekilde bildirilecektir.

Diğer taraftan, tevkifat yapılan her bir mükellefe ilişkin bilgiler, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Bilgi Transfer Sistemi (BTRANS) üzerinden yayımlanan veri format ve standardı ile bu Sistem üzerinden aylık olarak ilgili muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verildiği ayın sonuna kadar Gelir İdaresi Başkanlığına bildirilecektir.

Tevkifat Yapılmayacak Ödemeler

Aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları tarafından elektronik ticaret ortamında faaliyette bulunan ve ticari, zirai ve mesleki faaliyeti nedeniyle vergi mükellefiyeti bulunmayanlara, vergiden muaf esnafa, ticari kazancı basit usulde tespit edilen mükellefler ile GVK’nın mükerrer 20/B maddesi kapsamında faaliyette bulunan mükelleflere, istisnaya konu faaliyetleri nedeniyle yapılan ödemeler üzerinden tevkifat yapılmayacaktır.

Ticari, zirai ve mesleki faaliyeti nedeniyle vergi mükellefiyeti bulunmakla birlikte mükelleflerin bu faaliyetleri ile ilgili olmayan zati giyim ve ev eşyası gibi satışlarına ilişkin ödemeler üzerinden tevkifat yapılmayacaktır.

Ödeme yapılanların mükellefiyet durumlarının ve yapılan ödemenin tevkifat kapsamında olup olmadığının kesin olarak tespit edilememesi halinde, yapılan ödemelerden tevkifat yapılacak ve tevkif edilen vergi dairesine beyan edilerek ödenecektir. Bu durumda, tevkifat yapılan kişinin, tevkifat yapılmayacak mükellefler kapsamında olduğunu veya tevkifat yapılan ödemenin tevkifat kapsamında olmadığını belirten bir dilekçe ile vergi dairesine başvurması mümkün olup, gerekli kontroller yapılmak suretiyle tevkif edilerek vergi dairesine ödenen vergiler, yersiz ödenen vergiler kapsamında “252 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği”nde yer alan düzenlemeler uyarınca iadeye konu edilebilecektir.

Tevkif Edilen Vergilerin Mahsubu ve İadesi

Tevkif edilen vergiler, elektronik ticaret hizmet sağlayıcı ve hizmet sağlayıcı mükellef tarafından geçici vergi ve yıllık gelir/kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan gelir/kurumlar vergisinden mahsup edilebilecek ve varsa yıllık beyannamelerde mahsup edilemeyen tutarlar, “252 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği”nde yer alan düzenlemeler kapsamında iadeye konu edilebilecektir.

Ticari kazanç yönünden gelirin elde edilmesi tahakkuk ve dönemsellik esasına bağlı olduğundan, elde edilen mal ve hizmet gelirlerinin kazanca dahil edilmesi gereken dönemler ile tevkifat dönemleri arasında farklılıklar oluşması halinde söz konusu tevkifatların kazancın dahil edildiği geçici ve yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde mahsup edilmesi gerekmektedir.

İlgili geçici vergi döneminde mahsuba konu edilemeyen tevkifat tutarlarının, aynı yıl içerisinde izleyen geçici vergi dönemlerinde mahsup edilmesi mümkündür.

Söz konusu Tebliğ, 01.01.2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

“330 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği”nin Resmi Gazete’de yayımlanan orijinal haline buradan ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla.